Сертификаттау


  Өлшеу  құралдарын  дайындауда  пайдаланылатын  физикалық



Pdf көрінісі
бет145/310
Дата13.12.2021
өлшемі3,29 Mb.
#125798
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   310
Байланысты:
Bilim-Mendebaev-Stand-metr-sertif (1)

4.3  Өлшеу  құралдарын  дайындауда  пайдаланылатын  физикалық 
құбылыстар 
 
Өлшеу  құралдарын  құрастыруда  және  әрекет  ету  қағидаларын  дайындауда 
қазіргі  таңда  белгілі  заманауи  физиканың  заңдары  мен  құбылыстары  кеңінен 
пайдаланылады. Өлшеу құралдары үшін өлшеу ақпараттарын электрлік немесе 
магниттік  сигналдарға  түрлендіру  өте  ыңғайлы.  Бұл  сигналдар  дискреттілігі 
мен  дәлдігінің  жоғарылығымен  ерекшеленеді,  шкала  түрінде  оңай  беріледі, 
компьютерде  тез  өңделеді,  жазып  алып,  ұзақ  сақтап,  кезкелген  уақытта 
пайдалануға болады. Негізгі құбылыстарды қарастырайық. 
1.  Әртекті  материалдардан  дайындалған  екі  электродтың  (терможұп) 
жабысқан  орнын  қыздыру  электроқозғалтқыштық  күштерді  (ЭҚК)  туғызады. 
Бұл құбылыс температураны өлшеуде кеңінен қолданылады. 
2.  Электр  өткізгіштер  мен  жартылай  өткізгіштерді  қыздыру  олардың 
кедергілерінің  (термисторлар,  кедергі  термометрлері)  өзгеруін  туғызады.  Бір 
материалдар  (платина)  температураны  өлшеудің  жоғарғы  дәлдігін  алуға 
мүмкіндік 
береді, 
ал 
басқа 
материалдар 
(жартылай 
өткізгіштер) 


 
134 
температураның  өте  аз  интервалын  өлшеуге  және  өте  кіші  объектілердің 
(жәндіктер, өсімдік жапырақтары) температурасын өлшеуге мүмкіндік береді. 
3.  Кейбір  металдарды  серпінділік  шегінде  созу  мен  сығу  олардың 
кедергілерінің  өзгеруін  туғызады.  Бұл  құбылыс  өлшеу  құралдарында  жоғары 
және өте жоғары қысымдағы денелерді деформациялауға қолданылады. 
4. Кейбір жартылай өткізгіштер мен металдар арасында шекаралық қабатта 
оны  жарықтандыру  кезінде  ЭҚК  туындайды,  бұл  құбылыс  фотоэлектрлік 
эффект  болып  табылады.  Құбылыс  жарық  шамаларын  өлшейтін  аспаптарда 
қолданылады. 
 
   


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   310




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет