Сабақтың тақырыбы: Сәбит Мұқанов “Саятшы Ораз” әңгімесі

• Сабақтың тақырыбы:
• Сәбит Мұқанов
• “Саятшы Ораз” әңгімесі

• Сабақтың мақсаты: шығарманың мазмұнын меңгерту, идеясын тану және әңгімедегі Ораз бейнесін ашу арқылы халқымыздың саятшылық өнері туралы мағлұмат беру.
• Сабақтың міндеттері:
• Мазмұнға байланысты: оқушылардың өзіндік ой қорытады, таным қабілеттері дамиды, ұлттық құндылықтарын бойына сіңіреді.
• Сын тұрғысынан ойлауға байланысты: өзіндік ой-қиялын дамытады, өз пікірін дәлелдей алу қабілеттері жетіледі.
• 3. Тәрбие әрекетіне байланысты: адамгершілік қасиеттерді,
• оның ішінде кішіпейілділікті, кеңдікті, халқымыз қадір
• тұтқан аң-құстарды аялауды, табиғатты сүюді үйренеді.

Ақын

• Сәбит Мұқанов кім?

• Ақын
• Жазушы
• Педагог
• Драматург
• Публицист

• Шығармалары

• Қыран бүркіт не алмайды, салса баптап,
• Жұрт жүр ғой күйкентай мен қарға сақтап.
• Қыран шықса қияға, жібереді
• Олар да екі құсын екі жақтап.
• Қарқылдап қарға қалмас арт жағынан,
• Күйкентайы үстінде шықылықтап.
• Өзі алмайды, қыранға алдырмайды,
• Күні бойы шабады бос салақтап.
• Тиіп-шығып, ыза қып, ұстатпаса,
• Қуанар иелері сонда ыржықтап.
• Не таптық мұныменен деген жан жоқ,
• Түні бойы күпілдер құсын мақтап.
• Абай Құнанбайұлы

• Қыран бүркіт не алмайды, салса баптап

• Құсбегі
• құралдары

• Томаға

• Биялай

• Тұғыр

• Белбеу

• Саптыаяқ

• Балдақ

• Балақбау

• Жемқалта

Сөздікпен жұмыс

• Саятшы – құсбегі, құс баптаушы.
• Сауға беру – ақысыз беру, садақа беру .
• Поселке – шағын ауыл.
• Шілік – төрт түлік мал сүйсініп жайылатын жайылым өсімдігі.
• Ителгі – Қазақстанның барлық өңірінде кездесетін биік ағаштар мен құздарда өмір сүретін бүркіттің бір түрі.
• Қаршыға – өте алғыр құс, қарғадан көлемдірек. Қазақстанда Алтай, Алатау тауларының бөктерлерінде мекен етеді.
• Тұйғын – қанаты қысқа,құйрығы ұзынырақ қаршығаның бір түрі. Ұсақ аңдар мен құс аулауға өте ыңғайлы.

Портрет – шығарма кейіпкерлерінің сыртқы түр-тұлғасын суреттеу.

• Портрет – шығарма кейіпкерлерінің сыртқы түр-тұлғасын суреттеу.

• Пейзаж – жазушы шығармада табиғатты барынша көркем суреттеу.

• Мінездеу– әдеби кейіпкерді таным-түсінігі мен мінез-құлқын таныта даралай суреттеу.

• Теориялық ұғым! 

• “Саятшы Ораз” әңгімесі

• Шығарманың композициялық құрылысына сатылай кешенді талдау

• 1.Әңгіменің тақырыбы-

• 2.Әңгіменің авторы-

• 3.Жанр түрі-

• 4.Әңгімедегі кейіпкерлер-

• 6.Әңгіменің басталуы-

• 7.Әңгіменің байланысуы

• 8.Әңгіменің дамуы

• 9.Әңгіменің шарықтау шегі

• 10.Әңгіменің шешімі-

• «Саятшы Ораз»

• С.Мұқанов

• әңгіме

• Ораз, Мұқан, Сүлеймен

• жазушының есінде қалған жалғыз
• адам – саятшы Ораз.

• -Ораздың балаларды жақсы көруі

• - Ораздың аңшылығы, адамгершілік қасиеттері

• - Ораздың Мұқанның үйіне көмек
• көрсетуі.

• 5.Жазушы идеясы-

• “ең ауыр ақы-көрші ақысы”

• саятшылық, аңшылық өнерді дәріптеу

Ораздың құсбегі екендігін дәлелде

• Ораздың құсбегі екендігін дәлелде

Кейіпкерлерге мінездеме

• Кейіпкерлерге мінездеме

• Ораз қандай?

• Саятшы
• Ораз

• аңғал

• ақкөңіл

• көпшіл

• жанашыр

• балажан

• адал

• кішіпейіл

• құсбегі

• “Зерделі сұрақ, ұтымды жауап”

• 1)Сәбиттің есінде кім көбірек сақталған?
• 2)Аңшылық өнер туралы не білеміз?
• 3)Қазақтың құсбегілері қандай құстарды қолға үйреткен?
• 4)Ораздың бойындағы өнер мен ұлттың қандай қасиеттері бар?
• 5)Ораз құс салумен жылдың қай мезгілінде айналысады?
• 6)Мұқан қысқы үйін неге күйеу баласы Сүлейменнің үйінің
• қасынан салмады?
• 7)Ораздың достары кімдер?
• 8) «Ең ауыр ақы-көрші ақысы»дегенді қалай түсінесің?
• 9)«Қанжығасын қанды етіп қайтады»дегенді қалай түсінесіңдер?
• 10)Ораздың жасы 60-тың тең ортасынан асса да денсаулығының
• мықты болуы неге байланысты деп ойлайсыңдар?

• (“Саятшы Ораз” әңгімесі бойынша)

• Топтық жұмыс

• Сурет бойынша мәтін құра

• Үйге тапсырма:
• 1.Аңшылық кәсіпке байланысты мақал-мәтелдер жазу.
• 2. Құсбегілік тақырыбында шағын әңгіме құрау