Сборник II научно-практической международной студенческой конференции Narxoz Student Research-2021

жəне  компанияларға  өз  қызметкерлерінің  мақсатты  өнімділігіне 

ең  қысқа  мерзімде  жету  үшін  жаңа  кадрларды  бейімдеу  бағдар-

ламасын  ұйымдастыру  қажет.  Кейбір  ұйымдарда  формализация 

процесі кезеңдерге бөлінеді. Əдетте, бірінші қадам -   жаңа жалда-

ушылармен ұйым туралы ақпарат алмасу. Екінші кезеңде тікелей 

менеджер (немесе осы қызметкер кірген бөлімнің басшысы) жаңа 

қызметкерді жұмысымен, қызметтік міндеттерімен, жауапкершілі-

гімен, жұмыс процесінде оның рөлінің маңыздылығымен жəне т.б. 

жəне оны басқа топ мүшелерімен таныстырады. Индукция бағдар-

ламасы компанияның мөлшері мен күрделілігіне байланысты бар-

лық мүдделі тараптармен келісе отырып жүргізілуі керек. Олар аға 

менеджмент, басшылар, менеджерлер, HR мамандары, кəсіподақ 

өкілдері болуы мүмкін. Персоналды басқару тұрғысынан өндірісті 

бейімдеу маңызды орын алады, өйткені ол қысқа мерзімде қызмет-

керлерде қажетті өнімділік пен жұмыс сапасының деңгейін қалып-

тастыру сияқты мəселелерді шешуге негіз болады. Еңбек жағдай-

ының өзгеру себептері əр түрлі: жаңа жұмыс орнын игеру, басқа 

бөлімге ауыстыру, жаңа қызметке орналасу, еңбекті ұйымдасты-

рудың жаңа формаларын, ақы төлеуді, жаңа технологияларды ен-

гізу. Əрине, бұл өзгерістердің əрқайсысы адамның мінез-құлқына 

сəйкесінше əсер етеді. Қызметкер мен ұйымның еңбекке бейімде-

лу процесі ұжымның нормалары мен құндылықтары, сонымен қа-

тар ол əр қызметкердің нормалары мен құндылықтарына айналған 

кезде жəне ол ұжымдағы əлеуметтік рөлін қаншалықты тез қабыл-

дап, анықтаған кезде сəтті болады.

Психофизиологиялық  бейімделу-адамның  жаңа  физикалық 

жəне  психологиялық  стресстерге  бейімделуі.  Психофизиологи-

ялық  бейімделудің  объектісі  –  бұл  қызметкердің  əл-ауқатына, 

көңіл-күйіне,  жұмыс  қабілеттілігіне  айтарлықтай  əсер  ететін  өн-

дірістік  орта  факторларының  жиынтығы  ретінде  анықталған  ең-

бек жағдайлары, ал олардың ұзақ уақыт əрекет етуімен аурудың 

динамикасымен, жарақаттану деңгейімен жəне шаршауымен көрі-

нетін денсаулық жағдайы. Бейімделудің екі бағыты бар: бастапқы, 

яғни кəсіби жұмыс тəжірибесі жоқ жас қызметкерлерді бейімдеу 

(орта жəне жоғары оқу орындарының түлектері); екінші - жаңа жұ-

мысқа, лауазымға немесе объектіге ауысу кезінде қызметкерлерді 

бейімдеу. Нарық жағдайында қайталама екінші бейімделудің рөлі 

артып  келеді.  Өндірістік  бейімделуді  күрделі  құбылыс  ретінде 

442

жүктеу/скачать 3,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: