Пәні:
|
Қазақ тілі
|
Сыныбы:
|
5-сынып
|
Уақыты:
|
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Термин сөздер
|
Құзыреттілікке жеткізетін мақсат-міндеттері:
а) ақпараттық
|
Ақпарат көздері арқылы термин сөздердің түрлерін,қолданысын меңгерту
|
ә) коммуникативтік
|
Термин сөздер бойынша алған білімдерін ауызша және жазбаша түрде қолданылуын қалыптастыру
|
б) проблеманы шешу:
|
Тақырып бойынша тапсырмаларды өз бетімен орындауға дағдыландыру
|
Сабақтың түрі:
|
Аралас сабақ
|
Сабақтың әдісі:
|
Сөздік, көрнекілік, практикалық, лексикалық талдау әдісі
|
Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:
|
Дамыта оқыту
|
Көрнекілігі:
|
Оқулық,дидактикалық материалдар
|
Пәнаралық байланыс:
|
Қазақ әдебиеті
|
Сабақтың барысы:
|
Мұғалімнің қызметі:
|
Оқушының қызметі:
|
Күтілетін нәтиже:
|
I.Ұйымдастыру бөлімі
|
-Амандасу;
-Оқушыларды тексеру;
-Зейіндерін сабаққа аудару
|
Мұғаліммен амандасу, сабақта кімнің жоқ екенін айту, сабаққа дайындалу.
|
Сәлемдесу арқылы оқушылар мен мұғалім арасында ынтымақтастық қатынас орнайды.
|
II.Үй тапсырмасын тексеру
|
194 –жаттығу.Ата – аналарыңмен әңгімелесіп,олардың айналысатын кәсібіне қатысты термин сөздерді жинастырып жазыңдар.
Балық,мақта шаруашылығына байланысты мысалдар жазу.
|
Ұсталық: пышқы(араның бір түрі),шербек(үлкен ара),атауыз(шеге суырғыш)
Мақта шаруашылығына: қоза(мақта өсімдігі),шиіт(мақтаның тұқымы),терімші(мақта теруші)
Балық шаруашылығына:ау,қармақ,табан
|
Оқушылар
кәсіби сөздер тақырыбын қалай меңгергендігін
үй тапсырмасын орындау
арқылы көрсетеді
|
III.Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық
|
Синоним,антоним,эвфемизм,дисфемизм,глобус,карта, квадрат,куб,коэффициент қай пәндерге қатысты сөздер екенін анықта.
Белгілі бір кәсіпке байланысты сөздер кәсіби сөздер деп аталса, мына сөздер термин сөздер деп аталады.
|
Қазақ тілі: Синоним, антоним, эвфемизм, дисфемизм
География: глобус,карта
Математика: квадрат,куб,коэффициент
|
|
IY. Жаңа материалды меңгертуді ұйымдастыру
Y.Жаңа материалды бекіту
А)мұғалімнің көмегімен:
Б)оқушының көмегімен:
|
Оқулықпен жұмыс.
191 - жаттығу. Математика, география, биология, тарих пәндеріне сәйкес келетін термин сөздерді теріп жазыңдар.
204-жаттығу.Мәтіннен термин сөздерді теріп жазыңдар.
|
Термин сөздер дегеніміз – ғылым, техника, өндіріс және т.б. саласындағы арнаулы ұғымдар мен зат атауларын білдіретін сөздер.
Қазақ тіліндегі термин сөздер екі түрлі жолмен жасалған.
І. Басқа тілден енген сөздерге қазақ тілінен балама табу: 1) жергілікті және көне сөздер алынған: кеден – таможня, бап - статья, әмбебап – универсал, кешен – комплекс, нарық – рынок, ғарыш- космос, әкім- администратор; 2) тілімізде бар сөздерді біріктіру арқылы термин жасаған: отбасы – семья, әуежай – аэропорт, төлқұжат – паспорт, мұражай – музей, елтаңба – герб, әнұран - гимн, т.б.
ІІ. Тілімізге орыс тілі арқылы келген, қазақша баламалары жоқ интернационалдық терминдер. Мысалы: математика терминдері: квадрат, куб, коэффициент, т.б.; химия терминдері: аммиак, азон, дром, гидрат, т.б. география терминдері: глобус, карта, т.б.; лингвистика терминдері: синоним, антоним, эвфемизм, дисфемизм, диалект, т.б.
Математика терминдері: квадрат, куб, косинус т.б
География терминдері: глобус,карта,атлас т.б
Биология терминдері: ағза,нейрон,жасуша,аксон т.б
Тарих терминдері: капитализм,революция т.б
Кемпірқосақтың тууына себепші болатын нәрсе, былайша ақ болып көрінгенімен, шындығында, жеті түстен тұратын жарық сәуле, кәдімгі күн жарығы екен.
Аспаннан күн сәулесі түскенде, біз оны аппақ жарық ретінде көреміз.Енді оның бізге келер жолын жаңбыр тамшылары қиып өтті дейік.Ал тамшылар формасы жағынан призма деп аталатын геометриялық фигураға жуықтау болады.Күн сәулесі шыны призмадан немесе жаңбыр тамшыларынан өткенде,оның алуан түсті сәулесі әрр тірлі бұрышжасап шағылысады.Сөйтіп ,ақ сәуле алуан түсті сәулеге бөлінеді,сонда призманың арғы жағындағы қабырғада әәр түрлі әдемі шұғыла, ал аспанда-кемпірқосақ пайда болады.
1.Циркул,фонетика,эпитет т.б
2.Кеден,кешен,азон т.б
3.Диалект,эвфемизм,дисфемизм,акт т.б
Басқа тілден енген
|
интернационалдық
| |
Төлқұжат,мұражай,ғарыш, әмбебап,отбасы,
нарық, әкім
|
балет,хореография,декорация, синоним,азон,куб,
карта
|
|
Термин сөздер туралы ақпарат ала отырып,екі түрлі жолмен жасалатынын меңгереді
Жаттығу жұмыстарын орындату арқылы, жаңа сабақ бойынша оқушылардың іскерлік дағдылары қалыптасады
Берілген тапсырма бойынша
математика, география, биология, тарих пәндері бойынша термин сөздерді жазады
Термин сөздерді ажыратып, екі бағанға бөліп жазу арқылы ажырата білуге дағдыланады.
Берілген бекіту тапсырмасы бойынша алған білімдерін бекітеді.
| |
|
Достарыңызбен бөлісу: |
