Сабақтың тақырыбы: Техника қауіпсіздігі және жұмыс орнын ұйымдастыру



жүктеу/скачать 2,47 Mb.
бет8/8
Дата18.02.2018
өлшемі2,47 Mb.
#38034
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8

BEGIN {POWER}


IF A>0 THEN

POWER :=EXP(B*LN(A))

ELSE IF A<0 THEN POWER :=EXP(B*LN(ABS(A)))

ELSE IF B=0 THEN POWER :=1


ELSE


POWER :=0

END{POWER};



{----------------------------------------------------}

BEGIN {MAIN}

REPEAT

READLN(X,Y);



WRITELN(POWER (X,Y):12:10, POWER (X,-Y):15:10)

UNTIL EOF

END {MAIN}.

Бiз WRITELN процедураны шақырғанда, POWER функциясын шақыру үшiн оны параметр ретiнде жарияладық. Функцияны шақырғанда Х және У парматерлерi - фактiлiк деп аталады. Олар функция басындағы А және В формалдi параметрлердiң орнына қойылады және олармен қажеттi есептеулер жүргiзiледi. Шыққан нәтиже функция индентификаторына меншiктеледi - функциядан шыққанда функцияның нәтижесi ретiнде оны қарастырамыз. Программада POWER функциясы 2 рет шақырылады - бiрiншiден Х пен (+У)параметрлерiмен, кейiнiрек Х пен (-У), яғни соңында 2 нәтиже аламыз.

Көмекшi программаны кез-келген формальды параметрлерi - мән-параметр, айнымалы-параметр, тұрақты-параметр болуы мүмкiн. Жоғарыдағы мысалда А және В параметрлерi мән-параметрлерi болып табылады. Егер параметрлер айнымалы-параметрлер болса, олардың алдына VARсөзiн қоямыз, мысалға:

Procedure MyProcedure( var a: Real; b: Real; const c: string);

мұндағы а- айнымалы-параметр, b-мән-параметр, c- тұрақты-параметр.

Негiзiнде формальдi параметрдiң анықталуы тек қана шақырушы программаға лайық : егер формальдi параметр айнымалы-параметр ретiнде жарияланса, онда көмекшi программаны шақырғанда оған айнымалы ретiнде фактiлiк параметрлердiң типi сәйкес келуi керек; егер формальдi параметр мән-параметрi немесе тұрақты-параметр ретiнде жарияланса, онда көмекшi программаны шақырғанда оған еркiн мән сәйкес келуi керек. Бұл ереженi ТР компиляторы бұлжытпай орындайды. Егер жоғарыдағы мысалда FunctionPower (vara,b: Real):Real; тақырыбын қолданған болса едiк , онда функцияны 2-шi рет шақырғанда компилятор формалдi және фактiлiк параметрлердiң келiспеуi туралы хабарлаған болатын.

Қандай жағдайда қандай типтердi қолдануды түсiну үшiн, көмекшi программаны шақырғанда формальдi параметрлердi фактiлiк параметрлерiмен ауыстыруын қарастырайық.

Егер параметр мән-параметр болып жарияланса, онда көмекшi программаны шақырмас бұрын бұл мән есептелiп, шыққан нәтиже уақытша жадыға копияланып, көмекшi программаға берiледi. Көмекшi программаның iшiндегi мән-параметрлерiнiң өзгеруi шақырушы программамен қабылданбайды, себебi бұл кезде фактiлiк параметр копиясы өзгередi.

Егер параметр айнымалы-параметр ретiнде анықталса, онда көмекшi программаны шақырғанда айнымалының копиясы емес, өзi берiледi. Айнымалы-параметр өзгеруi фактiлiк параметрдiң өзгеруiне әкеледi.

Ал, егер тұқрақты-параметр болғанда көмекшi программаға жадының табылған адресi берiледi, онда айнымалы немесе шыққан мән табылады. Бiрақ компилятор көмекшi программаның тұлғасында тұқрақты-параметрге жаңа мән меншiктеуiне жол жабады.

Мысал: Программаға 2 бүтiн сан берiледi (5 және 7), олар INC2 процедурасына берiледi де сандардың мәнi 2 есе үлкейедi. Параметрлердiң 1-сi айнымалы-параметр, 2-сi мән-параметр ретiнде берiледi. Процедураны шақыру алдындағы және шақырғаннан кейiнгi параметрлердiң мәндерiн және еселiнген нәтижелерiн экранға шығарылады.

const

a:Integer = 5;



b:Integer = 7;

{------------------------}

Procedure Inc2(var c:Integer; b:Integer);

Begin {Inc2}

c:=c+c;

b:=b+b;


Writeln (‘екi еселiк:’,c:5,b:5)

End ; { Inc2}

Begin {main}

Writeln (‘тұп деретер:’,a:5,b:5)

Inc2(a,b);

Writeln (‘нәтиже:’,a:5,b:5)

End{main}.

Программа нәтижесiнде :тұп деректер: 5 7

екi еселiк : 10 14

нәтиже : 10 14 шығады.

Мысалдан көрiп отырсыңдар 2-шi формальдi параметрдiң Inc2 процедурасында өзгеруi В фактiлiк айнымалының өзгеруiне әкелдi, себебi бұл параметр процедура тақырыбында мән-параметр ретiнде сипатталған. Бұл мысалда глобальдi айнымалыны аттас локальдi айнымалымен “жабу”(перекрыть) механизмi деп қарастыруға болады: В глобальдi айнымалы бола тура, процедура тұлғасында оны В мән-параметрi болып сипатталған локальдi айнымалысы жабады.

Сонымен, айнымалы-параметрдi көмекшi программаның алгоритмiнiң сырт дүниемен байланыс құралы деп есептеймiз: бұл параметрлер арқылы көмекшi программа шақырушы программаға жұмыс нәтижесiн қайтара алады. Программалаушы, әрине, глобальдi параметрлердi қолданып нәтижелердi қайтара алады. Бiрақ, бұл кезде программа программалаушыға түсiнiксiз, шатасқан түрде келедi. Осы себептен нәтиженi фактiлiк параметрлермен қайтарған жөн.


МОДУЛЬДЫКПРОГРАММАЛАУ.


TurboPaskal-дамодульдардыңболуыпрограмманыбөлiктергеболiппрограммалауғажәнетексеругемүмкiндiкжасайды. Соныменбiргестандарттымодульдердiжәнебасқапрограммалаутiлiндегiпрограммалардықолдануғамүмкiндік береді.

Модуль төмендегiдей бөлiктерден тұрады:


  • Модуль тақырыбы;


  • Модуль интерфейсi;

  • Модульдiң орындалу бөлiмi;

  • Модульды инициализациялау бөлiмi.

Инициализациялау бөлiмiнен басқасы модульда болуы мiндеттi.

Модуль тақырыбы UNIT қызметшi сөзiнен және идентификатордан тұрады. Мысалы, UNITMyModule; Модуль- файл iшiнде орналасуы керек және файл атауы модуль атауымен бiрдей болып кеңейтiлуi .pas болуы мiндеттi.


Модуль интерфейсi арқылы негiзгi программа мен модуль (модуль мен модуль) арасында байланыс орнатылады. Интерфейсте негiзгi программада (модульда) модульдi шақырған кезде қолданылатын тұрақтылар, типтер, айнымалылар, процедуралар мен функциялар көрсетiледi.

Интерфейс INTERFASE қызметшi сөзiнен басталады. Содан соң USES сөзiнен кейiн осы модульде қолданылатын модульдың атаулары жазылады. Одан кейiн тұрақтылар, типтер, айнымалылар, процедуралар мен функциялар бөлiмi орналасады. Процедуралар бөлiмiнде INLINE директивасы орналасуы мүмкiн. Процедуралар бөлiмiнде тек көмекшi программалардың атаулары (INLINE директивасындағы көмекшi программалардан басқасы) көрсетiлiп, олардың өзi орындалу бөлiмiнде келтiрiледi.

Әр түрлi модульдағы интерфейстердi цикл iшiнде шақыруға болмайды, себебi компилятор ол кезде байланыс орната алмайды. Модульдiң орындалу бөлiмiнде модулдардың барлық көмекшi программалары орналасады. Сонымен бiрге онда белгiлер, типтер, айнымалылар болады.

Модульдiң орындалу бөлiмi IMPLEMENTATION қызметшi сөзiнен басталады. Содан соң USES сөзiнен кейiн осы модульде қолданылатын модульдың атаулары жазылады (бұларды жазбауға да болады). Егер қандай да бiр модуль интерфейсте жазылса оны қайталамау керек. Одан кейiн жергiлiктi тұрақтылар, жергiлiктiтиптер, айнымалылар бөлiмi орналасады. Содан соң процедуралар мен функциялар сипатталады. Бұл кезде FORWARD директивасындағы-дай көмекшi программалардың қысқартылған атауларын жазуға болады.

Модульдiң орындалу бөлiмiнде әр түрлi модульдарды цикл iшiнде шақыруға болады.

Модульды инициализациялау бөлiмiнде модулдарды қолдану үшiн оларды инициялизациялау керек, яғни ASSIGN процедурасы арқылы файлдар арасында байланыс орнату керек болады. Бұл бөлiм BEGIN сөзiнен басталып орындалатын операторлардан соң END сөзi жазылады.

Мысалы.


Begin

Assign(F1,’File1.dat’)

End.

Инициализациялау бөлiмiндегi опраторлар программа жүргiзу кезiнде бiр-ақ рет орындалады. Егер модулдi инициализациялау керек болмаса ол бөлiмге тек END. сөзi жазылады.



Модуль интерфейсiнде анықталған көмекшi программаларды, тұрақтыларды, айнымалыларды негiзгi программада қолдану үшiн Uses cөзiнен кейiн оның атауын жазу керек.

Бақылау сұрақтары.

  1. Көмекші программа дегеніміз не?

  2. Процедура және функция көмекші программаларының ұқсастығы және айырмашылығы неде?

  3. Параметр дегеніміз не? Мағынасы неде? Формальды және фактілік параметрлер дегеніміз не? Олардың байланысы?

  4. Модульды қолдану не үшiн қажет?

  5. Модуль қандай бөлiмдерден тұрады және олардың мақсаты қандай?

Қорытынды. Үйге тапсырма: Программалау тілі арқылы модельдер жасау



САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Программалау тілі арқылы модельдер жасау
Сабақтың мақсаты: Оқушылардықұрылымдық программалау әдісін игеру мақсатында көмекші программаларды құруды және қолдануды үйрету.

Дамытушылық: Оқушыларға модулдеу түсінігі және тәсілін көмекші программа

жазылу әдісімен жұмыс жасауға дағдыландыру.



Тәрбиелелігі: Оқушыларды шапшаңдыққа, ақпараттық мәдениетке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың барысы:

  1. Ұйымдастыру кезеңі.

  2. Жаңа сабақ

  3. Компьютермен жұмыс

  4. Қорытынды.

Тақырып мәтіні

Процедуралар және функциялар программаның бiршама дербес бөлiктерi болып табылады. Ол ерекше түрмен безендiрiлiп, атпен жабдықталған. Программа iшiнде бұл аттың еске алынуы процедураны немесе функцияны шақыру деп аталады. Келешекте процедуралар және функцияларды көмекшi программа ортақ атпен атаймыз, ал егер айырмашылығы баяндалса өз аттарымен атаймыз.

Көмекшi программа, кез-келген программаны бiр-бiрiнен тәуелсiз бiрнеше бөлiктерге бөле алатын аспаб болып табылады. Мұндай бөлу 2 себептен қажет.

Бiрiншiден, бұл әдiс жадының үнемдеуi: кез-келген көмекшi программа - программа iшiнде дана бола тұра, оны программаның кез-келген нүктесiнен бiрнеше рет шақыруға болады. Көмекшi программа шақырылғанда оны құрайтын операторлар тiзiмi активтендiрiледi, ал көмекшi программаға берiлетiн параметрлер көмегiмен қажеттi алгоритм құралады.

Екiншiден, программаларды бәсеңдей жобалайтын тәсiлдi қолдану. Бұл жағдайда алгоритм бiршама дербес және маңызды бөлiктерден тұратын бiршама үлкен көмекшi программалар арқылы құралады. Көмекшi программалар төмен деңгейлi кiшiрек көмекшi программаларға бөлiне алады,

Кез-келген көмекшi программа шақырылмас бұрын программаның сипаттау бөлiмiнде сипатталуы керек. Көмекшi программаны сипаттау - оның тақырып және тұлғасын басып, көрсету деген сөз. Көмекшi программаның тақырыбында оның аты және формалдi параметрлерi жарияланады. Функция үшiн бұдан басқа қайтарылатын нәтиженiң типi жарияланады. Басынан соң көмекшi программа тұлғасында, программада секiлдi, сипаттау және операторлар бөлiмдерi келедi. Көмекшi программа сипаттау бөлiмiнде төмен деңгейлi көмекшi программалар сипаттамасы, олардың iшiнде тағы басқалары кездесуi мүмкiн.

Негiзiнде көмекшi программа тұрақтылардан, айнымалылардан, тип және төмен деңгейлi көмекшi программалардан тұрады. Көмекшi программада сипатталған аттардың бәрi программаға жайылмайды, яғни “көрiнбейдi” деуге болады. Олай болса, көмекшi программаға қатысты операторлар жағынан ол “қорап” ретiнде қарастырылып, оның iшiнде кез-келген алгоритм жүзеге асырылады. Бұның бәрiн программалаушы көре алмайды. Мысалға, жоғарыда көрсетiлген мысалда негiзгi программаның iшiнен бiз А және В процедураларын шақырып, олардың iшкi А1, А2, В1 процедураларын шақыра алмаймыз.

Айтылғанның бәрi тек көмекшi программалардың аттарына емес, сондай-ақ кез-келген аттарға және олардың iшiнде сипатталған типтерге, тұрақтыларға, айнымалылар және таңбаларға қатысты. Көмекшi программаның iшiнде жарияланған аттардың бәрi бiрегей (уникалды) бола тұра көмекшi программаның атымен сәйкес болмау керек.

