Шымкент қаласы З.Космодемьянская атындағы №23 мектеп – лицейі Жай механизмдер. Механиканың алтын ережесі.
Оқу мақсаты: 7.2.4.1 – «Механиканың алтын ережесін» тұжырымдау және жай механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіру;
A
2
4
Б
В
Г
Физикалық диктант Физкалық шамалардың белгіленулерін және халықаралық бірліктер жүйесіндегі өлшем бірлігін анықтап сәйкестендіріңдер. Физикалық шама Белгіленуі Өлшем бірлігі А) күш 1) s 1) Вт Б) жол 2) F 2) Дж В) қуат 3) А 3) м Г) жұмыс 4) N 4) H
A
2
4
Б
1
3
В
4
1
Г
3
2
Физикалық диктант Физкалық шамалардың белгіленулерін және халықаралық бірліктер жүйесіндегі өлшем бірлігін анықтап сәйкестендіріңдер. Физикалық шама Белгіленуі Өлшем бірлігі А) күш 1) s 1) Вт Б) жол 2) F 2) Дж В) қуат 3) А 3) м Г) жұмыс 4) N 4) H
Сыныптың бір шетінен екінші шетіне ауыр портфельді алып барыңдар.
Ауыр жұмыстарды орындағанда қажетті құралдар мен тетіктерді қолданса, онда аз күш жұмсалады.
Жай механизмдер – күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар.
Жай механизмдер Иіндік Көлбеу жазықтық Сына Бұранда Блок Жылжымайтын блок Жылжымалы блок
Иіндік – жылжымайтын тіреуден айнала қозғала алатын қатты дене
Күш иіні – тіреу нүктесі мен күштің иіндікке әсер ету бағытын көрсететін түзудің ең қысқа ара қашықтығы ( күштің иінін табу үшін тіреу нүктесінен күштің әсер ету сызығына перпендикуляр жүргізу керек).
F1, F2 –Иіндікке әсер ететін күштер.
l1 – иін, күш - F1 l2 –иін, күш - F2 О –тіреу нүктесі.
Күш моменті – бұл физикалық шама, күшпен иіннің көбейтіндісі:
M = Fl Мұндағы M – күш моменті , F –күш, l –күш иіні.
Иіндіктің қолданылуы: Блок — жай механикалық құрылғы, күштің бағытын өзгертуге мүмкіндік береді. Айнала шетінде науасы бар, өзі құрсауға орнатылған тегершік. Науасы арқылы трос, шынжыр тасталады.
Блок түрлері жылжымайтын жылжымалы
Көлбеу жазықтық — жұмыс істегенде жұмсалатын күштен ұтыс алу үшін қолданылатын жай механизм.
Бұранда —жай механизмнің түрі.
Сына — призма түріндегі жай механизм.
Топпен жұмыс 1топ тапсырмасы Иіндік дегеніміз не? Иіндіктің қандай түрлері болады?
Күш моменті деген ұғымды түсіндіріңдер және күнделікті өмірден мысалдар келтіріңдер.
2 топ тапсырмасы Блок дегеніміз не? Жылжымалы және жылжымайтын блоктың айырмашылықтары қандай? Шығыр. Блоктың қолданылуына мысалдар келтіріңдер.
3 топ тапсырмасы Көлбеу жазықтық дегеніміз не? Көлбеу жазықтықтың қандай түрлері болады? Механиканың алтын ережесі дегеніміз не? Көлбеу жазықтыққа мысалдар келтіріңдер.