Семинар -15 сағат Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ) 45 сағат СӨЖ 45 сағат

№27 дәріс

Адам- Жер сәбиі ,табиғаттың бір кішкене бөлшегі,биосфера дамуының нәтижесі. Қазіргі уақытта ол өзінің іс- әрекетімен тіршілік жасайтын коршаған ортадағы табиғи тепе –теңдікті бұзып ,оның құлдырауына әкелуде.Біздің планетамыздың табиғи ортасы жер бетінде 4 млрд. Жыл бойы өмір сүріп келе жатқан биологиялық организмдер –биоталар арқасында жасалды. Осы уақыт ішінде биота тірі организмдер тіршілік ете алатын осы табиғи қоршаған ортаның жағдайын реттеп отыруды меңгерді. Ал адамзат,қоршаған ортаны теңдеуші биотаны алмастыратын ештеңе де жасаған жоқ . Ал ол,осы өзі өмір сүрген уақытында,тіршілік иелерінің қалдықтарын өңдеп отыратын табиғи экожүйенің 70 %-тін жойып жіберді. Мысал ретінде Жердің озон қабатының ыдырауын теңіздер мен мұхиттардағы планктондардың жойылуын, көптеген жануарлар мен өсімдіктердің жоғалып өліп кетуін және т.б.келтіруге болады.

Адамзат ХУІІІ ғ.-ға дейін табиғатпен келісімді жағдайда өмір сүріп келді .Ал ХІХ ғ.аяғына қарай бұл тепе –теңдік жағдай бұзыла бастады.Қазір биосфераға түсетін әсер 8-10 есе көбейіп кетті .Адам қоршаған ортаға жыл сайын 3 млрд.т. астам өнеркәсіптің қатты қалдықтарын,1 млн.тоннадай шаң – тозаң шығарады екен.Шын мәнісінде биологиялық және экологиялық жүйелердің жойылуы жүріп жатыр,ал бұл жақындап қалған алапат апаттың белгісі. Антропогенді факторлар әсерінен болатын экологиялық апаттардың алдын алу, оларды болдырмау, зардаптарын жою-адамзат қоғамының бірінші керекті міндеті. Ол үшін, ең алдымен, биосферадағы тепе–теңдік түрлерінің (химиялық,биологиялық,географиялық, әлеуметтік,т.б) сақталуы мен биосфера тепе– теңдігінің адам әрекеттері нәтижесінде бұзылып жатқан себептеріне терең үңілу-негізгі қажеттіліктерідің бірі болып саналады .