Төмен деңгейлi көмекшi программаның iшiне кiргенде, оның жарияланған аттарымен қатар жоғары деңгейлi көмекшi программаның аттарын қолдануға мүмкiндiк бар. Мысалға, В21 көмекшi программаның iшiнен бiз А көмекшi программасын шақырып қолдана аламыз. Кез-келген көмекшi программа өз-өзiн шақыра алады-рекурсия амалы. Мынандай сипаттама бар болсын:

Program ...;

var V1: ...; …

Procedure A;

var V2:: ...;

...........

end{A};

Procedure B;

var V3: ...;

Procedure B1;

varV4: ...;

Procedure B11;

varV5;

.........

В11 процедурасынан V1,...,V5 айнымалыларын, В1 процедурасынан V1,...,V4 айнымалыларын, негiзгi программадан тек V1 айнымалысын пайдалана аламыз.

Бiз WRITELN процедураны шақырғанда, POWER функциясын шақыру үшiн оны параметр ретiнде жарияладық. Функцияны шақырғанда Х және У парматерлерi - фактiлiк деп аталады. Олар функция басындағы А және В формалдi параметрлердiң орнына қойылады және олармен қажеттi есептеулер жүргiзiледi. Шыққан нәтиже функция индентификаторына меншiктеледi - функциядан шыққанда функцияның нәтижесi ретiнде оны қарастырамыз. Программада POWER функциясы 2 рет шақырылады - бiрiншiден Х пен (+У)параметрлерiмен, кейiнiрек Х пен (-У), яғни соңында 2 нәтиже аламыз.

Көмекшi программаны кез-келген формальды параметрлерi - мән-параметр, айнымалы-параметр, тұрақты-параметр болуы мүмкiн. Жоғарыдағы мысалда А және В параметрлерi мән-параметрлерi болып табылады. Егер параметрлер айнымалы-параметрлер болса, олардың алдына VARсөзiн қоямыз, мысалға:



Procedure MyProcedure( var a: Real; b: Real; const c: string);

мұндағы а- айнымалы-параметр, b-мән-параметр, c- тұрақты-параметр.

Негiзiнде формальдi параметрдiң анықталуы тек қана шақырушы программаға лайық : егер формальдi параметр айнымалы-параметр ретiнде жарияланса, онда көмекшi программаны шақырғанда оған айнымалы ретiнде фактiлiк параметрлердiң типi сәйкес келуi керек; егер формальдi параметр мән-параметрi немесе тұрақты-параметр ретiнде жарияланса, онда көмекшi программаны шақырғанда оған еркiн мән сәйкес келуi керек. Бұл ереженi ТР компиляторы бұлжытпай орындайды. Егер жоғарыдағы мысалда FunctionPower (vara,b: Real):Real; тақырыбын қолданған болса едiк , онда функцияны 2-шi рет шақырғанда компилятор формалдi және фактiлiк параметрлердiң келiспеуi туралы хабарлаған болатын.

Қандай жағдайда қандай типтердi қолдануды түсiну үшiн, көмекшi программаны шақырғанда формальдi параметрлердi фактiлiк параметрлерiмен ауыстыруын қарастырайық.

Егер параметр мән-параметр болып жарияланса, онда көмекшi программаны шақырмас бұрын бұл мән есептелiп, шыққан нәтиже уақытша жадыға копияланып, көмекшi программаға берiледi. Көмекшi программаның iшiндегi мән-параметрлерiнiң өзгеруi шақырушы программамен қабылданбайды, себебi бұл кезде фактiлiк параметр копиясы өзгередi.

Егер параметр айнымалы-параметр ретiнде анықталса, онда көмекшi программаны шақырғанда айнымалының копиясы емес, өзi берiледi. Айнымалы-параметр өзгеруi фактiлiк параметрдiң өзгеруiне әкеледi.

Ал, егер тұқрақты-параметр болғанда көмекшi программаға жадының табылған адресi берiледi, онда айнымалы немесе шыққан мән табылады. Бiрақ компилятор көмекшi программаның тұлғасында тұқрақты-параметрге жаңа мән меншiктеуiне жол жабады.

Мысал: Программаға 2 бүтiн сан берiледi (5 және 7), олар INC2 процедурасына берiледi де сандардың мәнi 2 есе үлкейедi. Параметрлердiң 1-сi айнымалы-параметр, 2-сi мән-параметр ретiнде берiледi. Процедураны шақыру алдындағы және шақырғаннан кейiнгi параметрлердiң мәндерiн және еселiнген нәтижелерiн экранға шығарылады.

const

a:Integer = 5;



b:Integer = 7;

{------------------------}

Procedure Inc2(var c:Integer; b:Integer);

Begin {Inc2}

c:=c+c;

b:=b+b;


Writeln (‘екi еселiк:’,c:5,b:5)

End ; { Inc2}

Begin {main}

Writeln (‘тұп деретер:’,a:5,b:5)

Inc2(a,b);

Writeln (‘нәтиже:’,a:5,b:5)

End{main}.

Программа нәтижесiнде :тұп деректер: 5 7

екi еселiк : 10 14

нәтиже : 10 14 шығады.

Мысалдан көрiп отырсыңдар 2-шi формальдi параметрдiң Inc2 процедурасында өзгеруi В фактiлiк айнымалының өзгеруiне әкелдi, себебi бұл параметр процедура тақырыбында мән-параметр ретiнде сипатталған. Бұл мысалда глобальдi айнымалыны аттас локальдi айнымалымен “жабу”(перекрыть) механизмi деп қарастыруға болады: В глобальдi айнымалы бола тура, процедура тұлғасында оны В мән-параметрi болып сипатталған локальдi айнымалысы жабады.

Сонымен, айнымалы-параметрдi көмекшi программаның алгоритмiнiң сырт дүниемен байланыс құралы деп есептеймiз: бұл параметрлер арқылы көмекшi программа шақырушы программаға жұмыс нәтижесiн қайтара алады. Программалаушы, әрине, глобальдi параметрлердi қолданып нәтижелердi қайтара алады. Бiрақ, бұл кезде программа программалаушыға түсiнiксiз, шатасқан түрде келедi. Осы себептен нәтиженi фактiлiк параметрлермен қайтарған жөн.



Бақылау сұрақтары.

  1. Көмекші программа дегеніміз не?

  2. Процедура және функция көмекші программаларының ұқсастығы және айырмашылығы неде?

  3. Параметр дегеніміз не? Мағынасы неде? Формальды және фактілік параметрлер дегеніміз не? Олардың байланысы?

  4. Модульды қолдану не үшiн қажет?

  5. Модуль қандай бөлiмдерден тұрады және олардың мақсаты қандай?

Қорытынды. Үйге тапсырма: Программалау тілі арқылы модельдер жасау



САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________2015 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Деректер қоры. Деректер қорының құрылымы.Деректер қорының кестесі.
Сабақтың мақсаты: 1. MS Access мәліметтер базасының негізгі

объектілері жайлы білім қалыптастыру.

2. Оқушылардың пәнге қызығушылығын, танымдық белсенділігін, ұқыптылығын арттыру.

3. Оқушыларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Білім, іскерлік дағдыны жетілдіру.

Сабақтың түрі: Интерактивті.

 

Қолданылатын  программалар:



1.     Microsoft Access  программасы.

2.     Microsoft Power Point программасы.

Сабақтыңжоспары:

1.     Сабақтыңтақырыбыменмақсатыментаныстыру. – 3мин

2.     Өткентақырыптысұрау. – 3 мин.

3.     Жаңасабақтытүсіндіру. – 9 мин.

4.     Зертханалықжұмыс. 17 мин.

5.     Сергітусәті. – 4мин.

6.     Сабақты бекіту. – 5 мин.

7.      Үйге тапсырма беру – 2мин.

8.     Қорытынды.. – 2мин

Сабақтың барысы:

1.     Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

2.     Өткен материаллдардан сұрақ-жауап алу.

–       Мәліметтер базасы дегеніміз не?

–       Мәліметтер базасы дегеніміз–ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым.

–       Мысал келдтіріндер.

–       Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз– жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.

–       Microsoft Access қандай мәліметтер типімен жұмыс істейді?

–       Мәтіндік, МЕМО өрісі, сандық, мерзімі/уақыты, қаржылық, санауыш, логикалық, OLE объектілер өрісі, гиперсілтеме, ауыстырушылар шебері.

–       Кесте құру жолы.

 Жаңа сабақ.

Бірінші бағанға өріс атаулары енгізіледі. Егер қолтаңба қасиеті еңгізілмесе, онда болашақ кестенің сәйкес бағаны өріс атауымен аталады. Әрбір өрістің атауынаң жанында мәліметтер типі бағанында оның типі көрсетілген. Ол үшін сол ұяшыққа тышқан батырмасы пайда болады, оның ішіне кіріп тізімнен қажетті типті таңдап аламыз.

         Бланкінің төменгі жағында өріс қасиеттерінің тізімі орналасқан. Оның кейбіреулері өзі алдын-ала берілген. Жалпы алғанда өріс қасиеттерін енгізу міндетті емес. Оны өз қалауымызша баптауымызға болады.

         Кестені құрған кезде түйінді өрісті енгізген дұрыс. Сол арқылы кестелер арасындағы байланысты ұйымдастыруға болады. Қандай да бір өрісті түйінді өріс ретінде беру үшін, өріс атауына тышқанның оң жақ батырмасын басып, шыққан жанама менюден Түйінді өріс (Ключевое поле) бөлімін таңдап алу керек.

                   Дайын болған кесте Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі кестелер тізіміне қосылады. Құрылған кесте осы терезеде тышқанның батырмасын екі рет басу арқылы ашылады. Жаңа кесте ешқандай жазбалары жоқ бағандардың атауынан тұрады. Мәліметтер әдеттегідей толтырылады. Ұяшықтан ұяшыққа өту  ТАВ пернесі арқылы жүргізіледі. Кестенің төменгі жағында Өту батырмалары (Кнопки перехода) панелі орналасқан. Жазбалар саны өте көп болған жағдайда кестеде жылжу үшін осы панельдің элементтерін пайдаланған дұрыс. Енгізу барысында мәліметтер ұяшықтан тысқа шығып кесте, бізге белгілі әдіспен, яғни тышқанның нұсқағышын бағандардың шекарасына орналастырып, қажетімізше жылжытамыз.

         Кестеге мәліметтер енгізілгеннен кейін оны сақтаудың қажеті жоқ, барлық мәліметтер автоматты түрде сақталынады.

         Кестенің құрылымын өзгерту қажеттілігі туған жағдайда, оны Конструктор режімінде ашу қажет.

3.     Зертханалық жұмыс.

Дербес компьютермен жұмыс

Тақырыбы:  Конструктордың көмегімен негізгі кестелерді құру.

 

       Сергіту сәті. Үш тілде айту – қазақша, ағылшыншы, орысша



Компьютер құрылғылары.

Бір сарайда тұрады екен,

Бес атаның баллары.

Қыдырмашы біреуі,

Бір күн бар да, бір күн жоқ.

Соны есепке алсақ,

Ұзын саны 107                                                                                  (пернетақта,клавиатура, keyboard,)

 Жануарға ұқсас аты бар,

Бағдар көрсетер заты бар.

Кілемше үстінде тұрады.

Ең қажет құрылғы.                                                                        (тінтуір,мышь,mayse)

Төрт бұрышты әйнек, тұнып тұрған әлек.                                   (монитор,дисплей, displai)

Ақпараларды қағазға шығарады,

Бұл құрылғы қалай деп аталады.                                                 (принтер,басып шығарғыш, принтер,)

 

Қабат, қабат қаптама



Ақылың болса аттама     (кітап, книга, book)

 

Жақтаулар арқылы шектелген



Экрандағы төртбұрышты аймақ   (терезе, окно, windows)

 Аса қажет өмірге халық үшін

Пайдаланамын күн сайын жарық үшін (ток, ток, energy)

 

6. Сабақты бекіту.



Тест сұрақтары

1. Microsoft Access  деген не?

А) мәліметтер базасын қолданушыға арналған программа.

В) компьютер мен адамның өзара сұхбаттасы құралы.

С) мәтіндік редактор.

Д) амалдық жүйе.

2. Microsoft Access  қандай программалық жасақтамаға жатады?

А) жүйелік.

В) қоданбалы.

С) қызметтік.

Д) оқытушылық.

3. Ақпарат сақталынатын Microsoft Access  программасынның негізгі объектілері.

А) кесте.

В) қалып.

С) сұраныс.

Д) есеп.


4. Кесте құруды неден бастаған дұрыс.

А) макетін беруден.

В) өрістерін енгізуден.

С) мәліметтерді енгізуден.

Д) жазбаларды енгізуден.

5. Microsoft Access  мәліметтер базасының қандай терезесінде орнатылған байланыс параметрлері беріледі?

А) Мәліметтер схемасы терезесінде.

В) Байланыс терезесінде.

С) Бас терезесінде.

Д) Мәліметтер базасы терезесінде.

6.Деректер типі болып табылады

А) Мәліметтер

В) Байланыс терезесінде

С) Мәтіндік, сандық, ақшалай, дата/уақыт, логикалық

Д) Өрістер, жазбалар

7. «Жаңа кесте» диалог терезесінде нұсқалар тізімі

А) кестелер режимі        

В) конструктор

С) кесте шебері

Д) барлығы дұрыс

Дұрыс жауаптар

1) А


2) В

3) В


4) В

5) А


6) С

7) Д


 

7. Үйге  тапсырма беру. Microsoft Access  кесте құру, кесеаралық байланыс. Кесте құру.

8. Сабақты қорытындылау. Сабақты қорытындылай келе,

«Білмегенін сұрап, үйренген–ғалым,

арланып сұрамаған–өзіне залым»

демекші, кімде қандай сұрақтар бар? Бүгін біз не білдік, не үйрендік?



САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Жазулар, жиектер, деректер типтері.

Сабақтың мақсаты:

1. MS Access мәліметтер базасының негізгі

объектілері жайлы білім қалыптастыру.

2. Оқушылардың пәнге қызығушылығын, танымдық белсенділігін, ұқыптылығын арттыру.

3. Оқушыларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Білім, іскерлік дағдыны жетілдіру.

Сабақтың түрі: Интерактивті.

 Сабақтың барысы:

1.     Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

2.     Өткен материаллдардан сұрақ-жауап алу.

–       Мәліметтер базасы дегеніміз не?

–       Мәліметтер базасы дегеніміз–ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым.

–       Мысал келдтіріндер.

–       Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз– жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.

–       Microsoft Access қандай мәліметтер типімен жұмыс істейді?

