Ортасы
10 мин
15 мин
5 мин
10 мин
5 мин
15 мин
10 мин
|
М Бүгінгі сабағымыздың зерттеу сұрағы: Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде?
Одан кейінгі кезекте оқушыларға дәптерлеріне баспаналарға қатысты түсініктерін екі топқа топтастыру ұсынылады. Оқушылар баспаналарды екі топқа: кешегі және бүгінгі деп бөліп, алдымен жеке, кейін жұпта талқылайды. Осыдан кейін оқушыларға баспанаға байланысты мәтін беріледі. Оқушылар мәтінді оқып болғаннан соң, ИНСЕРТ кестесін толықтырады.
Тапсырма
Ж/Т Зерттеу мен талдау
Жыраулар поэзиясы- ғасырлар қойнауынан көктей өтіп, әр буын ұрпағының азығына айналған, өршіл рухты, дария даналықты, жауһар жырлар. Жыраулар поэзиясы- өз тұсындағыларға да, келешек ұрпаққа да ғибрат, өнеге аларлық тағлымы зор мұра, асыл көмбе екен.
Ендеше , балалар, «Селдей екпінді, таңдай сұлу» жырларымен хан мен халқын ұйытқан Шалкиіз жырау туралы білетінімізді толықтырып, ғибратнамалық сөздерін жанымызға сақтай білейік.
(Оза оқыту әдісі бойынша Шалкиіз жырау туралы оқып келуге берілген.)
Постер әдісі бойынша 2 топ оқығандарын постерге түсіріп, сол бойынша түсіндіреді
Шалкиіз жырау
Шын есімі- Телағыс
Жігіттік шағы нағашысы Мұса бидің маңайында өтеді.
1540 жылдары ноғайлы әміршісі Темірбидің төңірегінде болады.
ХҮ ғасырдың 40 жылдарынан ары қарай Қазақ ханы Хақназар маңында
өмірінің соңғы кезін өткізеді
Қазіргі кезде бізге жеткен мұрасы 760 жолдай, 500 жолдайы қазақ
арасынан, 260 жолдайы ноғайлар арасынан жиналған
Шығармалары алғаш қазағ бетіне ХІХ ғ ІІ жартысында түскен
Жұмысты қорғап болған соң, әр топ бір – бірін бағалайды
Тапсырма
«Түртіп алу» әдісі.
Оқушыларға https://www.youtube.com/watch?v=dE46jWbdDZI сілтемесіндегі бейнебаянды көреді. (Мұғалім қажет деген тұстарын көрсетеді). Оқушылар қажетті ақпаратты дәптерлеріне түртіп жазып алады. Жазып алған ақпараттарын сабақ барысында қолданады.
Тапсырма 1
Т
«ДЖИГСО» әдісі.
Оқушылар тапсырманы топта орындайды. Әр топқа шығармадан үзінді беріледі. Оқушылар үзіндіні топта оқып, мазмұнын талқылайды.Топтан бір спикер таңдалады. Спикер өз топтарына берілген үзіндінің мазмұнын басқа топтарға барып түсіндіреді.
Бағалау критерийі
|
Дескрипторлар
|
Шығарма мазмұнын біледі
|
Шығарманы мазмұндайды
|
Ойын жүйелі, түсінікті жеткізеді
|
Бағалау. «Дауыс беру» әдісі
Оқушылар спикерлерді дауыс беру арқылы бағалайды. Әр оқушы бір спикерге ғана дауыс бере алады. Шығарма мазмұнын жақсы түсіндіре білген әрі әсерлі етіп жеткізген спикерге дауыс береді.
Бағалау критерийі
|
|
Шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектеріне талдау жасайды
|
Шығарманың композициялық бөліктеріне тақырып қоя алады
|
Шығарма бөліктерінің идеясын анықтай алады
|
Шығарма бөлігіндегі көтерілген мәселені біледі
|
Шығарма бөлігіне қорытынды шығара алады
|
Бағалау. «Шеңбер бойымен бағалау» әдісі. Жұптар кестелерін шеңбер бойымен бір –біріне берді, критерий бойынша бағалайды, комментарий жасайды.
Сонымен, балалар, Шалкиіз жырауды кім деп білеміз.
Ш- Шалкиіз поэзиясының жыраулар поэзиясындағы орны ерекше
А- ақиқатты айта білген
Л- лашын құстай қалықтаған, халқына қамқор болған
К- көп ішінде бір жалғыз
Көп мұғайып жылайды
Күйбеңдеген көп жаман
Сөз тигенге ұқпайды- деп күн алдындағы табиғат суреті мен өзінің көңіл күйін, соққы жейтін жырлайды.
И- игілікті ісімен халықтың қалаулысы бола білген жыраудың толғаулары, нақыл сөздері, бізге үлгі- өнеге
І- ізгіліктілігімен де, жырымен де, халқын адалдыққа, адамгершілікке үгіттеейді.
З- Заманында жырау елі, жері үшін емірене жыр төккен , сол елдің елдігі,
Бүтіндігі жолында қызмет еткен
Ж- жауынгер, батыр, жорықшы жырау болған.
Ы- ынтымақ пен бірлікті, ерлік пенен батырлықты жырына ту еткен
Р- реалистік тұрғыдан алғанда , өміршең толғаулар жырлаған
А- адамгершілік жайында толғаныстары өте көп
У- уәдеге берік, турашылдығынан танбаған жырау
Сұрақтар:
Шалкиіздің өмір сүрген жылдары (1465-1560)
Жырау шығармашылығында қандай толғаныстар көп? (адамгершілік жайындағы)
Шалкиіз жырының басты тақырыптары қандай? (ел бірлігі, ынтымағы)
Шалкиіздің «Қоғалы көлдер..» ары қарай? (құм сулар)
|
"Ғажайып туынды" - Киіз үй
https://www.youtube.com/watch?v=5vTC7isnZCU
Қазақстан тарихы 5 сынып
Жалпы білім беретін мектептің 5 сыныбына арналған оқулық
С.Р.Ахметова, А.М.Ибраева, А.А.Құлымбетова, А.С.Мағзұмова, А.М.Марқабаева – Астана: НЗМ, 2017
Ежелгі Қазақстан тарихы:
Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық
Т.С. Садықов, Ә.Т. Төлеубаев, Ғ. Халидуллин, Б. Сәрсекеев. – алматы: Атамұра, 2011. – 176 бет.
https://yandex.kz/images/search?text=темір%20дәуірі%20тайпалары%20карта&img_url
|
