Гринпис Табиғатты қорғау туралы алғашқы заң 1273 жылы ... шыкты. Англияда Табиғатты пайдалану жолдарын жіктеген атақты орыс экологы: Н.Ф.Раймерс. Табиғатты пайдалану мазмұнына қарай бөлінеді: Тиімді және тиімсіз Табиғатты пайдалану түрлері: Салалық, ресурстық, аумақтық Табиғатты пайдаланудың тарихи кезеңдері: Индустрияға дейінгі кезең, индустриялық кезек, постиндустриялық кезең Табиғатты тиімді пайдалану құрылымы: Зерттеу, қорғау, игеру, түрлендіру Типологиялық сипаттамалардың белгілері: Аумақтың табиғи режімі Топтық эксперттік бағалау әдісінде қолданылатын әдіс түрлері: «Ой қозғау әдісі», «Дельфи әдісі», «635 әдісі» Ұжымдық иделяларды жинақтау, қарама-қайшы идеяларды ұсыну, пікір алмасу арқылы шешімге келу топтық әдістің түрі: «Ой қозғау» әдісі («Миға шабуыл») Үш бөлікті модель жіктеледі: Дамыған елдер, өтпелі экономика елдері, дамушы елдер ХХ ғасырда адамзат тарихын жекелеген өркениеттерге жіктеп, олардың қалыптасуына табиғиғ және әлеуметтік факторлар ықпал ететінін талдаған ағылшын ғалымы: А.Тойнби ХХ ғасырдың 60-жылдарынан бастап, бүгінгі күнге дейін республика аймағында шөлейттену үдерісі қанша пайызға өсті: 10-12% ХХ ғасырдың екінші жартысында әлемнің «көпполюстілігі» туралы тұжырым жасап, әлемнің анағұрлым күрделі геосаяси үлгісін жасаған америкалық геосаясатшы: С.Коэн ХІХ ғасырда «мәдени зоналар» мен «өмір сүру кеңістігк» ұғымдарын енгізген ғалым: Ф.Ратцель Эксперттік топтардың түрлерін төртке жіктеген ғалым: В.Л.Бабурин