–       Мәтіндік, МЕМО өрісі, сандық, мерзімі/уақыты, қаржылық, санауыш, логикалық, OLE объектілер өрісі, гиперсілтеме, ауыстырушылар шебері.

–       Кесте құру жолы.

 Жаңа сабақ.

Бірінші бағанға өріс атаулары енгізіледі. Егер қолтаңба қасиеті еңгізілмесе, онда болашақ кестенің сәйкес бағаны өріс атауымен аталады. Әрбір өрістің атауынаң жанында мәліметтер типі бағанында оның типі көрсетілген. Ол үшін сол ұяшыққа тышқан батырмасы пайда болады, оның ішіне кіріп тізімнен қажетті типті таңдап аламыз.

         Бланкінің төменгі жағында өріс қасиеттерінің тізімі орналасқан. Оның кейбіреулері өзі алдын-ала берілген. Жалпы алғанда өріс қасиеттерін енгізу міндетті емес. Оны өз қалауымызша баптауымызға болады.

         Кестені құрған кезде түйінді өрісті енгізген дұрыс. Сол арқылы кестелер арасындағы байланысты ұйымдастыруға болады. Қандай да бір өрісті түйінді өріс ретінде беру үшін, өріс атауына тышқанның оң жақ батырмасын басып, шыққан жанама менюден Түйінді өріс (Ключевое поле) бөлімін таңдап алу керек.

                   Дайын болған кесте Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі кестелер тізіміне қосылады. Құрылған кесте осы терезеде тышқанның батырмасын екі рет басу арқылы ашылады. Жаңа кесте ешқандай жазбалары жоқ бағандардың атауынан тұрады. Мәліметтер әдеттегідей толтырылады. Ұяшықтан ұяшыққа өту  ТАВ пернесі арқылы жүргізіледі. Кестенің төменгі жағында Өту батырмалары (Кнопки перехода) панелі орналасқан. Жазбалар саны өте көп болған жағдайда кестеде жылжу үшін осы панельдің элементтерін пайдаланған дұрыс. Енгізу барысында мәліметтер ұяшықтан тысқа шығып кесте, бізге белгілі әдіспен, яғни тышқанның нұсқағышын бағандардың шекарасына орналастырып, қажетімізше жылжытамыз.

         Кестеге мәліметтер енгізілгеннен кейін оны сақтаудың қажеті жоқ, барлық мәліметтер автоматты түрде сақталынады.

         Кестенің құрылымын өзгерту қажеттілігі туған жағдайда, оны Конструктор режімінде ашу қажет.

3.     Зертханалық жұмыс.

Дербес компьютермен жұмыс

Тақырыбы:  Конструктордың көмегімен негізгі кестелерді құру.

        Сергіту сәті. Үш тілде айту – қазақша, ағылшыншы, орысша

Компьютер құрылғылары.

Бір сарайда тұрады екен,

Бес атаның баллары.

Қыдырмашы біреуі,

Бір күн бар да, бір күн жоқ.

Соны есепке алсақ,

Ұзын саны 107                                                                                  (пернетақта,клавиатура, keyboard,)

 Жануарға ұқсас аты бар,

Бағдар көрсетер заты бар.

Кілемше үстінде тұрады.

Ең қажет құрылғы.                                                                        (тінтуір,мышь,mayse)

Төрт бұрышты әйнек, тұнып тұрған әлек.                                   (монитор,дисплей, displai)

Ақпараларды қағазға шығарады,

Бұл құрылғы қалай деп аталады.                                                 (принтер,басып шығарғыш, принтер,)

 Қабат, қабат қаптама

Ақылың болса аттама     (кітап, книга, book)

 Жақтаулар арқылы шектелген

Экрандағы төртбұрышты аймақ   (терезе, окно, windows)

 Аса қажет өмірге халық үшін

Пайдаланамын күн сайын жарық үшін (ток, ток, energy)

6. Сабақты бекіту.

Тест сұрақтары

1. Microsoft Access  деген не?

А) мәліметтер базасын қолданушыға арналған программа.

В) компьютер мен адамның өзара сұхбаттасы құралы.

С) мәтіндік редактор.

Д) амалдық жүйе.

2. Microsoft Access  қандай программалық жасақтамаға жатады?

А) жүйелік.

В) қоданбалы.

С) қызметтік.

Д) оқытушылық.

3. Ақпарат сақталынатын Microsoft Access  программасынның негізгі объектілері.

А) кесте.

В) қалып.

С) сұраныс.

Д) есеп.

4. Кесте құруды неден бастаған дұрыс.

А) макетін беруден.

В) өрістерін енгізуден.

С) мәліметтерді енгізуден.

Д) жазбаларды енгізуден.

5. Microsoft Access  мәліметтер базасының қандай терезесінде орнатылған байланыс параметрлері беріледі?

А) Мәліметтер схемасы терезесінде.

В) Байланыс терезесінде.

С) Бас терезесінде.

Д) Мәліметтер базасы терезесінде.

6.Деректер типі болып табылады

А) Мәліметтер

В) Байланыс терезесінде

С) Мәтіндік, сандық, ақшалай, дата/уақыт, логикалық

Д) Өрістер, жазбалар

7. «Жаңа кесте» диалог терезесінде нұсқалар тізімі

А) кестелер режимі        

В) конструктор

С) кесте шебері

Д) барлығы дұрыс

Дұрыс жауаптар

1) А 2) В 3) В 4) В 5) А

6) С


7) Д

 

7. Үйге  тапсырма беру. Microsoft Access  кесте құру, кесеаралық байланыс. Кесте құру.



8. Сабақты қорытындылау. Сабақты қорытындылай келе,

«Білмегенін сұрап, үйренген–ғалым,

арланып сұрамаған–өзіне залым»

демекші, кімде қандай сұрақтар бар? Бүгін біз не білдік, не үйрендік?



САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Тақырыбы: Кестелік процессор құралдарымен деректер қорының кестесін құру.
Сабақтың мақсаты: 1. MS Access мәліметтер базасының негізгі

объектілері жайлы білім қалыптастыру.

2. Оқушылардың пәнге қызығушылығын, танымдық белсенділігін, ұқыптылығын арттыру.

3. Оқушыларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Білім, іскерлік дағдыны жетілдіру.

Сабақтың түрі: Интерактивті.

 

Қолданылатын  программалар:



1.     Microsoft Access  программасы.

2.     Microsoft Power Point программасы.

Сабақтыңжоспары:

1.     Сабақтыңтақырыбыменмақсатыментаныстыру. – 3мин

2.     Өткентақырыптысұрау. – 3 мин.

3.     Жаңасабақтытүсіндіру. – 9 мин.

4.     Зертханалықжұмыс. 17 мин.

5.     Сергітусәті. – 4мин.

6.     Сабақты бекіту. – 5 мин.

7.      Үйге тапсырма беру – 2мин.

8.     Қорытынды.. – 2мин

Сабақтың барысы:

1.     Сабақтың тақырыбы мен мақсатымен таныстыру.

2.     Өткен материаллдардан сұрақ-жауап алу.

–       Мәліметтер базасы дегеніміз не?

–       Мәліметтер базасы дегеніміз–ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым.

–       Мысал келдтіріндер.

–       Мәліметтер базасын басқару жүйесі дегеніміз– жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, оның мазмұнын редакциялауға, оларды реттеуге, безендіруге және баспа құрылғыларына шығаруға немесе байланыс арналарына жөнелтуге арналған программалық құралдар кешені.

–       Microsoft Access қандай мәліметтер типімен жұмыс істейді?

–       Мәтіндік, МЕМО өрісі, сандық, мерзімі/уақыты, қаржылық, санауыш, логикалық, OLE объектілер өрісі, гиперсілтеме, ауыстырушылар шебері.

–       Кесте құру жолы.

 

Жаңа сабақ.



Бірінші бағанға өріс атаулары енгізіледі. Егер қолтаңба қасиеті еңгізілмесе, онда болашақ кестенің сәйкес бағаны өріс атауымен аталады. Әрбір өрістің атауынаң жанында мәліметтер типі бағанында оның типі көрсетілген. Ол үшін сол ұяшыққа тышқан батырмасы пайда болады, оның ішіне кіріп тізімнен қажетті типті таңдап аламыз.

         Бланкінің төменгі жағында өріс қасиеттерінің тізімі орналасқан. Оның кейбіреулері өзі алдын-ала берілген. Жалпы алғанда өріс қасиеттерін енгізу міндетті емес. Оны өз қалауымызша баптауымызға болады.

         Кестені құрған кезде түйінді өрісті енгізген дұрыс. Сол арқылы кестелер арасындағы байланысты ұйымдастыруға болады. Қандай да бір өрісті түйінді өріс ретінде беру үшін, өріс атауына тышқанның оң жақ батырмасын басып, шыққан жанама менюден Түйінді өріс (Ключевое поле) бөлімін таңдап алу керек.

                   Дайын болған кесте Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі кестелер тізіміне қосылады. Құрылған кесте осы терезеде тышқанның батырмасын екі рет басу арқылы ашылады. Жаңа кесте ешқандай жазбалары жоқ бағандардың атауынан тұрады. Мәліметтер әдеттегідей толтырылады. Ұяшықтан ұяшыққа өту  ТАВ пернесі арқылы жүргізіледі. Кестенің төменгі жағында Өту батырмалары (Кнопки перехода) панелі орналасқан. Жазбалар саны өте көп болған жағдайда кестеде жылжу үшін осы панельдің элементтерін пайдаланған дұрыс. Енгізу барысында мәліметтер ұяшықтан тысқа шығып кесте, бізге белгілі әдіспен, яғни тышқанның нұсқағышын бағандардың шекарасына орналастырып, қажетімізше жылжытамыз.

         Кестеге мәліметтер енгізілгеннен кейін оны сақтаудың қажеті жоқ, барлық мәліметтер автоматты түрде сақталынады.

         Кестенің құрылымын өзгерту қажеттілігі туған жағдайда, оны Конструктор режімінде ашу қажет.

3.     Зертханалық жұмыс.

Дербес компьютермен жұмыс

Тақырыбы:  Конструктордың көмегімен негізгі кестелерді құру.

 

       Сергіту сәті. Үш тілде айту – қазақша, ағылшыншы, орысша



Компьютер құрылғылары.

Бір сарайда тұрады екен,

Бес атаның баллары.

Қыдырмашы біреуі,

Бір күн бар да, бір күн жоқ.

Соны есепке алсақ,

Ұзын саны 107                                                                                  (пернетақта,клавиатура, keyboard,)

 Жануарға ұқсас аты бар,

Бағдар көрсетер заты бар.

Кілемше үстінде тұрады.

Ең қажет құрылғы.                                                                        (тінтуір,мышь,mayse)

Төрт бұрышты әйнек, тұнып тұрған әлек.                                   (монитор,дисплей, displai)

Ақпараларды қағазға шығарады,

Бұл құрылғы қалай деп аталады.                                                 (принтер,басып шығарғыш, принтер,)

 

Қабат, қабат қаптама



Ақылың болса аттама     (кітап, книга, book)

 

Жақтаулар арқылы шектелген



Экрандағы төртбұрышты аймақ   (терезе, окно, windows)

 Аса қажет өмірге халық үшін

Пайдаланамын күн сайын жарық үшін (ток, ток, energy)

 

6. Сабақты бекіту.



Тест сұрақтары

1. Microsoft Access  деген не?

А) мәліметтер базасын қолданушыға арналған программа.

В) компьютер мен адамның өзара сұхбаттасы құралы.

С) мәтіндік редактор.

Д) амалдық жүйе.

2. Microsoft Access  қандай программалық жасақтамаға жатады?

А) жүйелік.

В) қоданбалы.

С) қызметтік.

Д) оқытушылық.

3. Ақпарат сақталынатын Microsoft Access  программасынның негізгі объектілері.

А) кесте.

В) қалып.

С) сұраныс.

Д) есеп.


4. Кесте құруды неден бастаған дұрыс.

А) макетін беруден.

В) өрістерін енгізуден.

С) мәліметтерді енгізуден.

Д) жазбаларды енгізуден.

5. Microsoft Access  мәліметтер базасының қандай терезесінде орнатылған байланыс параметрлері беріледі?

А) Мәліметтер схемасы терезесінде.

В) Байланыс терезесінде.

С) Бас терезесінде.

Д) Мәліметтер базасы терезесінде.

6.Деректер типі болып табылады

А) Мәліметтер

В) Байланыс терезесінде

С) Мәтіндік, сандық, ақшалай, дата/уақыт, логикалық

Д) Өрістер, жазбалар

7. «Жаңа кесте» диалог терезесінде нұсқалар тізімі

А) кестелер режимі        

В) конструктор

С) кесте шебері

Д) барлығы дұрыс

Дұрыс жауаптар

1) А


2) В

3) В


4) В

5) А


6) С

7) Д


 

7. Үйге  тапсырма беру. Microsoft Access  кесте құру, кесеаралық байланыс. Кесте құру.

8. Сабақты қорытындылау. Сабақты қорытындылай келе,

«Білмегенін сұрап, үйренген–ғалым,

арланып сұрамаған–өзіне залым»

демекші, кімде қандай сұрақтар бар? Бүгін біз не білдік, не үйрендік?



САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»



Сабақтың тақырыбы: Видео ақпаратты өңдеу, видео файлдардың пішімі, видеоны құру және өңдеу бойынша программалары.
Сабақтың мақсаты:

Анимацияланатын құжатқа дыбыс қосу тәсілін көрсету, сөйтіп дыбыстық құжат кұруға үйрету. Логикалық ойлау қабілеттерін, программада жұмыс істеу дағдыларын дамыту.



• Пэнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, Macromedia Flash MX программасы, тапсырма кар- точкалары.

Сабақтың әдістері: түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік қолдану, тэжірибелік эдіс. Сабақтың типі: тэжірибелік элементі бар жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Өтілетін орны: информатика сыныбы.

Оқушылар білуі тиіс: Macromedia Flash MX программасында жұмыс істеуді. Оқушылар меңгеруі тиіс: дыбыс эффектілерін, дыбыстық құжаттарды құруды, жария- лауды, Flash MX-те фильмдерді жариялауды жэне экспорттауды.

Сабақтың барысы

  1. ¥йымдастыру кезеңі Оқушыларды ұйымдастырып, түгендеу.

  2. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Үйге берілген тапсырманың орындалуын тексеру

  1. Жаңа тақырыпты үйрету кезеңі

  2. Теория

  3. Flash анимация дыбысты да қабылдай алады. Мұнда дыбысты қолданудың бірнеше эдісі бар. Сендер тоқтамай, сюжеттің мазмұнына қарамай, қолданушының эрекетіне жауап бермей, ойнап тұра беретін дыбыспен жабдықтай аласыңдар. Ал жоба одан эрі қызықты болу үшін эр батырманы басқанда дыбыс шығатындай етуге болады. Жэне тагы бір жолы - ActionScript сценарийлерін пайдалану.

  4. Flash-те дыбысты біріктірудің екі үлгісі карастырылған: Оқиғалы-басқару (Eventsound) жэне Ағымды (Streamsound). Оқиғалы-басқару дыбыс кезінде берілген кад- рлар аяғына дейін жүктеліп болғаннан кейін дыбыс оны тоқтатқанға дейін ойнатыла береді. Ал ағымды баскару үшін алғашқы кадрлар жүктелгеннен кейін-ақ ойнату ба- сталып кетеді.

  5. Дыбыспен жұмыс істеу оңай болу үшін, Flash авторларға келесі мүмкіншіліктерді ұсынады:

  6. Дыбысты кітапханаларға бөліп қоюға болады, яғни енді бір кітапханадағы дыбысты бірнеше фильмдерде қолдануға болады.

  7. • Дыбысты экспортталатын фильмнің сапасы мен колеміне қарап, параметрлерін өзгертуге болады, яғни автор, дыбыс сығу жолын озі таңдай алады.

  8. Сондай-ақ, дыбысты модификациялау үшін эртүрлі қосымша эффектілерді қолдана аласыңдар.

  9. 1. Фильмге дыбыстық эсер беру үшін ең алдымен, қажетті файлды File =>Import =>ImporttoLibrary(Файл => Импорт => Кітапханаға импорттау) бұйрығы арқылы импорттаймыз;

  10. Insert Layer (Қабатты кою) бүйрығының көмегімен жа- ңа қатпар қүрамыз жэне оған «Дыбыс» деген атау бе- рейік;

  11. TimeLine қатарында «Ды­быс» қатпарының 1-ка- дрын ерекшелейміз жэне Қасиеттер бөлімінің Sound

панелінде Startup.wav файл таңдаймыз жэне фильмді тестілейміз;

Қосымша дыбыстық эсерлер беру үшін Effect бөлімінен қажетті эсер типін таңдауға болады. Ол үшін «Дыбыс» қатпарының бірінші кадрын белгілеп аламыз да, Effect бөлімінен Fade in (Өсу қарқыны) типін таңдаймыз жэне фильмді орындауға жіберген кезде локомотив жақындаған сайын дыбыстың қаттырақ шығатынын байқауга болады (25-сурет).

25-сурет. Дыбыс эффектісін беру панелі



Үйге тапсырма беру

  1. Тақырыпты оқу.

  2. Дыбыс біріккен анимациялық қүжат құру.

Бағалау кезеңі

Сабақта тапсырманы орындағанына, меңгерген деңгейіне байланысты бағалаймыз.

САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Сабақтың тақырыбы:Жобаны құру, ашу, сақтау, фильмді көрсету.

Сабақтың мақсаты:

Анимацияланатын құжатқа дыбыс қосу тәсілін көрсету, сөйтіп дыбыстық құжат кұруға үйрету. Логикалық ойлау қабілеттерін, программада жұмыс істеу дағдыларын дамыту.



• Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың көрнекілігі: компьютер, Macromedia Flash MX программасы, тапсырма кар- точкалары.

Сабақтың әдістері: түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік қолдану, тэжірибелік эдіс. Сабақтың типі: тәжірибелік элементі бар жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Өтілетін орны: информатика сыныбы.

Оқушылар білуі тиіс: Macromedia Flash MX программасында жұмыс істеуді. Оқушылар меңгеруі тиіс: дыбыс эффектілерін, дыбыстық құжаттарды құруды, жариялауды, Flash MX-те фильмдерді жариялауды және экспорттауды.

Сабақтың барысы

  1. Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды ұйымдастырып, түгендеу.

  2. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Үйге берілген тапсырманың орындалуын тексеру

  1. Жаңа тақырыпты үйрету кезеңі


FlashMX-те фильмдерді жариялау жэне экспорттау

Flash - фильмдердің Flash-плеері арқылы қүрып шығуын камтамасыз ететін негізгі форматы. Серверде орналасқан Flash-фильмдер файлында алдымен басқа файл- дармен толықтырылуы керек. Бүл ең алдымен қүжатты, файлды браузер көмегімен жүктеу: яғни файл браузерге жүктеледі, Flash-плеерін шақырылады, содан соң файл ашылады. Өз файлына кірушінің Flash-плеері жоқ болуын алдын ала ескеру керек. Бүл браузерде анимацияланатын фильмді толығымен кескіндік графикалық форматта алмастыруға болады. Фильмнің Web-серверде орналасуына қажетті құрылған файл- дарды мэзіріне кіретін (жариялау) командасын орындау керек. Жариялау бүйрығы конверттеу форматын жэне баламалы графиктік форматты өзгертуге мүмкіндік береді жэне. Бүл бүйрық қүжат қүруға жэне берілген фильм параметрін өңдеуге арналған. Егер Жариялау командасын жақсы білсеңдер, алдын ала үлгіні түзетсеңдер, оның негізінде қүжатының генерациялануы орындалады. Үлгіні өңдеу үшін сыртқы редак- торын қолдану керек. Керекті бір типті файлдарды жалгыз файлға экспорттау үшін Экспорттау мэзіріне кіріп, жүзеге асыруга болады.

Фильмді жүктеуді багалау параметрлері негізінен үш режімде болуы мүмкін: үзіліссіз график; жүктеу үдерісін көрсету;

• кадрлық графика.

Фильмді FLA кеңейтілуі экспорттаумен қатар, кэдімгі браузер арқылы, гра­фикалық немесе басқа да қосымшалармен көруге болатындай етіп жасауга бола­ды. Flash программасында жариялау Publish (Жариялау) бүйрығы арқылы жүзеге асады да, браузерден Flash Player құжатын қолдайтын Flash Player (SWF) құжаты жэне HTML құжатын қүрады. Сонымен қатар компьютерлік графикада рендеринг деген термин болады. Ол қандай да бір модель бойынша сурет алу үдерісі болып та- былады. Мүнда кез келген көрініс немесе нысан сурет нысаны бола алады. Ал экс­порттау Export Movie (Фильмді сынақтан өткізу) бұйрығымен орындалады. Осы- лайша фильмді негізгі форматы FlashPlayer арқылы тамашалауға болады, сонымен қатар экспорт GIF, JPEG, PNG, BMP, PICT, QuickTime жэне AVI форматында да жүреді.

Бір ескеретін жайт, ол фильмді жарияламас бұрын жұмысты тестілеуден тексеру ке- рек. Ол Control Test Movie (Фильмді сынақтан өткізу) жэне Control Test Scene (Сахна- ны сынақтан өткізу) бүйрықтары арқылы орындалады.

