Сөж атлант мұхиты

Азов теңізі 37500 км2 жерді алып жатыр. Теңіздің солтүстікшығыстан оңтүстік-батысқа қарай ең ұзын жері – 360 км. Меридиан бойынша, ең енді жері – 175 км. Азов теңізі Қара теңіздің солтүстік-батыс бөлігі сияқты альпілік геосинклинальдік атыраптың солтүстік жағымен түйісіп жатқан платформада орналасқан. Қазіргі кезде шын мəнісінде, Қара теңіздің шығанағы болып саналатын Азов теңізінің тарихы Қара теңіз тарихымен тығыз байланыста. Азов теңізін Қара теңізбен қосатын Керчь бұғазының тереңдігі – 4 м, ені – 4-15 км. Түбінің жер бедері өте жайдық. Аралдар аз, олардың бəрі ұсақ жəне жағалауда орналасқан. Оңтүстік жағынан өзге жағалаулар құламалы болып келеді де, жарқабақпен судың арасындағы құм қайырлы жіңішке жағалыққа айналады. Азов теңізінің климат жағдайы Қара теңіздің солтүстік бөлігінің климат жағдайына ұқсас. Су аумағының аздығы теңіз климатты жұмсарта алмайды. Қаңтардың орташа температурасы солтүстік пен шығыста -40 С. Оңтүстікте қысқы температура +80 С-тан төмен түспейді. Ең жылы ай – шілденің орташа температурасы +240 С. Теңіз үстіндегі ауаның жылдық орташа температурасы +90 С-тан +110 С-қа дейінгі аралықта. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы жыл бойы жоғары.

• Азов теңізі 37500 км2 жерді алып жатыр. Теңіздің солтүстікшығыстан оңтүстік-батысқа қарай ең ұзын жері – 360 км. Меридиан бойынша, ең енді жері – 175 км. Азов теңізі Қара теңіздің солтүстік-батыс бөлігі сияқты альпілік геосинклинальдік атыраптың солтүстік жағымен түйісіп жатқан платформада орналасқан. Қазіргі кезде шын мəнісінде, Қара теңіздің шығанағы болып саналатын Азов теңізінің тарихы Қара теңіз тарихымен тығыз байланыста. Азов теңізін Қара теңізбен қосатын Керчь бұғазының тереңдігі – 4 м, ені – 4-15 км. Түбінің жер бедері өте жайдық. Аралдар аз, олардың бəрі ұсақ жəне жағалауда орналасқан. Оңтүстік жағынан өзге жағалаулар құламалы болып келеді де, жарқабақпен судың арасындағы құм қайырлы жіңішке жағалыққа айналады. Азов теңізінің климат жағдайы Қара теңіздің солтүстік бөлігінің климат жағдайына ұқсас. Су аумағының аздығы теңіз климатты жұмсарта алмайды. Қаңтардың орташа температурасы солтүстік пен шығыста -40 С. Оңтүстікте қысқы температура +80 С-тан төмен түспейді. Ең жылы ай – шілденің орташа температурасы +240 С. Теңіз үстіндегі ауаның жылдық орташа температурасы +90 С-тан +110 С-қа дейінгі аралықта. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы жыл бойы жоғары.