Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
| ТӘУЕЛДІК ЖАІ1ҒАУ
- түркі тілдеріндегі зат есімнің ең басты лексика-грамматикалық катего- рияларының бірі. Кейде түрко- логияда «изафет» терминімен де анықталады (қар. Изафет). Т. ж. жалғанғанда зат иесі де, иеле- нуші зат та айқын білініп түрады. Т.ж. басты көрсеткіші-жалғауы. Т.ж. жекеше, көпше түрге, үш ж а ққа байланы сты болады. Жекеше I жақ: -ым, -ім, -м; II жақ: -ың, -ің, -ң; ІІІжақ: -ы, -і, -сы, -сі. Көпше түрі: I жақ -ымыз, -іміз, - мыз, -міз; ІІжақ-ыңыз, -іңіз, -ңыз, 0 -ңіз; III жақ: -ы, -і, -сы, -сі. Т.ж. бұрын түбірге тек көптік жалғауы жалғана алады. Қазақ тілінде тәуедценудің екі түрі бар: ортақ тәуелдену және оңаша тәуелде- ну. Затты иеленуші біреу болса- оңаша Т., меншік иесі кеп болса - ортақ Т. болады. Мыс: оңаша Т. менің кітабым, сенің кітабың, сіздің кітабыңыз: оның үйі ортақ Т. с із д е р д ің кіт а п т а р ы ң ы з , олардың кітаптары, сендердің дәптерлерің, біздің үйіміз. ТЕЗАУРУС (грек. thesauros - қазына) — 1) тілдегі барлық сөз- дерді қамтитын және олардың тексте қолданылуын мысалдар арқылы көрсететін сөздік. 2) лексикалық бірліктердің семан- тикалы қ қатынастары көрсе- тілген идеографиялық сездік. Бірінші анықтамадағы Т. екі өлі тілдерде болады (латын тілінің жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|