Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021

Шағын  кəсіпкерлік  субъектілері  негізгі  құралдар  мен  матери-

алдық емес активтерді қайта бағалаумен айналыспауына толықтай 

құқығы бар.

Тауарлы-материалдық қорларды немесе негізгі құралдарды са-

тып алу кезінде шағын жəне орта бизнес өкілдері оларды сатушы-

ның  бағасымен  есептей  алады.  Жеткізуге,  консультацияға,  өн-

діріске байланысты барлық басқа шығындар толығымен ағымдағы 

кезеңдегі шығындарға жатқызылуға болады.

Олар қарыз алу бойынша барлық шығындарды басқа да шығын-

дар  ретінде  тани  алады.  Шағын  жəне  орта  бизнеске  жатпайтын 

басқа кəсіпорындар осы шығындар сомасынан несие алынған ин-

вестициялық актив құнына кіретін бөлігін алып тастайды.

Шағын  кəсіпкерлікке  байланысты  кəсіпорынның  құрылыс 

келісімшарты  бойынша  шығындарды  түзетулер  қолданбай-ақ 

жалпы тəртіпте есепке алынуына болады.

Сонымен қатар бізде жеңілдетілген бухгалтерлік есепті жүргізу-

ге тиым салынған кəсіпорындар да бар. Оларғы мыналар жатады:

− мемлекеттік сектор ұйымдары;

− заң кеңселері;

− тұрғын үй жəне тұрғын үй құрылысы кооперативтері;

− несиелік тұтыну кооперативтері;

− шағын қаржы ұйымдары;

−  саяси  партиялар,  олардың  аймақтық  филиалдары  немесе 

басқа құрылымдық бөлімшелер;

− жəне басқалары.

Сондай-ақ шағын жəне орта бизнес кəсіпорындары бухгалтер-

лік есептің жеңілдетілген жүйесімен қатар, жеңілдетілген есеп бе-

руді де қалыптастыра алады [6].

Қорытынды

Зерттеу барысында шағын жəне орта бизнес кəсіпорындарын-

да бухгалтерлік есепті ұйымдастырудың ерекшеліктері анықтала 

отырып, есеп жүргізудің тиімді жолдары ұсынылды. Қазақстан Ре-

спубликасындағы шағын жəне орта кəсіпкерліктің жұмыс субъек-

тілеріне ағымдағы жыл бойынша салыстырулар жүргізілді. Осы-

лайша,  шағын  кəсіпкерлік  субъектісінің  мəртебесі  кəсіпорынға 

дəстүрлі  əдістен  бас  тартқан  жағдайда  бухгалтерлік  есеп  пен 

есептілікті жеңілдетуге құқық береді. Бірақ бұл таңдаудың өзінде 

172

жүктеу/скачать 3,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: