Сәрсеке М. Шығармалары
жүктеу/скачать 3,61 Mb. Pdf көрінісі
|
3 Қаныш роман-эссе
| Пантелеймон Кондратьевич оны бөгеусіз қа был дап, мән-жайға
түсінген соң, МГУ профессоры етіп тағайындаған бұйрықты (жоғарғы оқу орындары о күнде осы министрлікке қарайтын) қолына ұстатыпты. Мұх тар аға сол бұйрықты қалтасынан суырып, маған мақтана көр сетті... Мұн дай сәтте үнсіз қалуға бо ла ма, «Москва» мейман- ханасының үшін ші қабатындағы мейрамханаға кіріп, қу аныш- ты тойладық. Кешке таман «Москва» дүкеніне барып, таңдап жүріп, Мұ хаңа көп-көрім костюм сатып алдық...» ІV Уақыт көші де жарыс алаңына шыққан желаяқтар сияқты. Тоқтаусыз алға қарай жүгіруден жаңылмайды. Оны тоқтататын күш әлемде жоқ. Өзін Алланың жер бетіндегі өкілі санап, миллиондаған адамның тағдырын бір-ақ сөз бен жарылқап иә құрдым ға жөнелтіп отыр ған күштілер де оны тежей алмайды. Тәубе делік, оның да құзыры жүрмейтін сәт туады. «ГУЛАГ архипелагі» атанған – қа зақтың қу медиен кең даласынан теріскей шеттегі мәңгі суық аймақ, одан да әрірек Тынық мұхит жағасына дейінгі кең алқапта, тікенек сым мен қоршаған тұтқын лагерьлерінде азаттық күткен шерменделер кеудесін кере дем алып, жаппай дүрліккен қуанышты таң атты. 1953 жылғы наурыз айының 5-жұл ды зында И.В. Сталин қайтыс болды. Жұрт күткендей-ақ, КСРО Жоғарғы Кеңесі- нің төрал қасы миллиондаған жазалыларға кешірім жарияла- ды: бірінші кезекте жұмысқа кешік кен, қоғам мүлкін талан- таражға салған қылмыстылар, тіпті мыңдаған содырлар, әрине еңбекпен түзеу лагерь лерінде оң жолға тәрбиеленді деген оңғақ же леумен бостандыққа шықты; ал 58-бапқа жатқызылған сая- си тұтқындарға әлі де көп айлар бойы зарыға күтуіне тура келді. 527 ШЫҒАРМАЛАРЫ Алайда жақсылық қарлығашы келер уақыт жақын екен: КСРО бас жендеті, қанқұйлы Берия да лайықты жазасын тартып, жер жастанды; соның артынша-ақ саяси қыл мыспен айдал ғандардың кең дүниеге шығар сағаты жа қын дай түсті... * * * 1954 жылдың ақпан айында Қазақстан КП ОК бюро құрамы өзгеріп, алып республиканы басқаруға жаңа қайраткерлер таға - й ындалды. Партия ұйымының тізгінін П.К. По номаренко ұстаса, екінші хатшы болып Л.И. Брежнев сайланады. Әділін айтқанда, өркениеті озық саналатын Украина, Бело русияда ұзақ жылдар қызмет істеп, ел бас қару мектебінен өткен білікті жандар Қа- зақстандағы саяси әуеннің күрт өзгеруіне мұрындық бол ды. «Көкемді бірде Үкімет үйіне шақырады, – деп есіне алады Мейіз Қанышқызы. – Кім-кім, оны шақырған Орталық Комитеттің бірін ші хатшысы... Ә дегенде көкем өзін біршама тежеп ұстапты, сонау 51-жыл дың қараша айындағы атышулы бюродан соң ол мәртебелі кабинеттің есігін аш паған, оның иелері аса керек етіп ша қырмаған салқындық та бар. Оған қоса бұған дейін кездеспе- ген, біліспеген бей таныс қайраткерге бірден ашылып, ба сынан кешкен шерлі оқиғаларды қайыра шертуді ыңғайсыз санаған. Хатшының сұ ра ған мәселелеріне ғана жауап беріп, соңғы екі жылда Гео логия институты шұғылданған басты зерттеулер, тұңғыш болжам кар тасын жасау мүмкіндігі және оның қан- шалықты пайдалы ізденіс екендігі тура лы толығырақ та әрі ша- быттана әңгі мелейді. Хатшы ерекше тәнті болып, қызығушы- лық аңғартады: «Қандай көмек керек, қысылмай айтыңыз, Орталық Ко ми тет бұл істен тысқары қалмауға ти іс!.. Мұндай картаны тезірек бітірсек, өндіріс үшін аса пайдалы және ол Қазақ станға үлкен мәртебе болар еді», – дейді. Ақыры, ол көкемді айтқысы келмеген шер лі оқиғалар сүреңіне жетелеп, солар дың жүктеу/скачать 3,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|