Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021

рын су көздерінің ластануынан қорғау үш негізгі бағыт бойынша 

жүргізілуі керек: шағын өзендерді қорғау, Балқаш көлінің жағалау 

аймағын жəне акваториясын қорғау.

7. Экологиялық заңнаманың жүйесін нығайту,суды жəне қор-

шаған ортаны қорғауды реттеу, табиғатты пайдалануды басқару.

8. Мемлекеттік бақылау жүйесін жетілдіру жəне нормалау.

9. Маңызды проблемалар бойынша ғылыми зерттеулердің да-

муын қамтамасыз ету, суды тұрақты пайдалану жəне аналитика-

лық зерттеу базасын құру.

10. Экологиялық білім беру мен оқыту жүйесін дамыту,əр түрлі 

іс-шарлар өткізу жəне насихат жұмыстары нəтижесінде халықтың 

экологиялық сана-сезімін арттыру.

11. Халықаралық ынтымақтастық бағдарламаларын əзірлеу.

Аграрлық секторда суды үнемдеудің негізгі бағыттары келесі-

дей болуы мүмкін:

•  Суарудың  қолданыстағы  мөлшерлемелері,  олардың  негізін-

де шектеулер есептеледі.Есептеулер көрсеткендей, қолданыстағы 

нормалар  мен  сумен  жабдықтау  көптеген  дақылдарға  (күріш, 

жоңышқа) қажеттіліктен 2 еседен асады. Ескірген суару нормала-

рын қайта қарастыру қажет.

• Тарифтер - суды үнемдеу саясатының негізгі құралы. Судың 

құны, ең дұрысы, желілерді пайдалану мен ұстауға кеткен барлық 

шығындардың  орнын  толтыруы  керек  жəне  қазіргі  уақытта,  ең 

болмағанда, оны үнемдеуге түрткі болуы керек. 

Тариф  суды  үнемдеуге  ғана  емес,  жеке  сектордың  ин-

фрақұрылымға жəне жаңа технологияларға инвестициясын ынта-

ландырады. Сонымен бірге тарифтердің өсуі мемлекет тарапынан 

ирригациялық инфрақұрылымды қалпына келтіру мен жаңартуға, 

ұйымдастырушылық-құқықтық қолдау шараларына қолдау көрсе-

тумен қатар жүруі керек.

•  Желілер  арқылы  тасымалдау  кезінде  судың  ысыраптарын 

азайту  қажет,  негізгі  шығындар  ақаулы  желілерге  түсетіндігін 

ескере отырып, олардың орналасуы мен су өткізбейтіндігіне бай-

ланысты жүйелердің тиімділігін арттыру керек. Жаңа технология-

ларды енгізу қажет: тамшылатып суару, дəнді дақылдарды жоталы 

отырғызу, жəне т.б. 

•  Күріш  дақылдары  суды  көп  қажет  етеді.  Күріш  дақылдары-

ның  ауыспалы  егістерін  құрғақ  мал  азығын  өндіру  жүйелерімен 

74

жүктеу/скачать 3,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: