Салқынбай А., Абақан Е. с
жүктеу/скачать 13,56 Mb. Pdf көрінісі
|
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік
| АҒЫЛШЫН Т ІЛ І
- герман тілдерінің батыс-герман тобына жататын тіл. Ұлыбританияда, Ирландия да, Сол. Америкада, А встрал ияд а, Ж аңа З е л а н- дияда, Азия мен Африканың кейбір елдерінде тараған тіл. Сөйлеушілердің жалпы саны 437 млн. асады. Ұлыбритан Біріккен К о р о л ь д ігі, Сол. Ирландия, А Қ Ш , А в стр а л и я , Ж аңа Зеландия, Канада (ф ранцуз тіл ім е н б ір ге ), И рландия (и р л а н д и я тіл ім е н б ір ге ), Үндістан (уақытша), Африка (15 мемлекет) елдерінде және БҰҰ- ның ресми тілі. А.т. негізінд е материктен Б ританияға қоны с аударған көне гөрман тайпалары ны ң (англ, сакс, ют) тілдері жатыр. Vfl-XI ғғ. англосаксон тілінде 4 диалект болған: нортумбрия- лық, мерсиялық, уэссек жэне кент. IX—XI ғғ. скандинавтар жасаған жорықтардың нәтиже- сінде Британияның солтүстік және солтүстік-шығыс аймак- тары әлсіреп, Уэссек король- дігінің экономикалық-саяси ық- палы арта түседі. Осы кезеңде уэссек диалектісі әдеби тілдің негізі болып алынды. VI ғ. бастап Англияға христиан дінімен бірге латын с ө з д е р і де ке л е д і. Б ританияны м е ке н д е ге н жергілікті халықтың-кельттердің тілі, тек географ иялық атау- ларда ғана сақталып қалған. 1016 ж. Англия дат короліне бағынышты болған, сондықтан А. т. скандинав тілінің әсері бар, ал 1066 ж. норман тайпалары- ның ж оры ғы А .т. ф р анц уз лексикасы ны ң енуіне себеп болды. Қазіргі А.т.-де бірнеше диалекті бар: Ұлыбританияда - шотланд, солтүстік, орталық, оңтүстік, оңтүстік-батыс диа- лектілері. А Қ Ш -та - ш ығыс- ағылшын, орталық-атлантика- лық (орталық), оңтүстік-шығыс, орталық-батыс диалектілері. АҚШ-та орталық диалект әдеби тілдің негізі болып табылады. Әдеби А.т. негізіне Лондон тілі алынған (орталық-шығыс диа АДА П-АДА П лект). Әдеби А.т.-нің вариант- тары бірінен-бірі лексикасымен және айтылуымен ерекш еле- неді. А.т. жазуы VII—VIII ғғ.-дан белгілі. Ең көне ескерткіш - р у н и ка л ы қ ж а зу ү л гіс ін д е жазылған (VII ғ.). жүктеу/скачать 13,56 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|