9.Синонимдес сөзі тап.
А) жуа,сарымсақ В) қаңылтыр,сым С) қызамық,кекіре Д) сым,леген Е) бал,әсел
10 Диалект сөзден болған кәсіби сөзді тап.
А) шемішке В) полюс С) глобус Д) кернеу Е) тарих
«Табу сөз», «Эвфемизм мен дисфемизм»тақырыптары бойынша
1. «Мырза жігіт», «кенже бала» сөздері қай сөзге қатысты?
А) дисфемизм В) эвфемизм С) табу Д) көнерген сөз Е) тұрақты тіркес
2. Табиғат құбылысына қатысты табу сөзді тап.
А) ұлыма В) жасыл түсу С) соқырішек Д) жаман ауру Е) дауыл
3. Табу сөздер неден туындаған?
А) салт-дәстүр В) сыпайылық С) ем Д) ырым Е) аты белгісіз болу
4. Дөрекі сөзді сыпайылап жеткізу қалай аталады?
А) дисфемизм В( табу С) тура мағына Д) метонимия Е) эвфемизм
5. Эвфемизмге жататын сөзді белгілеңіз.
А) найзағай В) қасқыр С) бақиға аттану Д) ұлыма Е) жын
6. Эвфемизмге жататын тұрақты тіркесті тап.
А) қолды болыпты. В) ашық мінез С) жүрек жұтқан Д) тілі күрмелді Е) қарны ашты
7. Эвфемизм бойынша «сөзуарлау» сөзі қай сөзді алмастырады?
А) салақ В) шешен С) мылжың Д) бәдік Е) олақ
8. Қай сөз грек тілінде «сыпайы сөйлеймін» деген мағына береді?
А) эвфемизм В) дисфемизм С) табу Д) идиома Е) архаизм
9. Сөйлемдегі дисфемизмді тап.
А) Оның бір көзінің мүкістігі бар. В) Асанның қартайған шағында бір құлағы естімей қалды.
С) Ақанның бойы ұзын болғандықтан,балалар оны «Ұзынтұра» деп мазақтайтын.
Д) Ұлы Отан соғысынан оралғандардың көбі бір мүшесін соғыс даласында қалдырып кеткен еді.
Е) Болат әрдайым кемтар адамдарға көмектесетін еді.
10. Табу сөзді тап.
А) Келін қайынын өз атымен атамайды. В) Сарқыраманың бер жағында маңыраманы ұлыма жеп жатыр екен. С) Келіншек болған оқиғаны қайын енесіне жеткізді.
Д) Естіген жұрт келіншектің тапқырлығына тәнтә болды.
Е) Қазақтар кейбір табиғат құбылыстарын өз атымен айтпаған.
«Тұрақты тіркес», «Идиомалық тіркес» тақырыптары бойынша
1. Қай тұрақты тіркес «әділ» деген мағынаны береді?
А) Тонның ішкі бауындай В) Ала жіпті аттамау С) Он саусағынан бал тамған.
Д) Қара қылды қақ жарған. Е) Мұрнынан шаншылу.
2. Антонимдес фразеологизмдерді тап.
А) Су жүрек----жүрек жұтқан В) Мойнына су кету-- ит өлген жер С) Көз жұмды—жүріп кетті
Д) Көзге түртсе көргісіз—тайға таңба басқандай Е) Шашбауын көтеру—тақиясына тар келу.
3. Қай тұрақты тіркестің мағынасы дұрыс көрсетілген?
А) Мұрнын шүйіру—дәмелену В) сөз беру—таң қалу С) зығыры қайнау--өлу
Д) сілесі қату--әбден шаршау Е) сүттей ұйыды—келіспеді
4. Мағынасы синонимдес тұрақты тіркесті тап.
А) бауыр басу—ақ саусақ В) таяқ тастам жер—сүт қайнатым уақыт С) екі езуі құлағында—төбесі көкке жету Д) ит арқасы қиянда—маңдайының соры бар Е) көз ілмеу—көз шырымын алу
5. Идиомалық тіркесті тап.
А) Жазда Асанбай аулы осы төңіректің сай-саласын мекендейді.
В) Бұл өңірдің ауылдары алты бақан ала ауыз болып біріккен емес.
С) Күз келісімен,бұлар қыстауға көшудің амалына кірісті. Д) Данагүл саумалы малдарды сатуға қарсы шықты. Е) Шаруаның ісі бітпейтінін ол енді түсінгендей болды.
6.Мақал-мәтелден тұрақты тіркесті тап.
А) Денсаулық—зор байлық. В) Ештен кеш жақсы. С) Сабыр түбі—сары алтын.
Д) Оқу инемен құдық қазғандай Е) Көп түкірсе,көл болады.
7. «Алыс» мағынасындағы идиомалық тіркесті тап.
А) ит жеккен В) ер қашты С) асқар тау Д) көз аларту Е) ат арытып,тон тоздырып
8. Бастауыш қызметіндегі тұрақты тіркесті тап.
А) Олар көптен бері қырғи қабақ болып,бір-бірін аңдысып жүр. В) Аузы күйген үрлеп ішер.
С) Олар суықта қалып,тісі тісіне тимей жаурады. Д) Істің насырға шапқанын сезген Оспан сыртқа шығып кетті. Е) Ұяттан кірерге тесік таппаған бала қып-қызыл болып кетті.
9. Тұрақты тіркесті тіл білімінің қай саласы зерттейді?
А) фонетика В) семасиология С) синтаксис Д) морфология Е) фразеология
«Мақал мен мәтел», «Нақыл сөз»тақырыптары бойынша
1. Кейін пайда болған мақалды тап.
А) Ерінбесең—емерсің В) Ұрлық түбі—қорлық С) Айдағаны бес ешкі ысқырығы жер жарады
Д) Сабыр түбі—сары алтын Е) Отан оттан да ыстық
2. Мақалға тән ерекшелікті тап.
А) Бір ғана сөзден тұрады. В) Құрамындағы сөөздерді ауыстыруға келеді. С) Ой тұжырымдалып, түйінді пікір түрінде айтйлады. Д) Көпшілікке үндеу мақсатында Е) Авторы белгілі болады.
3. Мақалдың мағынасын анықта.
Алтау ала болса,ауыздағы кетеді,төртеу түгел болса төбедегі келеді.
А) білім туралы В) ақыл-парасат туралы С) тәлім-тәрбие туралы.
Д) үлкенді құрметтеу туралы Е) ынтымақ,бірлік туралы
4. Уәдеде тұрудың маңызы туралы мақалды тап.
А) Алтау ала болса,ауыздағы кетеді. В) Ақылды қария-ағын дария. С) Әзіл айтсаң да,әділ айт.
Д) Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді. Е) Еменнің иілгені—сынғаны,Жігіттің екі сөйлегені--өлгені
5. Мақалды тап.
А) Әкесінің баласы—адамның дұшпаны,Адамның баласы—бауырың В) Адамның адамшылығы істі бастағанынан білінеді,қалайша бітіргенінен емес. С) Өзің үшін еңбек қылсаң,өзі үшін оттаған хайуанның бірі боласың. Д) Досы жоқпен сырлас, досы көппен сыйлас.
Е) Ақыл азбайды, әділдік тозбайды,арамдық озбайды.
6. Мәтелді тап.
А) Балалы үй—базар. В) Отан оттан да ыстық С) Ойнап сөйлесең де,ойлап сөйле
Д) Жері байдың—елі бай Е) Бір құмалақ бір қарын майды шірітеді
7. Мәтелдің белгісін тап.
А) Эмоциялық мағына басым болады. В) Құрылысы жағынан екі,үш бөлімді болады.
С) Ой нақты айтылады. Д) Үлгі-өнеге түрінде айтылады. Е) Біріншісі екінші сөйлемнің шарты болады
10Қайсысының көбінесе авторы белгілі болады?
А( мақал В) мәтел С) тұрақты тіркес Д) нақыл сөз Е) идиома
«Сөздің тура және ауыспалы мағынасы», «Сөздің көп мағынасы» тақырыптары бойынша
1.Тура мағыналы сөзді тап.
А) қара тас В) жуас кісі С) тас жүрек Д) терең ойлы Е) ыстық ықылас
2. Тура мағыналы сөзді тап.
А) Ат арылту В) Ат сату С) Ат ойнату Д) Ат салысу Е) Ат ізін суытпау
3. Ауыспалы мағыналы сөзді тап.
А) Ол әйеліне алтын алқа сатып алды. В) Айман оған жылы лебізін білдірді.
С) Түнгі ауа салқындай бастады. Д) Күзгі дала сары жапырақтан көрінбейді.
Е) Бұл мәселе туралы басшылармен ақылдасты.
4. Көп мағынаға ие бола алатын сөзі тап.
Аспанда қалықтаған құстың қанаты анық көрінеді.
А) аспан В) қанат С) құс Д) қалықтау Е) анық
5. «Полисемия» деген не?
А) дара мағыналы В) мағынасы жоқ С) тура мағына Д) көп мағыналы Е) ауыспалы мағына
6.Ауыспалы мағынада қолданып тұрған сөзді тап.
А) Қалада өзбек ұлттық мәдени орталығы бар В) Олар ертелі-кеш еңбек етіп жүр.
С) Адамның ықылас-ниеті жақсы болсын
Д) Оны көрмегелі біршама жылдар өтті.
Е) Көктемде отырғызылған жас шыбықтардың жапырағы шыға бастапты.
7. «Суық хабар» асты сызылған сөз қандай мағына беріп тұр.
А) көптен күткен В) сүйініш С) қайғылы Д) қуаныш Е)күтпеген
8. Ауыспалы мағынадағы сөзді тап.
А) шалғай ауыл В) ақ қар С) кең сынып Д) жазық дала Е) құрғақ сөз
9. Ауыспалы мағыналы сөзді тап.
А) Қолындағы малын ермек етіп отыр. В) Кіші інісі мектеп бітіргелі жатыр
С) Оның әжесі көп ертегі білетін
Д) Мұсаның атасы жалпақ жұртқа танымал болған.
Е) Алыстағы ауылдардың көптеген қиындықтары бар.
Е) Алыстағы ауылдардың көптеген қиындықтары бар.
10. Қай сөйлемде «қара» сөзі ауыспалы мағынада қолданылған?
А) Олар қара тастан үй тұрғызды. В) Біз үйдің іргетасын қара бояумен боядық.
С) Хат қара сиямен жазылыпты.
Д) Қодар жырда қара күштің иесі ретінде суреттеледі.
Е) Ол бүгін қара костюмін киіпті.
«Омоним», «Антоним» тақырыптары бойынша
1. Омоним бола алмайтын бір ғана мағынада қолданылатын қосымшаны тап.
А) –дай,-дей В) –ды,-ді С) –ма,-ме Д) –дық,-дік Е) –тау,-теу
2. Омоним бола алатын сөзді тап.
А) қағаз В) кітап С) бет Д) мұқаба Е) оқулық
3. Асты сызылған сөздердің мағыналық түрлерін көрсет.
Айналайын қарағым , Бетіңе келмес қарағым.
А) Синоним В) антоним С) омоним Д) тура мағына Е) көп мағына
4.Омонимді тап.
А) Тал түсте далаға шықты. В) Бала бал арасын тамашалады.
С) Жас шақта уақыттың қадірін біл. Д) Ол тартпаның тұтқасын тартты.
Е) Ол менің бір аптадан бері нан жемегеніме нанбады.
5. Мақалдардан антоним сөздерді тап.
А) Ер мойнында қыл арқан шірімес В) Аңдамай сөйлеген ауырмай өледі.
С) Ананың көзі балада, баланың көзі далада. Д) Ойнап сөйлесең де ойлап сөйле.
Е) Көз—қорқақ, қол—батыр.
6. Антонимді тап.
А) Ит арқасы қиянда—таяқ тастам жер В) іші жылу—көз жұму
С) аяқ алысы—қолы жүру Д) табанын жалтырату—қарасын батыру
Е) Ат қою—айдар тағу.
7. Антонимдес сөз тіркесін тап.
А) асқар тау,телегей теңіз В) кең дала,айдын көл
С) денсаулығы жоқ,ақшасы бар
Д) тал түсте, күз мезгілде Е) ала жаздай, қыс бойы
8. Антонимді тап.
А) уақ-түйек,майда-шүйде В) құт-береке, мәз-мейрам
С) бүге-шүге,егжей-тегжей
Д) азын-аулақ, қым-қиғаш Е) Бұрын-соңды, ертелі кеш
9. Антоним сөзді тап.
А) Халық үшін қалтқысыз еңбек ет. В) Бүгінде халық құл,қожа болып бөлінбейді.
С) Әскер беті қызарып сөйлей алмай қалды. Д) Олар бүгін-ертең келіп қалар.
Е) Олар жол-жөнекей көп тоқтады.
10. Мағыналары қарама қарсы сөздерді тап.
А) Ол мейрамдарда көрші-қолаңдарды аралап кетеді.
В) Ол баладан бәрін бүге-шүгесіне дейін сұрап алды
С) Соғыстан кейін бұл жердің астан-кестеңі шықты.
Д) Кең зал ығы-жығы
Е) Ол судың ыстық суығына қарамай қотарып салды.
«Синоним», «Сөздің ауыспалы мағынасының көркем әдебиетте қолданылатын түрлері» тақырыптары бойынша.
1. Синоним емес қатарды көрсет.
А) байсалды,байыпты В) Шалғай,қашық С) сәт,мезет
Д) ағайын,туыс Е) көмескі,ескі
2. «Ауру» сөзінің синонимдік қатарын тап.
А) дауа,шипа,ем В) айна,әйнек, терезе С) мерез,сырқат,кесел
Д) соқырішек, аққан,қышыма Е) медбике,дәрігер,дәріхана
3. Төмендегі тіркестер қай қатарға жатады?
Қырық пышық,қырғи қабақ
А) синоним В) омоним С) антоним Д) тура мағына Е) ешбіріне жатпайды.
4. Қай қатар синонимдік қатар бола алмайды?
А) ауыл-аймақ,көрші-қолаң В) бірен-саран, бірлі-жарым
С) анда-санда, оқта-текте Д) аман-есен, сау-саламат
Е) құрбы-құрдас, жора-жолдас
5. Синонимді тап.
А) Таңертең қорадағы екі-үш тұяқты өріске айдап шықты.
В) Ол жазушылық өнерді өте жас кезінен бастады.
С) Күләштің әншілік өнері әлемге әйгілі. Д) Қауіп бар жерде қатер бар.
Е) Дауылдан кейін тыныштық орнаған.
6.Синоним сөйлемде қай сөйлем мүшесі болып тұр?
Исекең Бекболаттың ер жүектігін ,қайтпас қайсарлығынкөрсететін мысалдар келтіреді.
А) бастауыш В) анықтауыш С) толықтауыш Д) пысықтауыш
Е) баяндауыш
7. Метафораны тап.
А) Өмірде мақсатсыз ешбір әрекет жоқ.
В) Бұл--әдеби тілдің әсемдігіғана емес,әсерлігі үшін орасан қажет тәсіл.
С) Осы оқиғаға Қуандық мынадай әдемі өлең жазды.
Д) Гималай—көктің кіндігі,Гималай—жердің түндігі.
Е) Қазақстан—республикам менің.
8. Метонимияны тап.
