Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих

деп съезге қатысушыларға қаруын әзір ұс- 

тауға ж әне өрбір үй жанында кермеде ерт- 

теулі аттұруына ұсыныс жасалды.

В ерны й  уезі  Ү зы н ағаш   б олы сы н ы ң  

Ү лкенсаз мекенінде Ж етісудың он бір бо- 

лысы   өкіл д ерін ің   5  мы ңнан  астам  адам 

қаты сы п,  ж оғарыдай  шешім  қабылдаған 

съезі  болып  өтті.  «Оқтың астына  барған- 

ша,  осы нда өлгеніміз артық» деген  қарар 

қабы лданды .113 Көп кеш ікпей қарсы ласу- 

ды ң енж ар нысандары ж ер-жерде семсер- 

лерм ен, аңш ы лы қ мы лтықтарымен, суы қ 

қарумен қаруланған кетерілісш ілер жаса- 

ғын ұйымдастыруға ұласты.

Отар аймағы көтерілістің Верный  қала- 

сынан  батыстағы  өзінше  бір  орталығына, 

Ж етісу облысындағы орталығына айналды. 

Верный қаласы полицмейстерінің істерін ат- 

қарушы Поротиковтің 1916 жылғы  13 шілдеде Жетісу облысының әскери гу­

бернаторы  генерал-лейтенант  М .А .Ф ольбаумға  баяндағанындай,  «Отар 

учаскесіндегі көптеген қазақтар барлық қазақтарды бір жерге шоғырландыру 

мақсатымен қырдан тауға көше бастады».114

17 шілдеде Жетісуда ж әне Түркістан өлкесінде соғыс жағдайы жариялан- 

ды. Патша өкіметі орындары мұнда ірі өскери  күштер өкелді, әскери гарни- 

зондарды нығайтты, Жетісудағы қоныс аударушы халықтың ауқатты топта- 

рынан қазақ ж әне қырғыз көтерілісшілерін жазалау үшін қарулы отрядтар 

құрды.  Ж етісу облысы Ж аркент уезі көтерілісшілерінің Асы жайлауында, 

Қарқараныңтаулы алқабында, Самсы станицасында,  Қастек, Нарынқол, Ш а- 

рын, Ж алаңаш , Құрам елді мекендері аудандарында, Лепсі уезінің Садыр— 

Матай болысында және басқа жерлерде патша жазалаушыларымен ірі қақты- 

ғыстары болды.

Осындай жағдайларда Верный уезінің батысында Б.Әшекеев Жетісудың 

бытыраңқы көтерілісшілертоптарын біріктіру үшін шаралар крлданады. Осы 

мақсат үшін ол  1916 жылғы  13 тамызда Ошақты деген жерде әр түрл і бол ыстар 

өкілдерінің съезін шақырады, съезде тыл жұмыстарына адамдар алу туралы 

ж арлы кқа өкімет орындарына қарулы қарсылық көрсетуге дейін барып ба- 

ғынбауға шешім шыгарылды.

Өз  адамдарымен  Үш қоңыр тауындағы  Ошақты  сайына  орнығып  алған 

Б .Ә ш ек еев   қар у лы   қ а р с ы л ы қ қ а   д ай ы н д ала  бастады ,  сон ы м ен   бірге 

көтерілісшілердің  қатарын  ж аңа  күштермен  толықтыру  жөнінде  шаралар 

қолданды.

Алайдатағдырдыңдегені басқаша болды.  1916 жылғы көтеріліске қатысқ- 

аны үшін сот жазалауының тарихын тыңғылықты зерттеген профессор Ғ.Са- 

п а р ғал и ев ты ң   м а тер и ал д а р ы н а  қ а р аған д а,  Ж ай ы л м ы ш   болы сы н ы ң  

көтерілісшілері  мен  оны ң  басшысы  Б.Әшекеевтің  іс-қимылдары  туралы 

мәліметгер алған сон, уезд бастығы подполковник Базилевский жазалау отря- 

дымен аталған  болысқа жүріп кетті.  13 тамызда  көтерілісшілердің жазалау 

отрядымен қақтығысы болып, ол нашар қаруланған және ұрыс кимылдарын 

жүргізуден тәжірибесі ж оқ көтерілісшілердің жеңілісімен аяқталды.

жүктеу/скачать 47,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: