Сабақтың тақырыбы Сағат саны 1 Сәлем, мектебім! 1 2 Қырғыз музыкасы
жүктеу/скачать 157,55 Kb.
|
| 4 – сыныпта өтілетін музыка сабағының
күнтзбелік жоспары
Сабақтың тақырыбы: Сәлем, мектебім! Сабақтың мақсаты: Білімділік: М. Әуезовтің «Әнге әуес, күйге құмар бала – жаны сұлу, өміргі ғашық болып өседі» деген ұлағатты сөзін алға ұстап,баланы музыканы сүюге ішкі мазмұнын түсінуге, ән салу дағдыларын машықтандыруға, ырғақтық сезімін жетілдіруге үйретуді мақсат етіп қою. Тәрбиелік: мектепті қадірлеуге, ұқыпты пайдалануға тәрбиелеу. Білімді, дарынды, алғыр, өнерлі, адамгершілікті, өз Отанын, елін сүетін, сезімтал бала тәрбиелеу. Дамытушылық: ұлттық өнерге, салт – дәстүрді сыйлауға, халық музыкасы арқылы ақыл-ойы мен дене жағынан дамуды, адамгершілік, твазалық пен өмірге деген көзқарасын қалыптастыру. Туған жердің табиғатын, құстар мен жан-жануарларды қамқорлыққа алуға тәрбиелеу. Сабақтың типі: жаңа білімді хабарлау. Сабақтың түрі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: түсіндіре отырып баяндау. Сабақтың көрнекілігі: сызба нұсқа, суреттер Сабақтың жоспары: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Жаңа сабықты түсіндіру. ІІІ. Сабақты қорыту. ІV. Үйге тапсырма Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Жаңа сабықты түсіндіру. Балалар жазғы демалыстан алған әсерлерін, көрген қызықтарывн, демалған жерлерінің әсем табиғатын әңгімелейді. үйренген әңгімелері мен ән-күйлерін ортаға салады. мектеп, мұғалім, оқу құралдары туралы жұмбақтар шешу арқылы балдырғандарды оқуға шақырамыз, білімге деген қызығушылығын арттырып, оқуға, саукатты болуға ынта-ықыласын дамыту. Оқушы жаңа оқу жылында мектеп табалдырығын аттағанда жаңа дүниемен, жаңа әсерлермен кездеседі. сабақ үстіндегі іс-әрекеттер (тыңдау, сауат ашу, орындау, ырғақты қимылдар, шығартмашылық тапсырмалар т.б) баланың ой-қиялын шыңдайды, логикалық ойлау жүесін дамытады, әсемдікті сезе білуге, сұлулық тәрізді санатты түсіне білуге итермелейді. Осы жастағы балалар жеке ән дауысын ажыратуға, музыкалық аспаптардың дыбыс бояуын біліп, талдауға қатысады. Бұл- оқушының музыкалық талдауға алдыңғы сыныптарда машықтанғаның белгісі. Сол себепті 9 жастағы бала сабақ барысында жалпы музыкалық шығармалар жөнінде мағлұматтарын толықтыра түседі: музыкалық ойды түсіне бастайды, авторлары жөнінде, шығарманың шығу тарихы туралы, т.б. мәліметтерін толықтырады. Олар тек мағлұмат алып қана қоймай, оны орындай отырып, белгілі бір орындаушылық дағдыны меңгереді, одан әрі дамытады. Әннің негізгі мазмұнын түсініп орындауға, дыбыс биіктігін сезініп, ырғағын дұрыс келтіріп орындауға машықтанады. Сабақтың тағы бір ерекшелігі – оқушы осы жаста дыбысты айту, орындау секілді қызмет атқарып қана қоймай, соған өз бетінше би қимылдарын қоса орындауға талпынады. Бұл – балаға өте ұнайтын іс-әрекеттердің бірі. Білім мен өнер сапарына аттаған мектептегі оқушы қадамы бойды бірден баурап алатын сүйкімді әннен басталуының маңызы зор. Осы мақсатта А. Меңжанованың «Қоңырау» әні орындалады. Ұсынылып отырған ән – бұрыннан көпшілікке таныс. Таныс болғанымен, үйрену кезінде баса мән беретін жерлері мол шығарма. Әннің қайрымасында кездесетін қоңыраудың әсем сыңғырындай естілетін дыбыс бояуларын дұрыс, өз нәшінде орындауға аса мән беріледі. Оналтылық ноталардың дыбыс ұзақтығының дұрыс орындалуына, оқушыныңжоғары дыбыстарды нақышына келтіріп орындауына көңіл бөлінеді. Сонымен қатар әннің терең мазмұнына ден қойылады. Оқушылардың мектепке келгендегі әсерлерін, ұстаздары мен достары туралы ойларын ортаға салуларын ұсынамыз. Мұндағы негізгі ой – сабақ барысында ән арқылы балалардың бүгінгі Білім күнін атап өту. Оқулықта берілген сабаққа мазмұндас әсерлі суреттерге қарап, әңгімелесуге болады. Әннің сөз мәтініндегі қиыншылық тудыратын жерлерін асықпай үйренген жөн. Осы сабақта әннің тек бір шумағы мен қайырмасы үйретілсе де болады. ІІІ. Сабақты қорыту Қорытынды: Проблемалық ізденіс тудыратын сұрақтар қоямыз: 1. Әннің мазмұны не туралы? 2. Ән қандай сипатта орындалады? 3. Ән тез әлде ақырын орындала ма? 4. Бұл әнге қандай қимыл жасауға болады?
Музыка сабағында отырған оқушылардың мінез-құлқы мен әрекетін сипаттап жаз. Дұрыс жауаптың астын сыз: Музыкалық шығарманы кім ойлап шығарды? Суретші, ақын, сазгер, дирижер, әртіс.
Қырғыздың халық әні «Көл жағасында» - тыңдау. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Оқушыларды Қазақстан халықтарының музыкасымен таныстыру. Тәрбиелік:Ең әуелі әртүрлі халықтардың музыкасын тыңдатып, олардың қазақ музыкасымен ұқсастығы және айырмашылығы неде екенін қалыптастыру. Дамытушылық: Содан соң мысалдар келтіріп, бір халықтың композиторлары басқа бір халықтың музыкасын өз шығармасына арқау ете беретінін түсіндіру. Сабақтың типі: жаңа білімді хабарлау. Сабақтың әдісі: түсіндіре отырып баяндау. Сабақтың көрнекілігі: сызба нұсқа, суреттер Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру. ІІІ. Сабақты қорыту. ІV. Үйге тапсырма Сабақтың барысы: Қырғыз халық күйін тыңдау. Музыкалық сауаттылық – комуз аспабы, қырғыз халық музыкасы. Қырғыз халқы – тілі мен түрі, салт-дәстүрі, өнері мен музыкалық аспабтары жағынан қазақ халқына ең жақын ұлт. Мәдениетімізбен музыкалық өнеріміз жақын, сонымен қатар музыкалық аспаптарымызда өте ұқсас. Қырғыз музыкалық өнерінің өзінің ежелгі тарихы, өте бай репетуары бар. Орындаушылары мен композиторлары музыка мұрасын ерте замандардың бүгінгі күнге жеткізді. Қазақтың жыршы деген орындаушыларын қырғыздар ыршы деп атайды. Күйші деген мағынаны комузшы дейді. Комуз сөзінен алынған. Қырғыздың комуз (3 ішекті аспап), қыл қияқ (ішекті – ыспалы аспап), темір комуз, чоор (үрмелі аспап), суырнай, керней, добулбас (ұрмалы аспап) сияқты музыкалық аспаптары бар. Комуз қырғыз халқының кең таралған музыка аспабы. Қырғыздар бірде-бір мерекелерін, іс-шараларын комуз аспабынсыз өткізбеген. Комуз құрылысы жағынан қазақтың домбыра аспабына келеді. Айырмашылығы – екі ішектің орнына сымна тағылған үш ішегі бар. Әнші – жыршылары осы комуз аспабының сүйемелдеуімен өзінің ән-жырларын орындаған. Оқулықта берілген домбыра аспабы мен комуз аспабының суреттері – балаларға шығармашылық тапсырма беруге лайық. Әр аспаптың жетпей тұрған жерлері толықтыр, домбыра мен комуз аспабының ерекшеліктері атап шық деген сияқты тапсырмалар балалардың сауаттылығын кеңейтеді. Үзінді орындауға ұсынылған қырғыздың халық әні «Көл жағасында» - кең тыныспен орындалатын шығарма. Оқушылармен орындау кезінде тыныс алу жаттығуына мән беру. Қырғыздың халық күйін тыңдату арқылы осы халықтың музыка мәдениетімен етене жақындаса түсеміз. Осы жерде айтып өтетін жайт – қырғыз халқының аспаптық музыкасында ойнау тәсілі жөнінде болм 5 сынып Мерзімі: Сыныбы:
тұрмыс-салт,әдеп ғұрып жырларын баланың бойына сіңіру.
насихаттау. Дамытушылығы: Әнді сүйемелдеумен әндету әдісін дамыту, музыкалық сауаттылығын ашу, есту , есте сақтау қабылеттерін дамыту.
ықпал ету, мәдениетін көтеру , ой - өрісін кеңейту.
ән тексті, суреттемелер, карточкалар. Пәнаралық байланысы: Әдебиет , тарих , жаратылыстану , т. б. Пайдаланған әдебиеттер: Музыка оқулығы 5 сынып «Атамұра» бағдарламасы бойынша. Авторлары: А.Жайымов, Б.Ысқақов, Ж..Еңсепов ,Ж.Сәрсембенов
Иә, саламатсыңдарма балалар! Бүгінгі біздің өтетің жаңа сабағымыздың тақырыбы: « Қазақтың халық музыкасы». Өнер – халық тарихының шежіресі.Өнерде өмір , тіршілік құбылыстары , адамның күйініш - сүйініші, қуанышы мен қайғысы бейнеленеді. Қазақ халқының басынан өткен қилы замандар, тіршілігі мен тағдыры ,салт – дәстүрі ,өмір сүрген ортасы мен әдет – ғұрыптары ұлттық өнері арқылы ұрпақтан - ұрпаққа жалғысып,тарих арнасына айналды.Соның ішінде музыканың алатын орны ерекше. Қазақ музыка өнерінің халықпен бірге жасасып , тарихи әлеуметтік өмірі мен толғаныс - тебіреністерін үздіксіз баян етіп келе жатқан саласы ән мен күйі. Халық дүниеге келген сәби қуанышынан бастап, азамат тіршілігіндегі оқиғалары , алуан түрлі ойларды ән - әуенмен жеткізе білген. Сондай- ақ тіршіліктің бүкіл тауқыметін, ауыртпалығын көтере жүріп , бесік тербеткен аналар да өздеріне алдымен әнді серік еткен. Қыз ұзату, үйлену тойлары,халықтық ойын – сауықтар барлығы да ән – күй аясында өтеді. Өлімге қарсы күресіп, мәңгілік өмірді көксеген Қорқыт , ұлы ғұлама ғылым әл – Фараби , бейбіт , тыныш өмірді аңсап , Желмаясын желдіріп, дүниені кезген Асанқайғы бабалармыз үміт- армандарын музыка тілімен жеткізді.Одан бергі Құрманғазы, Тәттімбет, Дәулеткерей, Абыл, Біржан сал, Ақан сері, Мұхит, Қазанғап, Дина, Сүгір және тағы басқа дарын иелері халқының бастан кешкен тауқымет – тағдырларын музыкамен суреттеп өтті. Сөйтіп , халқымыздың музыкалық рухани қазына, мол мұрасы сан ғасырлар бойы басынан кешкен тұрмыс- тіршілігімен жұптаса жалғасып келеді. Сендер, балалар, бүгінгі күннің ұрпақтары, сол ата-бабаларымыздан қалған асыл мұраларды көкейге тоқып , бойға сіңіріп өссеңдер,тарих тағлымы жалғаса бермек. Музыкалық шығарма тыңдау: Құрманғазының күйі « К і ш к е н та й » Құрманғазының бірінші тырнақалды күйлерінің бірі – «Кішкентай» отызыншы жылдардың аяқ кезінде шығады. Құрманғазы бұл күйді «кішкене інісінің үлкен ағасы - Исатайға арнауы» депті. Сондықтан күй «Кішкентай» атанып кетсе керек. Дауыс ашу жаттығуларын орындау. * Дұрыс тыныс алу - әншілік өнердегі басты алғышарттардың бірі, оларды үнемі орындау қажет. Әндету: Елім – ай. 1. Қаратаудың басынан көш келеді, Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді, Елім – ай, елім – ай!
Қара көзден мөлтілдеп жас келеді , Елім – ай , елім – ай!
Басымыздан бақ – даулет ұшқан заман . Елім – ай, елім- ай.
Қаңтардағы қар жауған қыстан жаман . Еліма – ай , елім – ай.
Күн бар ма екен көрісер есен – аман! Елім – ай , елім –ай !
байланысты шыққан ән – күйлерді есіңе түсір. Үйге тапсырма: Халық әні «Елім – ай » жаттау, әндету. Халық музыкасы дегеніміз не? Қандай халық күйшілерін білесің? Қазақ халық аспаптарын ата. Бағалау: «5» - «4» - «3» - Мерзімі: Ашық сабақ Сыныбы: Тоқсандық тақырыбы: Қазақтың халық музыкасы. Сабақтың тақырыбы: : Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары . Сабақтың мақсаты: Қазақ халқының музыкасы туралы әңгімелеу, аспаптар үнің таныту, олардың шығу тарихын білуге, насихаттауға ,ұрпақтан - ұрпаққа жеткізу, баланың бойына сіңіру.
талдау, насихаттау. Дамытушылығы: Әнді сүйемелдеумен әндету әдісін дамыту, музыкалық сауаттылығын ашу, есту , есте сақтау қабылеттерін дамыту.
ықыласын көтеруге ықпал ету, сахна мәдениетін қалыптастыру , ой - өрісін кеңейту.
ән тексті, суреттемелер, карточкалар. Пәнаралық байланысы: Әдебиет , тарих , жаратылыстану , т. б. Пайдаланған әдебиеттер: Музыка оқулығы 5 сынып «Атамұра» бағдарламасы бойынша. Авторлары: А.Жайымов, Б.Ысқақов, Ж..Еңсепов ,Ж.Сәрсембенов
-Саламатсыңдарма балалар ! жүктеу/скачать 157,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|