ПРЕ-ПРО 3) морфологиялық тұлғасы бар
сөйлем мүшелері.
ПРЕДЛОГ (калька грек, prothesis,
лат. praepositio) - морфологиялық
жағынан өзгермейтін, сөз тіркесі
мен сөйлем ішінде бағынышты
синтаксистік байланыс жасайтын
көмекші сездер. П. -пен бірге
көбінесе зат есім мен есімдіктер
қолданылады. Грамматикалық
қызметіне байланысты П. септеу
категория лары на уқсас болады.
Әдетте, П. тәуелді сөздің алдын-
да түрады. П. үңдіеурола, семит
т. б. топтардағы тіддерге тән.
ПРЕССУПОЗИЦИЯ (лат. ргае
- алды ңғы ж әне s u p p o s itio -
болжам) - сөйлемнің семантика-
лы к жағынан дүрыс қүрылып,
контекске қайшы болып қабыл-
данбауы үшін, сейлемнің шынайы-
лықты білдіретін белігін белгі-
лейтін лингвистикалық семанти-
ка н ы ң те р м и н і. «Көкш етау
Қазақстан астанасы болатынын
ол білетін» - деген сөйлемнің
семантикасы жалған, ейткені
оның мағынасында П. ретінде
жалған пікір бар. «П». үғымы
философиялық қисында пайда
болған (Г.Ф реге, П.Стросон),
онда ол сөйлемнің семантикал ық
бөлігін белгілеген. Бүл бөлік
әрқашанда шынайы болуы қэжет.
П .-ны ң категориялы қ П. яғни
семантикалық үйлесім діліктің
шектелуі, экзистенциалдық П.
яғни бар болу; жалқылық П. және
фактивті П. түрлері бар. П.-ның
негізгі қасиеті, болымсыз сөй-
лемде олардың жоққа шығарыл-
мауы, мыс.: «менің келгенімді ол
біледі» және «менің келгенімді ол
білмейді», мүндағы П. — «мен
келдім».
Яп
'У '