А) Ей,қораз, шақырасың ерте-кеш!
В) Үйі мәз болып қой сойды,сүйіншіге шапқанға.
С) Қап-қара,мөп-мөлдір,тұп-тұнық көзіңді-ай!
Д) Қыңыр болды не керек,--болайын деп болды ма?
Е) Торғын төсін тосады таңға жайып...
9. Синекдоханы тап.
А) Әй,сақал! Бұл арадан Плюшкинге қалай баруға болады?
В) Қымыздай балға ашытқан тәтті қызға,жігіттер, бәріңіз де сұқтанарсыз.
С) Мен—тауда ойнаған қарт марал.
Е) Қайран батырым-ай! Арыстандай ерім едің-ау!
10. Асты сызылған сөздер қандай сөздің орнына жұмсалып тұр?
Оның қорасында бес-алты тұяғы бар.
А) байлық В) аяқ С) мал Д) аң-құс Е) тауық
«Сөз құрамы»тақырыбы бойынша
1. Біріккен сөзді тап.
А) Талдықорған В) Ашық ауыз С) бес дәптер Д) қоңыр ала Е) тісін қайрады
2. Дара сөзді тап.
А) тізесін бүкті В) әкімшілік С) бес жүз Д) отыз бестерге Е) жақсы көру
3. Күрделі сөзді тап.
А) қолын жуды В) миллионның жартысы С) жарақаттану Д) жығылып қала жаздады Е) Ел отырды
4. Кіріккен сөзді тап.
А) Мөлдір су В) Ақыр заман орнату С) күздігүні Д) Қазақстан Республикасы
Е) Қабағынан қар жауды.
5. Қысқарған сөзді тап.
А) Көз шырымын алды В) Әлек салды С) Кетіп бара жатыр
Д) Оқуды үздік оқиды Е) педколледжді бітірді
6. Қысқарған сөзгге қате жалғанған қосымшаны тап.
А) АҚШ-қа В) медбикеге С) ТМД-на Д) БҰҰ-ны Е) см-ден
7. Екі сыңары да мағынасыз қос сөзді тап.
А) ағалы-інілі В) басқа-басқа С) жекпе-жек Д) оқта-текте Е) жап-жасыл
.8. Туынды сөзді тап.
А) жазып отыр В) От ала келу С) Жиналысқа қатысу Д) қуыс мойын Е) Сіздің ойыңыз
9.Қайталама қос сөзді тап.
А) балапандар В) бала-шаға С) анда-санда Д) бетпе-бет Е) киім-кешек
10. Жұрнақ арқылы жасалған сөзді тап.
А) балалар В) қалалық С) жауырын Д) қауырсын Е) дауыл
«Қосымша» тақырыбы бойынша
1. Көптік жалғауынсыз көптік ұғым беретін сөзді белгіле.
А) Құм,қымыз В) дәптер,біз С) әркім,өзен Д) келу,бөкен Е) қазақ, ақын
2. Жай септелу үлгісіндегі сөзді тап.
А) Әділдігі В) Кітабымды С) Сәніңізге Д) баламның Е) Адасқанның
3. Табыс септік жалғауындағы сөзді тап.
А) барады В) құлды С) асыранды Д) ағызды Е) оқыған-ды
4. Сөз түрлендіруші жұрнақты тап.
А) кең маңдайлы В) екеуле С) тыңайтқыш Д) үйшік Е) алма ағаш
5. Қай тіркесте септік жалғауы жасырын тұрған жоқ?
А) Тіл ұстарту В) өнер шашпақ С) Сөзді ұғу Д) ой байлығы Е) алма ағаш
6. Тәуелдік мағына тудыратын жұрнақты тап.
А) –лар,-лер,-тар В) –ның,-нің,-дың С) –ым,-ім-м Д) –нікі-дікі, Е) –мын,-сыңдар,-мыз
7. Жіктік жалғауының көпше түрінің I жағын көрсет.
А) Онда кеше барғанбыз. В) Орманға еніп бір-ақ тынықты. С) Неткен жақсы едің!
Д) Таратып ап кетіңдер анау үйлеріңді. Е) Сен Асанның кіші баласысың ба?
8. Ортақ тәуелдеу үлгісіндегі сөзді тап.
А) Өлеңім—менің бөбегім В) Байлықтың атасы—еңбек С) Баламызға доп алдық
Д) Ердің көркі—ел Е) Аталарымның өнегесі
9 Оңаша тәуелдеуді көрсет
А) Дәптер біздікі В) Сендердің жұмыстарың С) Оның өзі
Д) Оларға тапсырылған Е) Мен жазыппын
10 Сөз тудырушы жұрнақты тап.
А) Айтқалы,жаза В) балгер,тарсыл С) көрсе,естір Д) әкей,еркежан
Е) көрпеше,түйіршік
«Зат есім» тақырыбы бойынша
1. Дара зат есімді тап.
А) тұрғын В) оқу С) тасбақа Д) қиял Е) ата-ана
2. Күрделе зат есімді тап.
А) зейін В) білгіш С) әдеп-ғұрып Д) самғау Е) бос
3. Жалпы есімді тап.
А) «Абай жолы» В) Құлагер С) Балқаш Д) «Жас Алаш» Е) Тау
4. Негізгі зат есімді тап.
А) күнделік В) көркем С) ұлық Д) қол Е) ұғу
5. Сөйлемдегі зат есім қай сөз табынан жасалып тұр?
Мен кеше күрегімді жоғалтып алдым.
А) сын есім В) зат есім С) үстеу Д) етістік Е) ар-ұят
6. Деректі зат есімді тап.
А) тас В) шабуыл С) дәулет Д) азап Е) ар-ұят
7. Дерексіз зат есімді тап.
А) алтыбақан В) жер С) даңқ Д) дария Е) жусан
8. Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақтарын тап.
А) –лық,-лік В) –жан,-еке С) –ғы,-гі Д) –ым, -ім Е) –к,-ік
9. Жанама толықтауыш қызыметіндегі зат есімді тап.
А) Олар найманды шүйелемей қоймас.
В) Су ағын,жел соғуын тоқтатып,даланың қайғылы мұңын талай тыңдағаны рас. С) Еліміздің егемендігі мен тәуелсіздігінің бастауы—желтоқсан оқиғасы. Д) Ол өзінің ағасына хат жазды.
Е) Ана тілі ғасырлар бойында жасала да,жасара да береді.
10 Жалқы есімі бар сөйлемді тап.
А) Көрісіп амандасқаннан көзімді ала алмадым.
В) Мен сені Алатаудың аясында қарсы аламын.
С) Адам ұлы адамша өмір сүрсін.
Д) Үстінде шетін кестелеген ақ көйлек,қызыл пүліш камзол.
Е) Біреудің кісісі өлсе, қаралы ол
«Сын есім»тақырыбы бойынша
1. Заттанған сын есімнен жасалған толықтауышты тап.
А) Ілім-дария көл, надандық-сусыз шөл. В) Жаманға сөз айтсаң,ақыл таппас жауап айтады.
С) Ақымақ бұзуға бар,түзеуге жоқ. Д) Ердің атын еңбек шығарады.
Е) Жаман өз үйінде өзі қонақ.
2. Анықтауыш қызыметін атқарып тұрған қатыстық сын есімді тап.
А) Сәтжанның қабағы қатулы. В) Омар сабақты жақсы оқиды.
С) Қоңыр шашының арасынан бас құйқасы көрінеді.
Д) Бірі—сұлу,бірі—мықты, бірі—жүйрік.
Е) Адам—тастай берік,гүлдей нәзәк жаратылыс.
3. Күрделі сын есімнен жасалған анықтауышты тап.
А) Керегетастың азу-азу ирек-ирек тас биіктеріне күн сәулесі ілінді.
В) Күздің әдемі күні туып келеді. С) Ақшыл бұлттан аспан ашылды.
Д) Зейнеп—көргенді,тәрбиелі қыз.
Е) Жан-жақтан көк шалғынның,жусанның иісі аңқиды.
4. Негізгі сын есімнен жасалған бастауышты тап.
А)Арман—адам қанаты. В) Көрмес—түйені де көрмес.
С) Айла—алтау,ақыл—жетеу Д) Көне сөз—жаңа сөздің қазығы. Е) Жақсы байқап сөйлер,жаман шайқап сөйлер.
5. Салыстырмалы шырай қатысқан сөйлемді анықта.
А) Әуе тұп-тұнық,жібектей жұмсақ
В) Көкшенің қыр арқасы көкшіл гауһар тас сияқтанып тұр
С) Күнге шағылысқан аппақ қар көзіңді аштырмайды.
Д) Жуас торы ат үріккен жоқ.
Е) Ақкөңіл,өте қарапайым адамдар екен.
6. «Көкпеңбек,аппақ» сөздері қай шырайда қолданылып тұр?
А) жай шырай В) асырмалы шырай С) күшейтпелі шырай
Д) шырайы жоқ Е) салыстырмалы шырай
7. Сапалық сын есімнен жасалған баяндауышты тап.
А) Өнерлі бала сүйкімді. В) Көп сөз—күміс С) Ел жасымен көрікті
Д) Халық сөзі—қаһарлы. Е) Отан—оттан да ыстық.
8. Туынды сын есімді тап.
А) жылтыр В) биік С) момын Д) кенді Е) жұмсақ
9. Дара сын есімді тіркесті тап.
А) хош иісті зат В) аппақ қар С) киім тазаланды
Д) көгілдір аспан Е) теп-тегіс жол
10. Негізгі сын есімді тап.
А) түртіншек В) батыл С) шыдамды Д) адам Е) рухани
«Сан есім» тақырыбы бойынша
1. Күрделі сан есімді тап.
А) мыңдап В) елулерде С) жүз Д) екеу Е) екі бүтін оннан үш
2. Қай қатардағы сан есімдер арасына дефис қойылмайды?
А) он оннан В) отыз қырықтарда С) екеу үшеу
Д) төрт мың Е) үш төрт
3. Сан есімнің сөйлемде атқаратын негізгі қызметі не?
А) бастауыш В) баяндауыш С) толықтауыш Д) анықтауыш
Е) пысықтауыш
4. Шығыс септігінде тұрып,пысықтауыш болатын сан есім түрі қайсы?
А) есептік В) реттік С) жинақтық Д) бөлшектік Е) топтау
5. «-ншы» жұрнағы жалғанатын сан есімді тап.
А) екі В) он сегіз С) жиырма алты Д) он Е) мың
6. Реттік сан есім қай қатарда дұрыс жазылған?
А) X –сынып В) 2004-жылы С) 24-қараша Д) 1-інші үй Е) 3-алма алды
7. Баяндауыш қызметіндегі сан есімді тап.
А) Той өтті үшеуімізді күрсіндіріп. В) Екі жастың қуанышы тойланды.
С) Сіз бірінші орынға адамзаттың қара күшін қойдыңыз.
Д) Екеуіне сүйсінумен өтермін. Е) Ән айтатын өнерпаздар—осы үшеуміз
8. Қай сөйлемде сан есім емлеге сай жазылған?
А) 1845-жылы ұлы Абай дүниеге келген.
В) Жолдастарымның кеткеніне екі үш күн болды.
С) Сағат 6 ға 10 минут қалғанда Азамат пәтерінен шықты.
Д) 30-40-тай адам жиналған екен. Е) Біз 2-еу едік.
9. Есептік сан есім қатысқан сөйлемді тап.
А) Күллі ақыл мен ғалымды тоздыратұғын төрт нәрсе бар.
В) Құрдасының аулына Ұлжан отыз шақты кісімен келген.
С) Арада жыл жарым өтті. Д) Бір үйден он бес-жиырмадан мал өреді
Е) Мен 11-сыныпта оқимын.
10. Сан есім қандай жағдайда пысықтауыш қызметін атқарады.
А) Барыс,жатыс,шығыс,табыс септіктері тұлғасында
В) Заттанып,ілік септік жалғауы тұлғасында
С) Заттанып,атау септік тұлғасында
Д) Жіктеліп не көмекші етістікпен тіркесіп Е) Етістіктің алдында келіп.
«Есімдік» тақырыбы бойынша
1. Күрделі есімдіктер қатарын тап.
А) күллі,барша,тегіс В) өзім,өзді-өзі, өздеріңіз С) қашаннан? Қайсысы?
Д) әркім, қайсыбір,ешқашан Е) мынау,осыңыз,соным
2. Пысықтауыш қызметіндегі есімдікті тап.
А) Олар жиналысқа түгел қатысты. В) Мұны ертеңге қалдыруға болмайды.
С) Оның ағасы ешкімге тиіспейді. Д) Бұлардың ойы іске аспады.
Е) Барлық есті кісілер ертеңін ойлауға тиіс.
3. Жалпылау есімдігі қатысқан сөйлемді тап.
А) Ешкімге тіл қатушы болма. В) Саған тай сатып әперемін.
С) Өзің үлкен,қылығың—бала-шаға.
Д) Еріншектік—күллі дүниедегі өнердің дұшпаны.
Е) Әрбір жинақылықтың түбі—кеніш.
4. Тәуелденген тұлғадағы сілтеу есімдігін тап.
А) кіміңіз? Несі? В) бұнысы,мынауымыз С) соның,анаған
Д) өздерің,өзіңіз Е) барлығынан,бәрінің
5. Қай қатар есімдіктің бір мағыналық түріне жатпайды?
А) әркім,кейбіреу,әлденеше В) олар,мен,біз С) кім, қашан, неше
Д) біреу, ешбір,қайсыбір Е) бәрі,түгел,барша
6. Емлеге сай жазылған есімдіктер қатарын тап.
А) Еш уақытта, еш қашан В) әлде кім,әр адам
С) әркім,ешқайда Д) кей ағаң, кей біреу Е) бүгін,еш теңе
7. Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?
Батырлар есімі ешқашан ұмытылмайды.
А) толықтауыш В) баяндауыш С) пысықтауыш
Д) бастауыш Е) анықтауыш
8. Болымсыздық есімдігін көрсет.
А) бірнеше В) саған С) дәнеңе Д) әлдекім Е) түгел
9. Тұлғасы өзгеріліп септелген есімдікті тап.
А) осынау В) оған С) әрне Д) кейбіреулер Е) ештеңе
10. Дұрыс септелген есімдікті тап.
А) менге В) сенмен С) сода Д) бұдан Е) сеннің
«Етістіктің түрлері» тақырыбы бойынша
1. Құранды етістікті тап.
А) уәде бер В) айта бар С) келе сал Д) айтып сал Е) барып қал
2. Туынды түбір етістікті тап.
А) қараған В) байымайды С) кеспейді Д) қадалды Е) батырыпты
3. Негізгі түбір етістікті тап.
А) ойлан В) сана С) шақыр Д) тазала Е) басқар
4. Қай етістік табыс септігіндегі сөз арқылы анықталады?
А) салт В) сабақты С) құранды Д) көмекші Е) құранды
5. Жеке тұрып сөйлем мүшесі бола алмайтын етістіктің түрін көрсет.
А) салт В) сабақты С) болымсыз Д) көмекші Е) құранды
6.Болымсыз етістікті тап.
А) Қалам бар (ма) В) Бұл—шығар(ма) С) Сабақтан қал(ма)
Д) Қызық жарна(ма) Е) Атым Ал(ма)
Достарыңызбен бөлісу: |