Салқынбай А., Абақан Е. с



Pdf көрінісі
бет12/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

А ККО М О Д А Ц И Я  
( лат. 
accommodatio  -   бейімделу)  -  
дыбыстардың  комбинаторлық 
өзгеруінің бір түрі.  Қатар түрған 
дауы ссы з 
ж ә н е  
дауы сты  
ды бы старды ң  а рти кул яц ия- 
сы ны ң  а р а гід ік   б е йім д ел уі. 
Мұның мәні -  кейінгі дыбыстың 
экскурсиясы (артикуляция басы) 
алды ңғы   д ы б ы сты ң   р е ку р - 
си ясы н а  
(а р т и к у л я цияны ң 
аяқталуына) бейімделеді (прог- 
рессивті  А.  немесе  ілгерінді 
ықпал),  алдыңғы  ды бы сты ң 
рекурсиясы  кейінгі  дыбыстың 
экскур си я сы н а   бейім деледі 
(регрестік  А.  немесе  кейінді 
ықпал).  Екі  сөз арасында қатар 
келген дыбыстардың біріне-бірі
•  

ш герілі-кеиінді  ықпал  етуінің 
нәтижесінде  екеуінің  де  өзге- 
р іс ке   үш ырауы  ке з д е с е д і
( п р о г р е с с и в т і-р е г р е с с и в т і
немесе  тоғыспалы  ықпал).  Кей 
тілдерде дауысты дыбыстар А.- 
сы  дауы ссы з  д ы б ы стард ы ң 
әсерінен  пайда  болады,  мыс.:
орыс  тілінде  А.О.У  дауысты- 
ларының  (үяң  дауыссыздардан
ке й ін   т ү р с а )  ал ға  ж ы лж уы  
байқалады  («мат-мят»).  Басқа 
тілдерде  дауыссыздар  дауыс- 
ты ларды ң  А.  —  сына  түс е д і. 
Мыс.,  қазақ тілінде:  тарақ + ы -  
тарағы,  ақ +  ар -  ағар,  көк +  ер
-  көгер т.б.
АККУЗАТИВ 
-та б ы с септігі. 
Номинативті  құрылысты тілдер- 
де  сабақты  етістіктің  пациенсі 
болады.  А.  -   тура  толықтауыш 
туғызатын септік.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет