Адамның әл-ауқатын және өмірді сақтандыру жүйесі
|
Мемлекеттік-әлеуметтік сақтандыру
|
Ұжымдық сақтандыру
|
Жеке сақтандыру
|
Мақсаты
|
Кепілдеме минималды қажетті өнер деңгейі
|
Кепілдеме өмірдің дағдылы деңгейі
|
Әл ауқатының жеткілікті деңгейіне кепілдеме беру.
|
Құқықтық форма
|
Міндетті заңмен бекітілген
|
Міндетті немесе еркін
|
Еркін
|
Ақша қаражаттарының түсуінің қайнар көздері
|
Жұмыс берушілердің жұмысшылардың жарналары және мемлекеттік бюджеттен дотация
|
Жұмысшылармен жұмыс берушілердің жарналары.
|
Азаматтардың жеке жарналары
|
Өтеу себептері
|
Ынтымақтастық принципі, яғни табыс бойынша жарналар. Қажеттілік бойынша төлемдер.
|
Жәрдем принципі ,яғни төлемдерді жүзеге асыру және жарналарды бекітудің дербестігі.
|
Балама принципі, яғни жарна мөлшеріне төлеу мөлшері тәуелді.
|
Сақтандыру жабынуының мөлшері және формасы.
|
Заңмен бекітілген жәрдемақы және өтем ақы мөлшері.
|
Ұжымдық сақтандыру органының жарғысы мен немесе ұжымдық келісім шартта анықталады.
|
Сақтанушының таңдауы бойынша анықталады және сақтандыру келісім шартында бекітіледі.
|
Батыста өмірді сақтандыру сақтандырудың түрлерінің ең дамығаны болып табылады, бізде экономикалық себептердің күшіне сақтандырудың бұл бүрі өзекті болып табылмайды. Өмірді сақтандыру кезінде сақтандыру тәуекелі адамзат өмірінен ұзақтылығы. Тәуекел болып өлімнің өзі емес оның келу уақыты болып табылады. Сақтандыру тәуекелі екі аспектіден тұрады
1 Жас кезінде қайтыс болу немесе өмірдің орташа ұзақтығы.
2 Еңбек қызметінің ұзақсыз, үнемі табыс алуды талап ететін өмір ұзақтығы бар қартайғанда өмір сүру.
Өмірді сақтандыру формасының классификациясы:
сақтандыру қызметінің ұсыну мерзімі бойынша.
өмір сүруін сақтандыру
өмірін белгілі бір мерзімге сақтандыру
төлемеген өмірді сақтандыру
сақтандыру жабының формасы бойынша:
қатаң бекітілген сақтандыру
табыста қатысуын сақтандыру
азайтылған сақтандыру сомасы
ұлғайтылған сақтандыру сомасы.
сақтандыру өтемақы түрлері бойынша
бір уақыттағы өтемақымен өмірді сақтандыру
ренте түоіндегі өтемақы ,
ануитеттер
Өмірдің сақтандырылуына байланысты
өз өміріне байланысты келісім шарт
басқа тұлғаға байланысты келісім шарт
бірінші немесе екінші өлімнің негізінде өмірдің жалпы сақтандыру келісім шарты.
ҚР өмірді сақтандырудың келесі түрлері бар.
Өмірді аралас сақтандыру
Өлім жағдайында өмір бойы сақтандыру
Өмірін белгілі бір мерзімге сақтандыру
Қосымша зейнетақыны сақтандыру
Неке қиюға сақтандыру
Қайтымды сақтандыру
Өмірді жедел сақтандыру өлім немесе өмір сүріп жатқан жағдайда болады. Кіші кездесетін өмірді аралас сақтандыру өзіне келесілерді үйлестіреді:
Өмірді сақтандыру
Өлім жағдайна сақтандыру
Келңсіз жағдайларды өлім жағдайынан сақтандыру
Сақтанушы аралас форма бойынша өзін сақтандырады бірақ келісім шартта пайда алушы көрсетіледі. Егер сақтандыру келісім шартының әрекет ету периодында сақтанушымен келеңсіз жағдай болса онда оған денсаулығн бір бөлігін немес толығымен төленеді.
«Өмірді қайтымды сақтандыру» сақтандыру келісім шарты заңды және жеке тұлғалармен жасалады, сондықтан сақтандыру жағдайы туған кезде келісім шарт бойынша сақтандыру компаниясы сақтандырылушығ немесе олардың мұрагерлеріне ұлғайтылған сақтандыру жарнасын қайтарады, өлім жағдайында сақтандыру жарналарының жиылған сомасынан 300%, мүгедектік жағдайда 1 және 2 топ 200%, 3 топтың мүгедектің жағдайы 150% . егер сақтандыру жағдайы бірінші 6 айда болса онда сақтанушы тек 100% алады, сақтанушымен сақтандыру жағдайы ұлғайтылған сақтандыру жарнасы қайтарылғанда келісім шарт тоқталды деп есептеледі. Сақтанушының шотында жиналған барлақ сақтандыру сомалары қозғалыссыз жатпайды олар инвестицияланады. Жинақтаушы функциясын жүзеге асыру формасы. Табысқа қатысуымен өмірді сақтандыру келісім шарты. Сақтандыру компаниясы жыл сайын сақтандыру активтері мен пассивтеріне бағалау жүргізеді. Бұдан кейін табыстан сақтандыру сомасын ұлғайту формасында сақтанушы пайдасына бір бөлігі бөлінеді. Бонус сақтандыру келісім шарты әрекет ету мерзіміне дейін немесе сақтандыру жағдайы туғанға дейін төлемге жатады.
Бонусты есептеудің екі формасы:
1 – сақтандыру сомасынан жариялданған пайыз түрінде есептелетін жылсайынғы бонустар
2 – келісімді бонус сақтандыру келісім шартының мерзімі өткеннен кеін сақтандыру компаниясымен есептеледі.
Сақтандырушының іс жүзіндегі өлімі теориялықтан жоғары болып шықты сақтандыру келісім шарты бойынша өлім кестесі бойынша есептелінеді.
Сыйақының Брутто мөлшерлесмесін есептеу кезінде қарастырылған іс жүзіндегі шығындар сақтандыру сыйақысын қосымша мөлшерінен төмен болған жағдайда сақтандыру ісін кірістеу бойынша табыстан шығындарды үнемдеу. Қаржылық табыс сақтандыру қорларын инвестициялау есебінен қалыптасады, былай есептелінеді:
А) сақтандыру сыйақысын есептеу кезінде салынған пайыздық мөлшерлеменің сақтандырушымен жүзеге асырылған инвестициялар бойынша шекаралары арасындағы айырмашылығынан.
Б) сақтандыру резервтік орларына инвестициялық салымдары өсу құнынан табысы.
2 жабыннанрезервтік капиталына қатысу келісім шарты. Бұл келсім шартта сақтандыру сыйақысының құрамына белгілі бір жинақ нормативі кіреді, бұл жинақ нормативін сақтандыру компаниясы пайызға салынады және жабудың резервтік капиталын қалыптастырады, ол әрбір келісім шарт бойынаш есептелінеді 3 жыл өткеннен кейін сақтанушы.
бұрынғы келісім шарт бткеннен кейін сиыақыны төлеуден босатув талап етуді, ал осы келісім шарт бойынша жинақталған капитал бірлік сйыақы ретінде жаңа келісім шартқа салу.
Сақтанушы полистік несие деп аталатын несие алуы мүмкін
Сақтандырушы келісімді бұзып, сақтандыру соманы сақтандыру компаниямының сақтандыру тарифіне салған жабу капиталымен бірге алоа алады.
Өмірді сақтандыру қоры бойынша келісімдер.
Бұл сақтандыру келісімдері сақтандырушының инвистицияның нәтижелерінетікелей араласуын қарастырады. Сақтандырушының счетында ақша қаражаттары несиелік қорға бірігеді,және бұл қаржы арнайы траст ұйымдарына беріледі. Кіріс дәрежесі және де инвестиция рискіне қарай сақтандырушы өзіне келетін қорды таңдайды.
Аннуитеттер-жыл сайын рента төленіп отыратын сақтандыру келісім-шарт болып табылады. Мұнда келісім кезінде бір рет премия төленеді.Тәжірибеде жылдық рентаға тең сомма кватал және ай сайын да беріліп отырылады.Бір жолға сақтандыру ақы әр сақтандыру жағдайларында жинақталады.
Сақтандыру тарифті анықталғанда өлім деңгеғйі қаралады, бұл халық бойынша емес, бұл денсаулығы мықты және өлім көлемі төмен жерлер қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |