а)
б)
в)
а – гидравликалық сынақтардан кейін; б – орнақтардың тоқтауына байланысты; в – жиектердің ығысуы нәтижесінде
Сурет 1.2 – Шалапісірілім
Тігістегі қопсулар түйіршіктер шекаралары бойынша металдың ішкі тотығуы және пластикалық деформация және жоғары температура кезінде олардың арасындағы байланыстардың бұзылуы салдарынан пайда болады. Ұзақ қыздыру металл түйіршіктерін орайтын тотықтар пленкасының пайда болуына ықпал етеді, содан кейін тотығу түйіршіктердің ішінде жалғасады. Ішкі тотығумен зақымданған учаскелерде металдың сынуы байқалады. Қопсулар дәнекерлеу орнында ғана емес, термиялық әсер ету аймағында да орналасуы мүмкін. Көп мөлшерде қопсулар дәнекерлеу қосылыстарының механикалық қасиеттерінің айтарлықтай төмендеуіне әкеледі.
Қалыптау орнағындағы жиектерді ығыстыру (1.3-сурет) қалыптау клеттерін қанағаттанғысыз күйлеу нәтижесінде пайда болады. Ескерту үшін білікшелерді күйлеуді бақылау қажет.
Жарықшақтар тігісінде (кристалларалық жарықтар, 1.4-сурет) ток күші мен дәнекерлеу кернеуінің ұлғаюына немесе дәнекерлеу процесінде дайындаманың қозғалыс жылдамдығының азаюына байланысты индуктордағы құбыр дайындамасының қызып кетуі нәтижесінде пайда болады.
Сурет 1.3 – Қалыптау орнағында шетерінің ығысуы
Сурет 1.4 – Тігістегі сызат (өңделген шлиф), ×100
Сурет 1.5 – Алынбаған артылым
Алынбаған артылым. Оның қалдықтары (1.5-сурет) калибрлеу процесінде құбырдың денесінде жаншылады және оны диаметр бойынша шектерден шығарады. Мұндай ақау орнақты тоқтату немесе сыртқы артылым түсіргіштің кескішін бояу нәтижесінде пайда болады.
Контактілі пісірумен жасалған кезде құбырлардың ақаулары пайда болады:
Лентаны түйіскен дәнекерлеу кезінде, орамдардың түйіскен ұштарынан артылымды алу кезінде, лентаны құбырға пісіруге қанағаттанғысыз қалыптау нәтижесінде, дәнекерлеу торабында құбырларды сапасыз дәнекерлеу кезінде, құбырларды калибрлеу барысында, кесу басында құбырларды кесу кезінде.
Пісіру торабының дұрыс жұмыс істемеуіне байланысты туындайтын ақауларды қарастырайық.
Сурет 1.6 – Металдардың қабатталуы
Сыртқы ақаулар – 1.6-суретте металл қабаты бар құбыр көрсетілді. Егер ақау үлкен ұзындыққа таралмаса, онда учаскені қатпарлап кеседі. Егер ақаудың тереңдігі құбыр қабырғасының қалыңдығын рұқсат етілген мөлшерден тыс шығарса, құбырдың сыртқы немесе ішкі бетінде табылған қабыршақтар, қуыстар және жабық ақаудың белгісі болып табылады.
Өлшемі бойынша ақау. Түзетуде созуға ұшырамайтын электрмен дәнекерленген құбырлар қабырғасының қалыңдығы бастапқы лентаның қалыңдығымен анықталады. Құбыр-электрмен дәнекерлеу цехтарында станға міндет алдында орамның алдыңғы шетінде ғана лентаның қалыңдығын тексеруге болады. Орам ұзындығы бойынша жекелеген учаскелердегі лентаның қалыңдығы рұқсатнамаларға салынбайтындай және құбырларды ақпайтын жағдайлар орын алады. Бұл бірінші кезекте қабырға қалыңдығы бойынша қатаң талаптар қойылатын құбырларға жатады.
Күйіктер құбырдың бетінде дәнекерлеу сызығының жанында дәнекерлеу тігісінің бір жағынан орналасады (1.7-сурет, а) немесе екі жағынан (1.7-сурет, б). Күйіктердің пайда болу себептері:
1) таспаны қабыршықтан нашар тазалағанда электродты сақиналар мен құбыр дайындау арасындағы өтпелі түйіспе кедергісі күрт өседі, соның салдарынан көп жылу бөлінеді;
2) электродты сақиналар арасындағы саңылау осіне қатысты құбыр дайындамасының жиектерінің дұрыс болмауы;
3) электрод сақиналары профилінің дәл емес ағысы, электродтар мен құбыр дайындамаларының арасындағы шағын түйіспелі беті, бұл өтпелі түйіспе тогының тығыздығын және бөлінетін жылудың мөлшерін арттырады;
4) электродты сақиналар құбыр дайындамасына жеткілікті тығыз қысылған, өтпелі байланыста көп жылудың пайда болуы;
5) қалыптау орнақтарының соңғы екі клетінің жоғарғы біліктерін ұқыпсыз күйге келтіру немесе біліктер бұлағының тозуы (дайындау пирамидалды пішін алады)
Достарыңызбен бөлісу: |