Сабақтың тақырыбы: «тіл қатынас қҰралы»

(интеллектуалды ойын-сайыс)

1. 
   Оқушылардың білімдерін жинақтап, тереңдету.
   
2. 
   Оқушылардың қызығушылықтарын арттыру, шапшаңдыққа баулу, белсенділіктерін арттыру.
   
3. 
   Топпен жұмыс істей отырып, өзгенің пікірін құрметтеуге, ұйымшылдыққа баулу.
   

Ойынның тақырыбы мен мақсатымен (слайд) таныстыру.

Бәйгеге түсіп жарыспай

Жүйріктің бағы жанар ма?

Білім мен өнер жарысып,

Тәрбие, тәлім табар мән.

Бұл бәйге ойдың бәйгесі

Кім жүйрік ойға, сол алда,-дегендей, бүгінгі интеллектуалды ойынымыз сайыс түрінде өтеді. Осы уақытқа дейін алған білімдеріңді көрсетіп, ортаға салыңдар.

Ойынымызды бастамас бұрын слайдқа назар аударайық.

Слайд: «Туған тілім тірлігімнің айғағы»

Ойынға 2 топ қатысады. Ойын V айналымнан тұрады.

Ойын ережесімен таныстыру.

Ойынды бастамас бұрын әр топ өзін ,ұранымен таныстырады.

Әр топқа қазақ тілі пәнінен сұрақтар қойылады. Тез, жылдам, нақты жауап беру керек. Әр топта 6 оқушы 1 сұраққа жауап береді.

1. 
   Дауысты дыбыстар неше топқа бөлінеді? (2: жуан, жіңішке)
   
2. 
   Зат есім дегеніміз не? (заттың атын білдіреді)
   
3. 
   Сөздің мағынасын өзгертетін қосымша қалай аталады? (жұрнақ)
   
4. 
   Батыр сөзіне жуық мәндес сөзді ата. (ер, қаһарман)
   
5. 
   Жалпы есімдер қалай жазылады? (кіші әріппен)
   
6. 
   Хабарлы сөйлемнің соңына қандай тыныс белгісі қойылады? (нүкте)
   

1. 
   Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді? (3: қатаң, ұяң, үнді)
   
2. 
   Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымша қалай аталады? (жалғау)
   
3. 
   Кейде дауысты, кейде дауыссыз болатын дыбыс. ( у )
   
4. 
   Заттың қимылын, іс-әрекетін білдіретін сөз табы қалай аталады? (етістік)
   
5. 
   Сан есімнің сұрақтары. (қанша? неше? нешінші?)
   
6. 
   Аласа сөзіне қарсы мәндес сөзді ата. (биік)
   

Бұл айналымда жұмбақ жасырамын, сендер жұмбақтың шешуін 2 тілде (қазақша, орысша) айтуларың керек. Әр топ кезекпен 1 жұмбақты оқып, шешуін айтады.

Бірақ сурет салады көп. (аяз – мороз)

Бір үйден көрдім,

Қырық екі дос-жаран. (әріп – буква)
Әрі қарай кезектесіп оқи береді.

4. Жұқа тақтай бөлшегі,

Бұл кезеңде ұлы ақын-жазушыларымыздың шығармаларынан үзінділер беріледі. Әр топқа 2 шығармадан үзінді (өлең, әңгіме) беріледі. Үзіндіні оқып, шығарманың атын және авторын табу. (Әр топқа тапсырманы беремін, дайындалуға уақыт беріледі)

1. Өнер, білім бар жұрттар,

Тастан сарай салғызды.

Айшылық алыс жерлерден,

Көзіңді ашып-жұмғанша

Жылдам хабар алғызды.

(«Өнер, білім бар жұрттар». Ы.Алтынсарин)

2 .Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап келіп қалды.

(«Қыс». А.Құнанбаев)

Білген сайын келеді біле бергім,

Біле беру емес пе тілегі елдің.

Белден ассаң, алдыңда бел көрінсе,

Қызыққаннан келмей ме жүре бергің.

Сондықтан да келеді біле бергім

Білімдіні сүйерін білім елдің,- дей отырып,

IV айналымды бастаймыз

«Айшықты сөздер»

Бұл айналымда бірнеше тұрақты сөз тіркестері беріледі. Бұл сөздермен біз ана тілі пәнінен шығармаларды оқығанда танысқанбыз. Әр топқа 3 сөз тіркесі беріледі. Ойланып, мағынасын айтуларың керек. (Слайдпен көрсетіп, оқытып, жауабын тыңдау)