Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет229/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

ОРХОН-ЕНИСЕЙ ЖАЗУЛАРЫ
 
ТІЛІ 
-  көне әдеби түркі ті/щерінің 
ш артты   атауы.  Олар  қ а з ір гі 
Монголия  (Орхон,  Селенга  т.б. 
өзен  алқаптары нда),  Енисей 
өзені  маңында  (Тува,  Хакасия, 
М инусинск  ойпатында)  жэне 
Ш ығыс  Түркістанда  табылған. 
Бұл  жазу  Алтай,  Байкал,  Орта 
Азия,  Шығыс  Еуропа,  Солтүстік 
Кавказда  да  табылған.  0.е.ж.т. 
түркі тілдерінің шығыс тармағына


ӨЗ-ӨР
жатады.  Орхон  жазулары  VII—
VIII 
ғғ.,  ал  енисей  жазуы  VIII—X  ғғ. 
жазылса керек. 0.е.ж.т. әлі толық 
танылып,  зерттеліп оқылмаған.
ӨЗБЕК ТІЛІ 
-  түркі тілдерінің 
бірі.  Өзбекстан,  Қазақстанның 
оңтүстігі,  Кыргызстан,  Туркмен- 
стан,  Т ә ж ікста н ,  А уғанста н, 
Қы тайды ң 
Ш ы н ж а н -Ұ й ғы р  
ауданында  тараған.  Үш   тілдің 
негізінде (қыпшақ-оғыз,  қарлық, 
шығыл-ұйғыр) к^лыптасқан. Ө.т.- 
де  д и а л е ктіл е р , 
го во р л а р  
(Таш кент,  С ам арқан,  Бұхар, 
Ф е р га н а ,  Х орезм )  бар.  Ө.т. 
ф онетикасына  сингарм онизм  
құбылысы тән емес.  Бірақ кейбір 
говорларда  оның  кездесуі  мүм- 
кін.  Лексикасында  парсы,  тәжік 
тілдерінен  енген  сөздер  көптеп 
кездеседі.  Көне  өзбек  тілінің 
қалыптасуын  XV  ғ.  жатқызады 
(А.Навои).  1927  ж.  дейін  араб 
графикасы  болған,  1939 ж. орыс 
графикасына көшірілген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет