Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих

Қ азақ әдебиетінің сыншыл бағытын 

дамытуда, көркемдік кұралдар арқылы 

ағартушылық  идеяларын  асқақтатуда 

Ш әкерім (1858—1931), Сәбит Дөнентаев 

(1894—1933),  М ұхам едж ан   С ерали н  

(1872—1929),  Спандияр  Көбеев  (1878- 

1956),Бекет Ө тетілеуов  (1883—1949), 

Әріп Т әңірбергенов (1856—1924), Ғұмар 

Қ араш ев  (18 7 6 -1 9 2 1 ),  Т ұрм ағам бет 

Ізтілеуов  (1882—1939), Бернияз  Күлеев 

(1899—1923),  Н арм анбет  О рманбетов 

(1870—1918) ж әне басқалар шығарма- 

шылығының ерекше маңызы болды.

П оэти калы қ  ш еберлікті  дамытып 

ж ә н е  бай ы та  оты ры п,  олар  д әуірді 

көркемдік ой елегінен өткізуге зор үлес 

қосты. Егер С.  Д өнентаев сю ж еті ша- 

ғын өлендер мен мысалдар жанрын да- 

мытса, С. Көбеев өмір шындығын лири- 

калы к туындыларда бейнелеуге ұмтыл- 

ды. С.  Көбеев пен Б.  Өтетілеуовтің шығармашылығы педагогикалық қыз- 

метпен астасып жатты: олардың екеуі де ауыл мектептерінде мұғалім бол­

ды. Әдебиетті балалар тәрбиелеуге кеңінен пайдалана отырып, жазушылар 

идеялық мазмұны ж аңа бірқатар туындылар жазды. С. К өбеевтің «Қалың- 

мал» романы, балаларға арналған хикаялары  мен өлендері осылай туған. 

С.  Көбеев пен Б. Өтетілеуов аударған орыс классиктерінің туындылары аз 

емес.

заманындағы  ж урн али сти кан ы ң  дамуы на да үлес қосты.  Ол ж ән е оны ң

каламдас бауырлары шығарған «Айқап» 

журналы (1911—1915) қазақ әдебиетінің 

ағартушылык ж әне демократиялык ба~ 

ғытын айқын да анық ұстанды. Сералин 

поэмалар ж азы п, Ф ирдоусидің «Ш ах- 

намесін» («Рүстем—Зураб») аударды.

М.  С ералин  «Айқап»  беттеріндегі 

көсем сөздік туындыларында патриар- 

хаттык негіздерді сынға алып, халықты 

ағарту  ісіне,  оны ң  ілгері  ұмтылуына, 

қазактар д ы ң   оты ры кш ы лы қ  тұрмы с 

салты на  кош у  проблем асы на  ерекш е 

көңіл бөлді.  Біз Ғ.  Қ араш ев пен Н.  Ор- 

м анбетовтің   туы нды лары н ан   ай тар- 

лыктай көркемдік шешімдерді көреміз, 

оларда отарш ылдықтың мәні, халыкты 

басқару  саясаты ны ң  екіж үзділігі,  к а ­

зак қоғамы өм ірінің артта калғандығы 

кеңінен ашып көрсетілген.  Бірнеше кі-