Салқынбай А., Абақан Е. с


АНЛАУТ  -  сөз  басы. АНТЕЦЕНДЕНТ



Pdf көрінісі
бет22/336
Дата14.12.2021
өлшемі13,56 Mb.
#126888
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   336
Байланысты:
Салқынбай линг. Түсіндірме сөздік

АНЛАУТ 
-  сөз  басы.
АНТЕЦЕНДЕНТ 
-  қар. Анафо- 
ралық  қатынас.
АНТИКАЛЫ Қ  Т ІЛ   Б ІЛ ІМ І
 
ДӘСТҮРІ 
(грек-латын  дәстүрі, 
Жерорта теңіздік дәстүр) -  грек- 
латын  м әд ени  ареал ы нд а
б.э.д.\/ІІ ғ. -   6.3.VI  ғ.  қалыптасып 
өмір  сүрген  тіл  сипаттау  және 
зерттеу дәстүрі. А.т.б.д. көне грек 
философиясымен  қатар  пайда 
болады.  Антикалық  ойшылдар 
тілдің табиғаты (зат пен есімнің 
байланысы, тілдің пайда болуы) 
мен  жазу таңбаларын  зерттеумен 
(грамматикалық  өнер)  қатар 
айналысқан. Бүл екі саланыңдамуы 
тіл  білімінің  қалыптасуы  мен 
дамуына, бүкіл көне мәдениеттің 
дамуына  (Индия,  Қытай)  әсері 
болған.  Б.э.д.\/ ғ.  тіл  мәселесімен 
Гераклит,  Парменид, Эмпедокл, 
Демокрит,  Протагор,  Горгий,


АНТИ-АНТИ
Продик  айналысқан.  Платонға
дейн гректілініңлексикалыққұрамьі,
дыбыстық және грамматикалық 
қүрылысы жайыңца білімнің белгілі 
жүйесі  қалыптасқан  болатын. 
Платон өз еңбектерінде («Кратил», 
«Теэтет»,  «Софист»)  тіл  мәселе- 
лерін қарастырған. Бірақ А.т.б.д. 
шынайы негізін қалаушысы, оның 
құрылымы мен негізгі бағыттарын 
қалыптастырған -  Аристотель. Ол 
«Категория», «Поэтика», «Аналитика 
I жэне II», «Телика», «Риторика» деген 
трактаттарында тіл зерттеу бары- 
сындағы  логикалық және  грам- 
матуікалық принцигттерці айқыңцай- 
ды.  Бұл  принциптер  келешекте 
антикалық және еуропалық ғылымоа 
дамуын табады. А.т.б.д. эллинизм 
дәуірінің (б.э.д.ІІІ—I ғғ.) философ- 
тары жалғастырған. Тіл проблема- 
лары  стоиктердің  назарында 
бодцы. Александрия мекгебін Ат.б^ц. 
дамуының шыңы деуге болады. 
Көне  Римде  б.э.д.ІІ ғ.  ортасына 
дейін тіл білімі жазба мәдениетінің 
негіздерін  игерумен  шектеліп 
келді. Кейін гректілін, гректердің 
ә д е б и е тін ,  п о э ти ка с ы   мен 
риторикасын зерттеу басталды. 
Осы квзеңце гректің белгілі филолог-
ғапыаддары Еиьдде экұадыс істеген. 
Көне Рим филологиясының өкіддері: 
Варрон^Марк  Тулий  Цицерон, 
Гай Ю/ійй Цезарь т.б.  Көне грек 
дүниетанымының негізгі филосо- 
.фиялық проблемасына қатысты -  
«заттың», «сөздің», «ойдың» өзара
қатынасын қарастыру  барыеыңцэ 
Ат.бд.  пайда болады. Антикалық 
грамматикалық дәстүр тілді сөз 
табы және  грамматикалық  кате­
гория сипатында зерттеген. Анти- 
калық  грамматикалық дәстүр  еуро- 
палық және шығыстықтіл білімі- 
нің  негізі  болып  саналады.
АНТИТЕЗА 
(грек,  antithesis  -
қарама-қарсылық сөйлеу фигура- 
сы)  -   бір-біріне  қарама-қарсы 
құбылыстарды, мағынасы кере- 
ғар  үғымдарды,  түр-түсі  бөлек 
заттарды  салыстыру  арқылы 
б үл а р д а н   м үл д е   б а с қа   бір 
қүбылыстың, үғымның, нәрсенің 
суретін, сипатын, кейпін анықтау.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   336




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет