V.Жаңа білімді бекітуді ұйымдастыру
|
Тапсырмалар:
1-қатарға: Сырымға Ақсуат бидің берген батасын мәтіннен тауып оқу.
2-қатарға: «Обал, сауап, борыш» деген сөздерді қалай түсінеміз.
3-қатарға: Біздің кіші жүздің биі кім, ол туралы не білеміз?
№2 тапсырма:Мәтіннен мақал-мәтелдерді тауып жазу, мәнін ашу.
№3. Сөздікпен жұмыс
Ат жалын тартып-
Қыдыр-
Ақылгөй қарт-
Байұлы-
Әлім-
Дүрдараз болу-
Бата алу- салт-дәстүр."Батаменен ер кегерер, жауынменен жер көгерер" (мақал). Бата халықтың рухани қуат алатын құдіретті сенім күші. Ол ел сенімін ақтайтын абзал азаматтарға, талапты жастарға, көптің жүгін көтерген адамдарға немесе үлкендер жақсы ісіне риза болған жағдайларда берілетін ұлы адамдар мен ел ақсақалдарының ақ тілегі, әрі өмірлік жолдамасы.Баталар талапты, халық сүйген, ер-азаматтарға ғана берілген.
№4. Мәтіннен Малайсарының Сырымға берген батасын тауып оқу.
№5. Семантикалық карта.
|
Тапсырмалар:
1-қатар. «–Сырым, шырағым!» деп басталады, «...сыбағаң бас тоғыз болсын!» деп аяқталады.
2-қатар: Обал - қазақ халқының жас ұрпақты әдептілікке тәрбиелейтін ұлағатты ұғымы. Обал ұғымы қоршаған ортаға зиян келтіруге, жамандық жасауға яғни жандыны жәбірлеуге, жансызды бүлдірмеуге болмайды деген мағынаны білдіреді. Мысалы, нанның түйірін аяққа басу немесе оны рәсуа ету обал болып есептеледі.
Сауап - жөн, шын, лайық. Ислам дінінде жасалған игілікті іс үшін Алла тағала тарапынан берілетін сый. Кімде-кім ислам парыздары мен бұйрықтарын орындап, Алла ризалығына сай жақсылықтарға лайық істер атқарса сауап жинайды, құдайдың шексіз мейірім шапағатына иеленеді. Көптеген аяттар адам баласын Аллаға сенуге, күнәдан сақтанып сауап жинауға шақырады.
Борыш-қарыз, міндет.
Әйтеке Байбекұлы(1644 -1700 жж.) — қазақ халқының бірлігін нығайтуға үлкен үлес қосқан атақты үш бидің бірі, мемлекет қайраткері.Әлім тайпасының төртқара руынан шыққан.Әмір-Темірдің бас кеңесшісі Ораз қажының бесінші ұрпағы. Бүкіл парсы, өзбек, қырғыз, қазақ жұрты "Синесоф буа"(жаны пәк жан) атаған Сейітқұл әулиенің үшінші үрпағы. Әбілқайыр ханға дейін Кіші жүздің сөзін ұстаған қазақтың биі. Есім хан тұсында Самарқанды билеген Жалаңтөс батырдың жақын туысы. Әйтеке бес жасында молдадан оқып сауатын ашқан
№2 тапсырма: Мәтіннен мақал-мәтелдерді тауып жазу, мәнін ашу.
Қырықтың бірі-Қыдыр.
Үйіңнің алдында төбе болса, ерттеулі тұрған атпен тең,
Аулыңда ақылгөй қарт болса, жазып қойған хатпен тең.
Кісі болар баланың кісіменен ісі бар, кісі болмас баланың кісіменен несі бар?
Асыл тастан, ақыл жастан.
Ердің құнын жастың жайсаңы, не қарттың шайтаны даулайды.
Басқа пәле тілден.
№3. Сөздікпен жұмыс
Ат жалын тартып- жігіт болған кезі
Қыдыр-діни ұғым, жақсылық әкелуші
Ақылгөй қарт-ақыл беретін қарт
Байұлы-кіші жүздегі ру аты
Әлім-кіші жүз руы
Дүрдараз болу-ұрыс-керіс
Бата алу-салт-дәстүр.
№4. Мәтіннен Малайсарының берген батасын тауып оқу.
107-108-бет.
-Кеудең тола бауыр болсын,...
№5. Семантикалық карта.
|
Оқушылар «Сырым мен Малайсары» бойынша
алған білімдерін
топтық тапсырмалар
арқылы бекітеді.
Мәтіннен мақал-мәтелдерді табу арқылы сөздік қорларын байытады.
Сөздікпен жұмыстану арқылы тіл байлықтары дамиды.
Семантикалық картаны толтыру арқылы би-шешендердің сөздерін естерінде сақтайды.
|