Қорыта келе, Flash редакторында анимация жасаудың ыңғайлылығын сөзбен айтып жеткізу қиьш. Себебі бүл редактор дүниежүзінде бірінші орында. Қолданғанда өте женіл, өте ыңғайлы жэне мүмкіндігі шексіз. Қазіргі шығыгі жатқан нүскаларында тіпті кез келген платформаларға арналған қосымша кұру мүмкіндігі бар екен. Бүгінде кез келген жарнаманы жасауда өте сәтті қызмет көрсетіп келе жатқан бұл редакторды қалай мақгасақ та, жарасады. Себебі векгорлық графиканың жадыдан өте аз орын алатьшын ескерсек, онда ғаламтор желісінде тез жүктелетін осы редакторды кез келген адам қолдана алады.

Бекіту кезеңі

№ 1. Тәжірибелік жүмыс



Тақырыбы: «Қүстың қанат кағып үшуы» анимациясын кұру

  1. Дыбысты қүжатқа біріктіру үшін қандай іс-эрекет кажет?

  2. Оқиғалық басқару үлгісі дегеніміз не?

Үйге тапсырма беру

  1. Тақырыпты оқу.


САБАҚ ЖОСПАРЫ «Бекітемін»

________________

Оқу ісінің меңгерушісі

«___________» ________201 ж

Пән аты: Информатика

Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»

Сабақтың тақырыбы:Видео монтажы.

Сабақтың мақсаты:

Ғаламтор, HTML тілі туралы, web-сайт, web-парақ жайында түсінік беру.

  • Жаңа тақырыпты оқыта отырып ойлау қабілеттерін дамыту.

  • Шығармашылық қабілеттерін арттыру.

Сабақтың көрнекілігі:тапсырма карточкалары.

Сабақтың әдістері: түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік қолдану, тәжірибелік әдіс.

Сабақтың типі: жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Өтілетін орны: информатика сыныбы.

Оқушылар білуі тиіс: ғаламтормен жұмыс істеуді.

Оқушылар меңгеруі тиіс: блокнотта жұмыс істеуді, web-парақ және сайттар құруды.

Сабақтың барысы

  1. Ұйымдастыру кезеңі

  2. Оқушыларды ұйымдастырып, түгендеу.

  3. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Үйге берілген тапсырманың орындалуын тексеру.

  1. Жаңа тақырыпты түсіндіру кезеңі


Теория

Компьютер немесебасқадаэлектрондықұрылғылардаоқылатынмәтіндергипермәтін деп аталады. Гипермэтіндер Интернет құрылымының негізгі құрауышы болып сана- лады. Өйткені бұл форматты ғаламторда пайдалану өте қолайлы. Гипермэтін терминін алғаш рет америкалық элеуметтанушы, философ Тед Нельсон 1963 жылы айналымға енгізді. Ал 1986 жылы Халықаралық Стандарттау ұйымының «StandartGeneralizedMarkupLanguage» деп аталатын ISO-8879 стандартын қабылдауы

HTML тілінің пайда болуына негіз болды. Гипермэтінді белгілеу тілі (Hyper Text Markup Language) - web- браузерде web-парақтарды жэне басқа да ақпараттарды шығару үшін қолданылатын ең басты белгілеу тілі болып есептеледі, яғни құжатқа қойылатын тегтердің комегімен құжаттың логикалық қүрылысын сипаттайды, құжатты форматтауды жэне нысандарды қоюды басқарады.

Web-парақтары экранда ықшам түрде безендіріліп көрсетілгенмен, HTML тілі мэтіндерді пішімдеп көрсететін тілге жатпайды. Өйткені эрбір тұтынушы эртүрлі компьютерді пайдаланады. Сол себепті жаңа ғана зауыттан шыққан бір компьютердің Windows жүйесінде жүмыс істей алатын браузері бар болса, екінші бір тұтынушы компьютері тек MS DOS жүйесінде жүмыс істейтін ескі браузерді пайдалануы мүмкін. Бұл екеуінің корсету мүмкіндіктері эртүрлі болғандықтан, бір файл екеуінде 2 түрлі бо­лып көрсетіледі. Ал үшінші компьютердегі web-парақтың мэтіндері зағиптарға арналған Брайль эріптері аркылы берілсе, оның нэтижесі тіпті басқаша болады. Құжаттарды эртүрлі тұтынушының эртүрлі құрылғыларда жэне эртүрлі браузер программалармен көретіндіктерін ескерсек, HTML тілін мэтіндерді форматтау тэсілдерін жазуға арналған тіл деп атауға болмайды. Ол ғаламтордағы мэтін бөліктерінін атқаратын қызметін анықтап, соларды эрбір тұтынушыға бейімдеп жеткізе алатын құжатты функционалды түрде белгілейтін тіл болып табылады.

HTML тілінің бастапқы мэтінді белгілейтін бұйрықтары тег (tag) деп аталады. Тег сим- волдар тізбегінен тұрады. Барлық тег «кіші» (<) символдарынан басталады да, «үлкен» (>) символымен аяқталады. Осындай қос символ тізбегі бұрыштық жақшалар деп те аталады. Ашылатын бұрыштык жақшадан соң бұйрық аты болып табылатын түйінді соз - тег орналасады. HTML тіліндегі эрбір тег бір арнаулы қызмет атқарады. Олардың жазылуында эріптер регисторы ешбір рол атқармайды, бас эріпті де, кіші эріптерді де қатар қолдана беруге рұқсат етілген. Бірақ тег атауларын жай мэтіннен айыру мақсатында оларды бас эріппен жазу калыптаскан. HTML тілінің бір тегі әдетте құжаттың белгілі бір бөлігіне, мысалы бір абзацқа ғана эсер етеді. Тегтер жұпты жэне жұпсыз болып екіге бөлінеді. Осыған орай екі тег қатар қолданылады. Бірі - ашады, екіншісі - жабады. Жұпты тегтер ашатын тегті де, жабатын тегті де қамтиды. (Мұндай жұпты тегтерді кон­тейнер деп те атайды.) Ашатын тег белгілі бір эсер ету ісін бастайды, ал жабатын тег сол эсерді аяқтайды. Жабу тегтері киғаш сызық символымен басталуы тиіс. Жұпсыз тегтер дегеніміз - тег ашылады да, колданыла береді. Кейбір тегтер өз жазылу орнына карай тек бір ғана эсерін тигізеді. Мұндайда жабу тегі кажет болмай қалады да, ол жазылмайды. Егер тег ретінде HTML тілінде қолданылмайтын түйінді соз жазылып кетсе, онда оның ешбір эсері болмайды. Браузер арқылы құжат экранда корсетілген жақта тегтердің өздері бейнеленбей, тек олардың құжат мэтініне тигізетін эсері ғана бөлініп тұрады.

IV Бекіту кезеңі

Сонымен, біраз мағлұмат алдық, енді HTML тілінде web-парақ құрып көрейік.

№1 тапсырма



  1. Блокнот қосымшасын ашамыз.

  2. Төмендегі кодты тереміз.



<HEADXTITLE> Менің алғашқы парағым.TITLE>

HEAD>

<BODY>

Құрметті достар, алғашқы web-парағыма қош келдіңдер!


жүктеу/скачать 2,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет