Секциясы: Этномәдениеттану
"Қоғамдық орындардағы тәртіпті ережелері" тақырыбы
жүктеу/скачать 283,5 Kb.
|
ЕРАСЫЛ ДИАНА
| 2.3. "Қоғамдық орындардағы тәртіпті ережелері" тақырыбы
Сабақ еткізуге керекті әдістемелік кеңестер Бұл тақырыпта өткізілетін сабақты төмендегі бірнеше негізгі сұрақтардың төңірегіндегі құруға болады: үлкендер мен құрбыластарға деген сыпайылық; жалпыга бірдей міндетті ережелерді орындау; өз ауласындағы, көшесіндегі, тағы басқа да тәртіпке, тазалық пен әдемілікке деген қамқорлық. Алғашқы екі сұрақты оқушыларға жақсы таныс әр тұрлі оқиғаларды инсценировкалау арқылы қайталау қызықты. Осы мақсатта қуыршақтарды (қуыршақ театрын) пайдалануға болады. Бұлай жасау аса күрделі болмаса, көріністерді оқушылардың өздері-ақ қоя алады. Оларға, мәселен, төмендегідей инсценировкалар ойлап табуды тапсыруға да болады. "Көшеде", инсценировка Сыныпқа бірнеше оқушы кіреді. Олар ары-бері жүріп жатқан адамдарды бейнелеп, сынып ішінде қыдырып жүреді. Есіктен Арман кіреді. Ол жолдасымен қуана кездеседі. Арман: Миша, амансың ба? Қанат: Сәлемет пе? Арман: Бүгін үйірмеде сабақ бола ма екен, білмейсің бе? Маған Нұрлан болады деп еді, Талғат болмайды дейді. "Ары-бері жүріп жатқан адамдар әңгімелесіп тұрған балалардың жанынан айналып, «тротуардан» шығып, бормен сызылып бөлектеліп қойған «үлкен жолмен» өтуге мәжбүр болады. Екі дос оларға бөгет жасап тұр. Қанат: Қане, Арман, жолдан былай тұрайық. Біз жолды бөгеп тұрмыз. «Тротуардан» шығып, әңгімелерін жалғастыра береді. «Ары-бері жүріп жатқан адамдар» енді «тротуармен» еркін жүреді. Класқа өзара дос, төрт қыз кіреді. Олар қатар түзеп, көңілді әңгімелесіп, қатты күліп келеді. «Тротуар» тағы да бос емес, «ары-бері жүріп жатқан адамдардың» тағыда қыздарды айналып өтуіне тура келеді. Оқушылар мұғалімнің басшылығымен әлгі көріністі талдайды. Мұғалім былай деп қорытынды жасайды: Мына ереже естеріңде болсын: «жолдастарыңмен бірге келе жатыр екенсің, тротуарды түгел алмаңдар; жолдасыңмен кездесіп, әңгімелесу үшін тоқтаған екенсің, жолдан шығып тұр. Бір-біріңмен сөйлескенде, сыпайы бол, Арман, Қанат, Талғат деп атын атаңдар. Оқушыларға көшедегі тәртіптің басқа да ережелерін нақты көрсету үшін және бір инсценировка әзірлеуге болады. «Айтыңызшы, қалай жүру керек», инсценировка Класқа бір топ бала келіп енеді. Олар «көшеде» доп ойнап, жіптен секіре бастайды. Зульфия кіреді. М ұ ғ а л і м: Зульфия өзіне керекті адресті табу үшін қалай қарай жүру керек екенін білмейді. Ол бір оқушыдан, онан соң келесісінен сұрайды. Зульфия (доп ойнап жсүрген балага қарап). «Рақым етіңіз, Бостандық көшесіне қалай баруға болатынын айтыңызшы». Орынкүль (бұрылып қарамастан). «Білмеймін», Уалихан қолын белгісіз бір жаққа қарай сілтей салды. Зульфия аз-кем тұрған соң жіптен секіріп жүрген балаларға келеді. - Рақым етіңіздер, Бостандық көшесіне қалай баруға болатынын айтыңыздаршы? Балалар бірлесіп: Солға! Көпірден өткен соң оңға бұрыл! Жоқ, олай емес! Көпірмен өтудің керегі жоқ! Трамвай аялдамасының жанында! Зульфия ренжіп, ештеңеге түсінбей кете береді. Балалардың бәрі де өз ойындарымен айналысады, біраздан соң кластан шығып кетеді. Осыдан кейін инценировканы талдау басталады. Мұғалім былай дейді: Біздің әрқайсымыз сыпайы қойылған сұрағымызға басқалардың қалай болса солай, немқұрайдылықпен, түсініксіз жауапберуі реніш тудыратынын өз тәжірибемізден білеміз. Телефон Қыз бала «телефон-автоматпен» сөйлесіп тұр. Жақын жерде үлкен сағат ілулі тұр. Оның тілдері қанша уақыт өткенін көрсетіп тұр. Телефонға кезек күткен адамдар ұзыннан-ұзақ тұра бастайды. Ал қыз бала болса сөйлесе береді, сөйлесе береді. Кезектегі адамдар ренішпенен тарай бастайды. М ұ ғ а л і м. Балалар сендерге жекелеген оқушылардың өздерін көшеде өзін-өзі қалай ұстау керек екенін қайсыларыңның жақсы білетініңді қазір байқап көрелік. Бұл үшін шағын ойын кіземіз. Көшедегі тәртіптің белгілі бір ережесін айтқан балаға қызыл дөңгелекше береміз. Осындай дөңгелекшілерді көп алған бала жеңіп шыққан болып табылады, өйткені ол көше тәртібін басқалардан гөрі жақсы біледі. Бір ережені қайталап айта беруге болмайды, әрине. Оқушылар кезекпе-кезек қолдарын көтеріп, өздеріне таныс ережелерді айта бастайды. Мұғалімге көмекші балалар оқушы айтқан ереже жазылған плакатты іліп отырады (ол плакаттарды шефтердің көмегімен оқушылардың өздері алдынала жасайды). Сабақтың соңында балалар өздері аулада ойнайтын ойындарды көрсетіп, ережелерін айтып береді. Бұл ойындарды балалардың шағын топтары көрсетеді. жүктеу/скачать 283,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|