Сымды байланыс желілері және тарату жүйелері
Кабель
– бұл өткізгіштерден, оқшаулау қабаттарынан және қоршаған
орта әсерінен қорғаудан тұратын өте күрделі өнім. Шығарылған кабельдердің
барлығы дерлік көп сымды және бұралған өткізгіштердің жұптарынан
тұрады. Өткізгіштердің жұптарының саны және олардың диаметрі кабельдің
мақсатына байланысты және көбінесе оның сипаттамаларын анықтайды.
Мыс сымдары бар кабельдер магистральдық, жергілікті және жергілікті
желілерде қолданылады.
1
Витые пара кабельдері
Бұралған жұп сымдар витая пара деп аталады. Сымдардың бұралуы
сыртқы кедергілердің кабель арқылы берілетін пайдалы сигналдарға әсерін
азайтады. Стандартты кабельде екі-төрт жұп бар. Бұралған жұп мыс сымдары
оқшаулағыш экранға оралған кезде экрандалған нұсқада жасалады, ал
экрандалған орауыш болмаған кезде экрандалмаған. Бұралған экрандалмаған
UTP, экрандалған — STP ағылшын атауы.
2 Коаксиалды кабель
асимметриялық құрылымға ие және ішкі мыс
өткізгіштерден және оқшаулау қабатымен бөлінген өрімнен тұрады.
Коаксиалды кабельдердің көптеген түрлері бар, олардың дизайны мен
сипаттамалары әртүрлі және әртүрлі желілерде қолданылады —
магистральдық, жергілікті, радио және теледидар жүйелерінде.
Құрылғы:
Ерекшеліктері:
1. Өткізу қабілеті кең, сондықтан жоғары өткізу қабілеті, 100 — 1000 м
қашықтықта тиімді жұмыс, электромагниттік кедергілерден жақсы қорғаныс
және радио сәулеленудің төмен деңгейі.
2. Коаксиалды кабель талшықты кабельге қарағанда арзан, бірақ оны
пайдалану қиынырақ.
Коаксиалды кабельдердің сипаттамасы:
1. Кабельдің толқындық кедергісі. Оммен өлшенеді. Мыс өткізгіштері
бар кабельдердегідей, ол белсенді және реактивті компоненттерге ие,
сондықтан коаксиалды кабель резонанстық құрылғы болып табылады.
Сигнал беру кезінде энергияның ең аз жоғалуы резонанс жиілігінде, толқын
кедергісінің реактивті компоненттері өтелген кезде пайда болады.
2. Өшу. Кабельдің жиілігі мен конструкциясына, мыс орамы мен
орталық өткізгішті күміспен жабуға байланысты. ДБ/м бірліктерімен
өлшенеді.
3 Талшықты-оптикалық кабель
жарық сигналдары таралатын
жоғары сапалы оптикалық әйнектен жасалған жұқа (5-60 мкм) талшықтардан
тұрады. Жарық сигналы – бұл лазермен немесе басқа құрылғымен
қалыптасатын
және
жарықтығы
бойынша
ақпараттық
биттермен
модуляцияланған жарық шоғы. Қабылдау соңында жарық сигналын
қабылдайтын фотодетектор орналастырылады. Бұл кабельдің ең жоғары
сапалы түрі – ол өте жоғары жылдамдықпен (10 Гбит/с және одан жоғары)
деректерді беруді қамтамасыз етеді, сонымен қатар сыртқы кедергілерден
және ұстап қалудан деректерді толық қорғауды қамтамасыз етеді.
Оптикалық кабель конструкциясы:
Кабель жарықтың орталық өткізгішінен (ядродан) тұрады — әйнектің
басқа қабатымен қоршалған шыны талшық-ядроға қарағанда сыну көрсеткіші
төмен қабық. Ядроға тарала отырып, жарық сәулелері оның шегінен
шықпайды, қабықтың жабатын қабатынан шағылысады.
Ядро/қабықтың сыну көрсеткішінің қатынасына және ядро диаметрінің
шамасына байланысты:
сыну көрсеткішінің сатылы өзгеруі бар көпмодалы талшық,
сыну көрсеткішінің бірқалыпты өзгеруі бар көпмодалы талшық,
бірмодалы талшық.
"Мода" ұғымы кабельдің ішкі өзегіне жарық сәулелерінің таралу
режимін сипаттайды.
Талшықты-оптикалық кабельдерде жарық сәулелену көздері ретінде
мыналар қолданылады:
жарық диодтары,
жартылай өткізгіш лазерлер.