Дүние жүзінің пайдалы қазбаларының таралуы туралы мәліметтер
Пайдалы қазба
|
Өндіруден дүние жүзі бойынша жетекші ел
|
Жан басына шаққанда
1 – орынды қай ел алады
|
Көбіне қайда экспорттайды
|
Мұнай
|
Сауд Арабиясы, Аравия, БАЭ, Кувейт, Латын Америкасы, Иран Африка, Ресей, Ирак, Мексика, Ұлыбритания
|
Кувейт
|
Еуропа, АҚШ, Жапония
|
Газ
|
Солтүстік Америка, Батыс Еуропа, Парсы шығанағы, Ресей, Орта Азия, Бруней, Малайзия, Норвегия, АҚШ, Канада, Аустралия, Ұлыбритания, Алжир
|
Бруней
|
Еуропа елдеріне (Ұлыбритания, Норвегия, Германия), Жапония
|
Тас көмір
|
Қытай, АҚШ, Германия, Ресей, Польша, Аустрия, Үндістан, ОАР
|
Қытай алдыңғы орында
(кокстелетін көмір)
|
Батыс Еуропа, Жапония
|
Қоңыр көмір
|
АҚШ, Германия, Аустралия
|
|
|
Қара металл
ургия
|
Бразилия, Қытай, Австралияия, Үндістан, Ресей, Украина, Польша, Чехия
|
Қытай -шойын балқытудан 1-орын , болат балқытудан 2- орында.
Жапония- болат балқытудан
1- орында
|
Жапония, Тайвань, Корея
|
Алюмини
Мыс
|
Франция, Италия, Үндістан, Аустралия, Гвинея, Ямайка, Бразилия
АҚШ, Ресей,Чили, АҚШ, Канада, Заир, Замбия
|
АҚШ, Ресей алюминий балқытудан 1- орында
АҚШ, Жапония, Ресей тазартудан
1- орында
|
|
Мар
га нец -нец
|
ТМД, Аустралия, Бразилия, Үндістан
|
|
|
Мыс
|
Африкадағы Замбия мен Заир
(мыс белдеуі), Чили, АҚШ, Канада , Ресей, Қазақстан
|
Тазартылған мыс өндіруден жетекші орынды АҚШ, Ресей, Жапония алады
|
|
§ 28 ӨНЕРКӘСІП ГЕОГРАФИЯСЫ
Отын энергетика кешені. Бастапқы энергия көздерінің қатарына мұнай менн табиғи газ, көмірдің арасалмағында күшті өзгерістер жүріп ХХ ғасырдың ортасынан бастап мұнай жетекші орынға шықты.
Сауд Арабиясы әлемдегі жетекші мұнай өндіретін ел. Ал жан басына шаққанда мұнай өндіруден Кувейт 1- орын алады.
Газ өнеркәсібі.
Газ энергетикалық мақсатта ғана емес, химиялық шикізат ретінде азот тыңайтқышы мен полимер өндірісінде пайдаланылады. Табиғи газ өндірісінің жан басына шаққандағы көрсеткіші бойынша дүние жүзінде Бруней 1- орын алады. Табиғи газды сатудан Ресей алдыңғы орында .
Көмір өнеркәсібі.Дүние жүзі бойынша көмірдің 12% ғана экспортталады. Көмір экспортында АОАР,АҚШ қана жетекші орын алады.
Достарыңызбен бөлісу: |
