Шпаргалка на казахском языке по истории Казахстана ент, пгк. 100 м қашықтыққа ұшатын, орақ тәрәздә құрал-бумеранг
жүктеу/скачать 6,27 Mb.
|
100ballov.kz Алфавитная шпаргалка на казахском языке по истории Казахстана ЕНТ, ПГК. 100 м қашықтыққа ұшатын, орақ тәрәздә құрал—бумеранг 100 метр қашықтыққа ұшатын қару – бумеранг. 1007 жылы наймандар мен керейлер қабылдады –христиан дiнiн. yty 1007ж – наймандар мен керейттер несториандық 1008-атқыштар полкінің туын Берлин ратушасының төбесіне тіккендер--Мәденов пен Қараманов 1008-шi атқыштар полкiнiң туын Берлин ратушасының төбесiне тiккен Орал өңiрiнiң жас офицерлерi - К.Маденов және Р.Қараманов. 100-қазақ ұллық атқыштар бригадасының пулеметшісі---- М.Мәметова 101 мың қазақстандықтар ГУЛАГ азабынан өтгі, олардың ішінде атылғандары:27 мыңнан астамы. 1041 ж. Хорезмді жаулап алған: Шахмәлік 1041 жылы – соңғы жабғу Шахмәлiк Хорезмдi бағындырды. 1041ж – Шахмәлік Хорезмді жаулады 1043ж – Шахмәлік селжұқтардың қолынан қаза тапты 1065ж – селжұқтар билеушісі Алып-Арслан қыпшақтарға қарсы 1069ж – қыпшақтар Хорезмге қарсы жорыққа шықты 1075 полктағы ротаның саяси жетекшісі Клочков: «Ресей кең-байтақ, бірақ шегінерге жер жоқ, артымызда Мәскеу». 1089ж – селжұқтар сұлтаны Мәлік шах Батыс қағанатты 1102ж – Баласағұн мен Тараздың билеушісі Қадыр Жебірейіл 11-12ғ – Ислам қыпшақтар арасында таралды 1125-1212 жылдар аралығында Жетісуда билік жүргізген—Қарақытайлар 1125ж Ляо империясы құлап, 40мың отбасын басқарған 1125ж. Ляо империясы құлағаннан кейін – Елюй Дашы бастап 40 мың қидан Жетісуға келген . 1127- 1156ж – хорезм шахы Атсыз 1128-1211ж Қарақытайлар мемлекеті 1128ж - қаңлылар мен қарлұқтарға қарсы қарахан-қарақытай 1128ж – қарақытайлар Шығыс хандықты жаулап, Жетісуда 1133ж – Атсыз Дешті қыпшаққа ілгерілей еніп, қыпщақтарды жаулады 1137ж - Мәуереннахр билеушісі Махмудты женді 1137ж. Ходжент жанында Қарахан әскерлеріне ойсырата соққы берген мемлекет – Қарақытай 1141 жылы – Қарахан мемлекетiнiң екi хандығының да билiгi 1141 ж. Қатуан даласында қарақытайлар кімдерді жеңді: қарахан мен салжұқтарды 1141ж – Қарақытайлар Қарахан мемлекетін түгел жаулады 1141ж – қарақытайлар селжұқ-қарахан әскерін жеңіп, 1143ж – Елұй Дашы қайтыс болып, билікке әйелі Табуян ие болды 1150ж – Иле горхан(Елұйдың баласы) тұсында халық санағы жүргізілді 1155-1227ж – Есугей баласы Темучин өмір сүрген жылдары 1155ж – Иле қаза болып, билік Елұй Дашының қызы Бұсұғанға көшті 1169ж – Елұй Чжилугу тұсында әр аймақ билеушілері тәуелсіз саясат 1172-1200ж – Хорезм шахы Текеш қыпшақ ақсүйектерімен жақындасу 11ғ-1219ж – Қыпшақ мемлекеті 12 жыр қосындысынан тұратын кітап---- « Қорқыт ата» 12 томдық «Қазақ совет энцеклопедиясын»шығару - 1978 жылы аяқталды. 1200-1220ж – Хорезм шахы Мұхаммед Сығанақ аймағын қосып алды 1203ж – моңғолдар шапқынщылығынан Керей мемлекеті құлады 1204 ж. моңғол ханы жеңді: найман Даян ханды 1204ж – Шыңғыс хан 45мың әскерімен наймандарды бағындырды 1206 жылы Темучин қандай мәжілісте ең жоғарғы билеуші- Шыңғысхан деп жарияланды?Монғол ақсүйектерінің хуралында. 1206ж – Онон өзені бойында ақсүйектер құрылтайында 1207-1208 жж. Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы—Жошы 1207-1211ж – Сібір халықтарын, Енисей қырғыздарын, 1208 ж. Моңғолиядан ығыстырылып Жетiсуға келген –наймандар. 1208ж – Жетісуға келген найман ханы Күшлік 1208жылы Қарақытайларды шығыста жеңген – Наймандар. 1210 жылы 1217-1218 жылдары Хорезм шахы Мұхаммед Текеш теңге соқтырған қала—Отырар 1210-1211ж – қарлұқтар билеушісі Арыслан хан Шыңғыс 1210ж – Хорезм Шахының қарақытайларға қарсы соғысы басталды 1211 жылы наймандар Күшілік ханның басшылығымен.Қарақытай билеушісін құлатты. 1211-1213 ж.ж. Жетісудағы билік найман билеушісі.Күшілік ханның қолына өтті 1211-1215ж Шыңғысхан Қытайға жорығында қолға түсірді—соғыс техникасын 1211-1215ж.ж монғол армиясы—Қытай жеріне баса көктеп кірді 1211ж – Наймандар Жетісудағы билікті тартып алып, 1216ж – Мұхаммедтің Қадыр ханға қарсы жорығы кзінде, 1217-1218 жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш теңге соқтырған қала—Отырар 1217ж – Шыңғыс хан Алмалықты алды 1218 ж. Шыңғысханға Қазақстаннан ұрыссыз берілген қала: Баласағұн 1218 жылы Шыңғысхан мен Мұхаммед Хорезмшах қандай келісім жасасты? Сауда жөнінде. 1218ж – Баласағұн соғыссыз берілді 1218ж – Жебе ноян шабуылынан Найман хандығы құлады 1218ж – Отырарға 450 адамдық сауда керуен жіберді 1219 ж. Шыңғысханның Ертістен Сырдарияға қарай аттанғандағы әскер саны: 150 000 1219 жылы қыркүйекте Қазақстан жеріне жорықтар жасаған кездегі Шыңғыс ханның әскерлерінің саны:150 мың адам. 1219 жылы Шағатай мен Үгедей қоршауға алған қала—Отырар 1219 жылы Шыңғысханның Мауреннахрға басып кіруін қандай жағдай тездетті? 1218 жылы Отырардағы Шыңғысхан жіберген сауда керуенінің өлтірілуі. 1219-1221ж – Орта Азия түгелдей жаулап алынды(Шаңғыс ханмен) 1219-1224ж – Қазақстан мен Орта Азия Шыңғыс хан империясына қосылды 1219ж – 150 мың моңғол әскері Ертістен Сырдарияға қарай қаптады 1219ж – қыркүйек Отырар қоршауы басталды (5 айға созылды) 1219ж – моңғол шапқыншылығынан Қыпшақ мемлекеті құлап, 1220ж – ақпан, Отырар жау қолына көшті№ Қаланы тонап жермен жексен етті 1221ж – Үгедей әскері Шыңғыс хан қолымен қосылып Бұхар мен Самарқанды, 1223ж Калка өзеніндегі шайқаста моғолдарға кімдердің біріккен күші қарсы тұрды—орыстар мен қыпшақтар полевецтер 1224 жылға дейiн Шыңғысхан бағындырған қалалар мен территория арасынан артығын табыңыз – Новгород княздығы. 1226-1280ж – Ақ Орда негізін салушы Орда Ежен(Жошы үлкен баласы) 1227 жылы Жошы өлген соң оның орнына ұлы.Батый 1227 жылы Шыңғыс хан қайтыс болды және оның империясы бiрнеше тәуелсiз мемлекеттерге ыдырай бастады. 1227-1255 жылдары Алтын Орданы билеген: Батый хан 1227-1255ж – Батый хан тұсында Алтын Орда империясына тәуелді болды 1227-1255жылдары Алтын Орданы билеген хан: Батый хан 1227-1428ж – Ақ Ода хандығы өмір сүрді 1227ж – Жошы қайтыс болып, орнына ұлы Батый отырды 1227ж – Шыңғыс хан қайтыс болып, орннына Үгедей отырды 1235ж – Қарақорымда құрылтай өткізілді. Мәселе: еуропаға жорық 1236-1342ж – Еуропаға жорық жасалды. Батыс Дешті қыпшақ, орыс княздықтары, Мордова, Еділ бұлғарлары, Қырым, Солт.Кавказ, Польша, Венгрия, Чехияны жаулады 1237ж – елбөрілі тайпасынан шыққан Башман бастаған қыпшақтар көтерілісі 1237-ж. Шығыс Европаны бағындыруды.Батый басқарды 1238ж – Бұхарда Махмұд Тараби бастаған көтеріліс 1241-1242ж- қыпшақтардың Жошы ұлысындағы көтерілісі 1243ж – Еділдің төменгі бойында Алтын Орда мемлекеті құрылды 1245-1247ж – Папа 4 Иннокентийдің Күйік ханға жіберген елшісі Плано Карпни Оңт. Оңт. Шығыс Қазақстандағы шапқыншылық зардаптары туралы жазды 1245ж – араб графикасымен жазылған «Треджуман түркі уа-араби» кітабында шамамен 2,5 мыңдай сөз енгізілген 1250ж – Бейбарыс бастаған Бағдат әулетінің үстемдігі орнады 1251ж – Үгедей ұлысы жойылды 1253 ж.Вильгельм Рубруктың қалада ирандықтардың сауда орны бар деп атайтын Іле аңғарындағы үлкен қала – Эквиус. 1253-1255ж – Француз королі 9 Людовиктің Мөнке ханға жіберген елшісі Вильгельм Рубрук егіншілік күйрегені, Іле алқабындағы қалалардың қирағаны туралы жазды 1257-1267ж – Берке хан тұсында тәуелсіздігін жариялады 1260-1306ж – Ноғай - Алтын Орда әскерінің қолбасшысы, Жошы ханның немересі 1260ж – Мөнке қайтыс болған соң інілері Арыс-Бұға мен Құбылай өздерін хан етіп жариялады 1262 ж. Беркемен достық қатынас орнату үшін елші жіберген: Бейбарыс 1264ж – Құбылай Арығ-Бұғаны талқандап, империя ханы болды 1267-1280ж – Мөнке хан тұсында өз атынан теңге щығарды 1269ж – ханнан тәуелсіз Хайду мемлекеті құрылды(1269-1301) 1269ж – Шағатай Әулеті мемлекетіңің құрылуы 1271ж – Мәуереннахр билеушісі Масуд-бек ақша реформасын жүргізді 1273 ж. Ноғай кімнің қызына үйленді – Византия императорының 1273ж – Ноғай Византия императының қызына үйленді 13 қола жебе табылған қорған – Шілікті 1303ж – «Кодекс куманикус» (Қыпшақ кітабы) фольклер үлгілері сақталған 1306-1307ж – Щағатайдың шөбересі, Барақ ханның баласыТува билікке келді 1309-1315ж – Ақ орда алғашқы ханы Сасы Бұға 1312 ж. Алтын Ордада ислам мемлекеттiк дiн болып жарияланды –Өзбек хан тұсында. 1312-1342ж - Өзбек хан тұсында мем-т күшейді 1312ж - Өзбек хан исламды мем-к дін етіп жариялады 1315-1320ж – Сасы бұға мұрагері Ерзен хан 1318-1326ж – Кебек хан (Туваның баласы) 1320-1344ж – Мүбәраққожа хан Алтын орда ханы болды 1321ж – Кебек ханның ақша реформасы бойынша, күміс динар «кебеки» атанды 1326-1334ж – Кебектің мирасқоры, інісі Тармашырын орталықтандыру саясатын жүргізді 1327-1328 ж. өз атынан ақша шығарған Ақ Орда ханы – Мүбарак хан 1327-1328 ж. өз атынан Сығанақ қаласында теңге соқтырған хан: Мүбәрак 1327-1328 жылдары өз атынан теңге соқтырған АқОрда ханы:Мүбарак. 1336-1405жылдары өмір сүрген билеуші - Әмір Темір 1342-1357ж – Жәнібек хан тұсында мем-т күшейді 1353ж – Хорезмидің қыпшақ 1354-1364ж – билік үшін тартыста 12 хан қаза тапты 1357-1380ж – Билік үшін күресте 25 хан ауысты 1359-1379 ж.ж. Алтын Орда тарихында қанай кезең деп аталды? Ұлы дүрбелең" кезеңі. 1359-1379 жылдардағы Алтын Орданың даму сипаты."Ұлы бүлік"жылы кезеңі болды. 1361ж – Тоғылық Мәуереннахрды басып, баласы Илияс Қожаны Билеуші етті 1364-1375ж – Орыс хан кезінде Ақ орда Алтын Одадан бөлініп, тәуелсіз хандығ болды 1365ж – Ілияс Қожа Мәуереннахрға жорыққа аттанып, Сырдария бойында, Ташкент түбінде Темір әскерін жеңеді 1365ж. «Батпақты» шайқасында екі жақтан қырылған адам саны – 10 мың адам 1370ж – Темір Мәереннахрды билікке ие болды 1371-1390 ж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы – 10 рет болды 1371-72ж – Темірдің Моғолстанға алғашқы жорықтары 1374-1375ж – Орыс хан Сарай Беркені алды 1377ж – Сауран қаласының түбінде Орыс ханның 2-ші ұлы Темірмәлік пен Тоқтамыс арасында кескілескен ұрыс болып, Тоқтамыс жеңіліс тапты 1379ж – ұрыста Тоқтамыс Темірмәліктің әскерін талқандап, Сығананқта басып алды 1379ж. Тоқтамыс кімнің әскерін жеңіп Ақ Орданың ханы атанды – Темір Мәліктің 1379ж. Тоқтамыстың Темір –Мәлікті жеңіп билікті қолына алған қаласы- Сығанақ 1380-1390жж. Әмір Темір Моғолстанға бірнеше рет жорық жасаған Жорықтағы әскер саны – 120 мың 1380-1395ж – Тоқтамыс Алтын Орда ханы болды 1380ж – Куликово шайқасында түменбасы Мамй әскері Дмитрий Донской әскерінен жеңілді 1382 жылы өз билігін соғыстағы жеңістерімен бекіте түспек болған Тоқтамыс хан—Мәскеуде өртелді 1382ж – Тоқтамыс Мәскеуді өртеді, Хорезмге шабуыл жасады 1385-1399ж – Қыдыр-Қожа хан Темірді жеңе алмай, өзін оның вассалы деп мойындады 1388ж – Темір Иранға жасалған жорығынан оралып, бүлік шығарған Хорезм халқын қырғынға ұшыратты 1389,1391,1395ж - Әмір темір жорықтары Алтын Орданы әлсіретті 1390-1405ж – Барлас тайпасынан шыққан Тарағай бектің баласы Әмір Темір билігі 1390ж – Моғолстанды қайтара шабуылдап, жетісу қаңырап бос қалды 1391ж – Құндызша деген жерже тоқтамыс пен Темір әскерлері ұрысқа қатысты 1395-1419ж – Ноғай Ордасының негізін салушы әмір Едіге(орталығы Сарайшық) 1395ж - Әмір Темір Терек алабында Тоқтамысты талқандағаннан кейін бірге жүретін Орыс ханның баласы Қойыршыққа патшалық тон, алтын қылыш және хан сарайын күзететін батыр әскерлері мен Жошы ұлыстығының хандығын тапсырған 1395ж – Кавказдағы Терек өзенінің аңғарындағы шешуші шайқаста Әмір Темір Тоқтамысты жеңіп, Сарай Беркені қиратты 1395ж. Әмір Темірдің көмегімен Ақ Орда ханы болған – Орыс ханның ұлы Қойыршақ оғлан 1396-1411ж – Едіге Алтын Орданың билеушісі болды 1397ж – Әмір Темір Иассыда(Түркістанда) Ахмет Йассауи кесенесін салғызды 1398ж – Тоқтамыс хан Едігеден жеңіліп, Батыс сібірге қашып, қолдау тапты 1404 – 1405 ж. қасында Әмір Темір жер қайысқан әскерін –Қытайға аттандырды 1404ж – Әмір Темір Қытайға жорыққа дайындалды 1405ж – Темір жолда ауырып, Отырарда қайтыс болды 1408-1418ж – Мұхаммед хан Темір ықпалынан құтылып, Шү-Талас бойын қайтарып алды 1418-1429ж – Уайс хан астананы Ілебалық қаласына көшіріп, ойраттарға батыл қарсылық көрсетті 1423-1428ж – Ақ Ордада Орыс ханның немересі Барақ билік етті 1423-1428жж. билік құрған Ақ Орданың соңғы ханы – Барақ 1426-1440ж – Едіге ұлы Нұраддин тұсында Ноғай ордасы АО-дан бөлінді 1428-1468 жж Шығыс Дешті Қыпшақ жерінде өмір сүрген хандық--Әбілқайыр хандығы 1428ж – билікке Шайбан ұрпағы Әбілхайыр хан келді 1429-1462ж – Уайс баласы Есен-Бұға өкімет билігін иеленді 1430ж - Әбілхайыр Тобыл өзені бойында Махмуд Қожаны женді, Хорезмді басты, Үргенішті талқандады 1430ж - Әбілхайыр хан Махмуд қожаны өлтіріп, Батыс Сібір Әбілхайыр қарамағында өтті 1431ж – астанасы Тура қаласы 1446ж - Әбілхайыр Сырдария бойындағы Сығынақ, Созақ, Аққорған, Өзгент, Аркөркі жаулады 1446ж – даланың күшті билеушісі Мұстафа Әбілқайырға соғыс ашып, жеңіліс тапты 1456-1457 жылдары Әбілқайырдың ойраттардан жеңілген қаласы---Сығанақ 1456-1457 жылдары Әбілқайырдың ойраттардан жеңілген жер:Сығанақ түбі. 1456-57ж - Әбілхайыр хан Сығанақ маңында Үз Темір Тайшы бастаған ойраттармен соғысып, жеңіліп қалды, Сығанақ бекінісіне тығылды 1456ж – Орыс ханның немелері Керей мен Жәнібек сұлтандар Өзбек ханы Әбілқайырға қарсы шығып, өзін қолдайтын тайпалармен Жетісуға көшті 1457 ж. Әбiлхайыр хан Сығанақ түбiнде жеңiлді –ойраттан. 1457 ж. Әбілхайыр хан Сығанақ түбінде. Ойраттардан жеңіліс тапты 1457ж – Әбілхайыр Үз Темір бастаған ойраттардан Сығанақ түбінде, Көккесен деген жерде жеңілді 1465-1466 жылы болған тарихи оқиға:Қазақ хандығының құрылуы 1465-1560ж – 15ғ-16ғ аралығы, Шлкиіз Тліеншіұлы жыраудың жылдары 1465-66ж – Қазақ хандығы құрылды(М.Хайдар Дулати) 1468 жылы Әбiлхайыр хан қайтыс болып, оның мемлекетi ғұлады. 1468ж - Әбілхайыр хан Моғолстанға жорыққа аттанып, жолда кенет қайтыс болады 1468ж – Батыс Сібір хандығына шайбанилік Ибақ хан болып, Орыс мем-мен байланыс орн 1470 ж. Жәнібек хан: Созаққа шабуыл жасады, Созақ пен Сауран қазаққа көшті 1470 ж. Керей хан бастаған қол: Түркістанға шабуыл жасады 1470-1510ж - Әбілхайыр немересі Мұхаммед Шайбан қазақ хандарымен Сырдария мен Қаратау аймағындағы қалалар үшін күрес жүргізді 1480-1511ж – Бұрындық хан қазақьарды басқарды 1480ж – қазақ хандығының жағына Моңғол билеушісі Жүніс қосылды 1481-1483ж – Ибақ хан 3 Ивамен сауда қатынастары туралы шарт жасасты 1482-1485 жылдары Моғолстан ханы Жүніс хан басып алган қалалар:Ташкент., Сайрам. 1482-1485ж – Жүніс хан Ташкент пен Сайрамды жаулады 1482-1485ж. Моғолстан ханы Жүнісхан басып алған қалалар – Ташкент,Сайрам. 1486ж – қазақтар Шайбанидің інісі отырған Иасы қаласын қоршап, ұрыс нәтижесінде, Шайбани жеңіліп, Хорезмге қашты 1490 ж. Азов қаласында дүниеге келген жырау—Доспамбет 1490ж – моғол билеушісі Жүністің баласы Сұлтан Махмұд Отырарды басып алды да, Мұхамед Шайбаниге берді 1490ж. Азов қаласында дүниеге келген жырау?Доспамбет 1495ж – Темір әулетінің ақырғы өкілі Махмұт сұлтаннан қаланы(Түркістан) шайбани тарып алды 1495ж – Іле Алатауы етегінде өзбектер жеңіске жетіп, Сыр бойындағы қалаларды иеленді 1499-1552ж – Мұхаммед Хайдар Дулати өзінің «Жаһаннама», «Тарих-и-Рашиди» деген еңбектерін жазды 14ғ 30 жылдары – Алтын Ордада түркі тіліндегі әдеби ескерткіш «Хұсрау уа Шырын» (авторы ҚҰТБ) жазылды 14ғ 70-жылдары Астраханьды (Қажы –Тархан) алды 15 жастан 50 жасќа дейінгі жалпыєа бірдей міндетті сауат ашу енгізілді: E) 1931ж. 15 жастан 50 жасқа дейінгі жалпыға бірдей міндетті сауат ашу енгізілді—1931 ж 1500ж - Мұхаммед Шайбан Самарқанды алды 1501-1502ж - Мұхаммед Шайбан Орта Азияны жаулады 1502 ж. өлген Алтын Орданың соңғы ханы: Шейх Ахмед 1505-1533ж – Қасым Василий3 мен орыс мемлекетімен дипломатиялық қатынас орнады 1509ж – Мұхаммед Шайбани көп әскерімен Жаныш сұлтан қыстап отырған Қараталға күтпеген жерден шабуыл жасап, қазақтарды жеңіліске ұшыратты 1510 ж. Қасым ханның Мойынсыз-Хасан бастаған шағын тобы: Шайбани ұрпақтарының әскерін күйрете жеңді 1510 ж. Сығанақ түбінде Мұхаммед Шайбани әскерлерінен жеңілді – Қасымның. 1510ж – жылы (Сібір хандығы ханы) Көшім Ноғай Ордасының Алтыұл ұлысында туған 1510ж - Мұхаммед Шайбан Иран шахымен 1Исламмен шайқаста жеңіліп, Мерв түбіндегі қаза болды 1510ж - Мұхаммед Шайбан Сығанақ түбінде Қасым ханның әскерінен жеңіліп, қазақ даласындағы ықпалы жойылды 1511 жылы Қазақ хандығына билікті қолына алған хан:Қасым 1511-1518ж – Қасым хан билігі (Әз Жәнібектің ұлы) 1511жылы Қазақ хандығында билікті қолына алған хан: Қасым 1513 жылы Қасым ханның басып алған қаласы — Сайрам. 1513ж – Бабырдың ізбасары Қаттабек шақыруымен Қасым хан онымен одақ жасасып, Ташкент билеушісі Сүйініш қожаға соғыс ашты(Ташкенте жараланып Сайрамға шегінді) 1513ж – Қасым хан Сайрамды алды 1513ж – Моғолстан ханы Сұлтан Саидпен одақтас болып, Ташкентке бірігіп жорық жасауға келісті 1514ж – Сұлтан Саид Шығыс Түркістанға кеткен соң Қасымның Жетісудағы билігі нығайды 1518-1523ж - Мамаш 1523 (1521)ж – Қасым хан Сарайшық қаласында қайтыс болды(Қ.Жалайри)халық 1млн. жетті 1523-1533ж – Қасымның немере інісі Тақыр хан болды 1524ж – Тақыр Сұлтан Саидке қарсы қырғыздармен одақ жасасты 1527ж – Тақыр хан қырғыздармен одақ құрып, өз билігін қырғыз халқына да жүргізді 1533-1534ж – Бұйдаш хан Тақырдың інісі хан болды 1534-1535ж – Қожа Мақмұт хан болды 1535-1538ж – хан атағы болған қазақ сұлтандары: Тоғым хан, Ахмет хан, Хақназар, Наурыз-Ахмет хан 1537-1580ж – Хақназар Қазақ хандығының ханы болды, Қасым баласы 1538-1580 ж. Қазақ хандығын басқарған—Хақназар 1538-1580 жж. Қазақ хандығын басқарған хан—Хақназар 1538-1580ж. Қазақ хандығын басқарған хан:Хақказар 1555ж – Көшім ноғайлар мен қазақтардың жасақтарын басқарып, Сібір жұртын билеген Тайбұға руымен соғысады 1558-60ж. Қазақстанда болған ағылшын көпеі Дженкинон қазақтарды: ---« Илам дініне сенетін халықтар»,-деп жазған 1560ж – моғолдар қазақ-қырғыз соғыс одағын женді 1563ж – Сібір ханы аттанды 1563ж – Шайбан әулетінен шыққан Көшім қазақ хандығына қарсы болды 1569-1573 ж.ж. Қазақ хандығына жіберілген орыс елшісі- Т.Чебуков пен С.Мальцев 1569ж – Хақназар сауда қатынастары Семен Мальцев 1570 жылдардың аяғында Моғолс ганнан Қазақ хандығына өткен жерлер:Жетісудың батысы 1570 жылдардың аяғында Моғолстаннан Қазақ хандығына өткен жерлер—Жетісу Батысы 1570 жылдардың аяғында Моғолстаннан Қазақ хандығына өткен жерлер:Жетісудың батысы 1573ж – Қазақ хандығына жіберілген Мәскеу елшісі Чебуков Көшім бұйрығымен өлтірілді 1573ж – Третьяк Чебуков қазақ хандығы туралы мәліметтер қалдырды(4 иван тұсында) 1574-1575ж – Иван грозный Сібірге А.Личеницын басқарған отряд жіберді, бірақ орыс әскері жеңіледі 1577ж - Борис Доможиров дерегі: Хақназар өзін патша, әрі ұлы князь деп санады 1579ж – қазақ сұлтандары Ташкентке келген кезде Хақназар Баба сұлтанан жер сұрады 1580 ж. Сарайшық қаласының біржола қирау себебі--- Дон, Еділ казактарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдарынан 1580 ж. Сарайшық қаласының біржола қирау себебі:Дон,Еділ казактарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдары 1580-1582ж – Хақназардың немере інісі 80 жастағы Шығай таққа отырды 1580ж – Баба сұлтанның тыңшысы Хақназарды өлтірді 1580ж – Сібір ханы Көшіммен соғыста қолға түскен Ораз-Мұхаммедті орыс тұтқынынан босатты 1582-1598ж – Шығай қайтыс болып, орнына баласы Тәуекел отырды 1582ж – 1 қыркұек атаман Ермак 540 казак пен Строгановтардың 50 қызметкерін алып, 30 кемемен Сібірге аттанды 1582ж – Бұхардың жауынгер ханы Абдаллах Түркістанды иеленіп, қаланың билеушілерін өз қолымен өзгертіп отыратын болды 1582ж – жаз Шығайдың баласы Тәуеклдің Йассы маңында Баба сұлтан мен соғысы 1582ж. Баба сұлтанды жеңіп, Хаһназар хан мен Жалым сұлтанның кегін қайтарған – Тәуекел сұлтан 1583 жылы «Ант беріскен шартты » бұзып, Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар: A) Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам 1583ж – Тәуекел хан Өзбек ханымен жасасқан шартты бұзды 1583жылы «Ант беріскен шартты» бұзып, Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар – Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам 1583жылы «ант беріскен шартты» бұзып, Тәуекл хан өзбек ханы Абдаллахтан қайтарып алған қалалар: Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам 1584 ж. Ермакты жеңген қазақ батыры ---- Сәтбек 1584 ж. Ермакты жеңген қазақ батыры:Сәтбек 1584ж – Ермак Көшімнің құрған торынан қаза болды 1586-1594ж – Тәуекел билікке таласқан Хақназар ұлдарымен күресті 1586ж – Тәуекел Түркістанды басып, Ташкентке қауіп төндірді 1588ж – Ташкентте Абдаллах ханға қарсы көтеріліс басталды 1594 ж. Тәуекел ханның өкілі Құл-Мұхаммед бастаған алғашқы қазақ елшілігі Москваға келді. 1594 ж. Тәуекел ханның өкілі Құл-Мұхаммед бастаған алғашқы қазақ елшілігі Москваға келді. Құл-Мұхаммед қандай маңызды сұрақты шешу керек болды? Москвада "аманат" ретінде қалдырылған інісі Ораз-Мұхаммедті босату және орыс үкіметімен достық қатынас құру. 1594ж – Тәуекел хан Мәскеуге Құл-Мұхаммед бастаған елшілік жіберді 1595 ж.Тәуекел ханға орыс елшілігін басқарып келген: Тевкелев 1595ж – Мәскеуден Тәуекел ханға тілмаш Вельямин Степанов елшілігі жіберді 1595ж. Тәуекел ханға келген орыс елшілігін басқарған:Степанов 1597-1598 жж. қысында Тәуекел хан Абдаллах ханның әскерін талқандаған жері – Ташкент қаласының түбінде 1597-1598 жж. Қысында Тәуекел хан Абдаллах ханның әскерін талқандаған жері:Ташкен түбінде 1597-1598 жж. Тәуекел хан Абдаллах ханның әскерін талқандаған жері:Ташкент қаласының түбінде 1598 ж. Тәуекел хан қайтыс болды. Оған қай қаладағы ұрыста алған ауыр жарақаты себеп болды? Бұқардағы. 1598 жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, екі хандық хансыз қалды, бұл хандықтар: B) Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы 1598 жылы Тәуекел хан қайтыс болған қала- Ташкент 1598-1628ж – Есім хан билігі 1598ж – жазы Тәуекел хан әскерімен Мәуереннахрға кірді 1598ж – Көшім біржола жеңіліп, Зайсан өңіріне қашты 1598ж – Сібір хандығы Ресей құрамына енді 1598ж – Тәуекел Орта Азияға жаңа жорық бастады 1598ж – Тәуекел Ташкентте қайтыс болды 1598ж – Шайбани әулетінің орнына Аштархани әулеті келді(1598-1743) 1598ж. Тәуекел хан қайтыс болды.Оған қай қаладағы ұрыста алған ауыр жарақаты себеп болды – Бұқарадағы 1598жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, екі хандық хансыз қалды, бұл хандықтар – Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы 15ғ – ортасына қарай Алтын Орда бірнеше ұлыстарға бөлінді 15ғ 1346ж – Хайду мемлекетінен Моғолстан бөлініп шықты 15ғасырда – Асан Қайғы өмір сүрді, Қазтуған- көрнекті ақын жырау 16 ғ 2-ші жартысында - Ноғай Ордасы ыдырап екіге бөлінлі 16 желтоқсан - А) Республика күні 16 желтоқсан- ...:Тәуелсіздік күні 1600ж – Үлкен ноғайлы мырзалары Борис Годунов тұсында, Ресейге тәуелділігін мойындап, Иштерек мырза князь атағын аттанды 1603 жылы бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер – Айғыржар 1603 жылы бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер: A) Айғыржар жүктеу/скачать 6,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|