Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М



Pdf көрінісі
бет60/70
Дата31.01.2023
өлшемі2,44 Mb.
#166969
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   70
Байланысты:
2914351229724 Сакенова, Батырбай К ПЕЧАТИ

Максвелдің IV-теңдеуі
Максвелдің интеграл түріндегі IV-теңдеуі магнит ӛрісі үшін 
Остроградский-Гаусс теоремасы болап табылады. 
Максвеллдің дифференциал түріндегі IV-теңдеуі
Бірін-бірі тудыратын және бір-бірімен байланысқан айнымалы электр 
және магнит ӛрістерін электромагниттік ӛріс деп атайды. 
Кеңістікте тарайтын айнымалы электр және магнит ӛрістерін 
электромагниттік толқын деп атайды. 
Электромагниттік 
толқынның 
толқындық теңдеуі келесі түрде 
жазылады: 
Электромагниттік толқынның кез-келген ортада таралу жылдамдығы 

мұндағы: - ортаның диэлектриктік ӛтімділігі, 
-ортаның магниттік 
ӛтімділігі. 
Вакуумдегі электромагниттік толқынның таралу жылдамдығы, яғни 
вакуумдегі жарық жылдамдығы 

Кез келген ортадағы электромагниттік толқынның таралу жылдамдығы 


159 
3.10 Электр тербелістері 
 
Тізбектегі зарядтың (ток күшінің, кернеудің) тербелісін электр 
тербелістері деп атайды.
Сыйымдылығы 

конденсатордан және оған 
жалғанған индуктивтілігі L 
катушкадан тұратын электр 
тізбегін тербелмелі контур 
деп 
атайды. 
Зарядталған 
конденсаторды 
катушкаға 
жалғанғанда тізбекте электр 
тербелістері пайда болады, 
яғни контурда электр заряды, 
ал 
катушкада 
ток 
күші 
тербеледі. 
Тербелмелі контурда актив кедергі болмаған жағдайда конденсатордағы 
электр ӛрісінің энергиясы толық түрде катушкадағы магнит ӛрісінің 
энергиясына айналады және керісінше жүреді. 
Джоуль-Ленц заңы бойынша жылу бӛлініп шығатын кедергіні актив 
кедергі деп атайды. 
Актив кедергісі нольге тең тербелмелі контурды идеал контур деп 
атайды. Тербелмелі контурдағы конденсаторды зарядтайтын ток күшінің 
бағыты оң деп алынады. 
Тербелмелі контурдағы еркін электр тербелістерінің дифференциалдық 
теңдеуі келесі түрде жазылады: 


160 
мұндағы: 
- контурдағы электр тербелістерінің меншікті циклдік 
жиілігі. 
Еркін электр тербелістерінің дифференциалдық теңдеуінің шешімін 
тербеліс теңдеуі деп аталады. Зарядтың тербеліс теңдеуі 

мұндағы: 
- зарядтың амплитудасы. 
Контурдағы зарядтың ең үлкен 
мәнін зарядтың амплитудасы 
деп 
атайды. 
Тербелмелі 
контурдағы 
процестердің 
нәтижесінде жүретін электр 
тербелісін 
еркін 
электр 
тербелістері деп атайды, ал 
тербеліс жиілігін контурдың 
меншікті жиілігі деп атайды.
Тербелмелі контурдағы еркін электр тербелістерінің меншікті жиілігі 
формуласымен және периоды Томсон формуласымен анықталады: 
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   70




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет