Сөж атлант мұхиты

Қара теңіз – терең тілімделген ішкі теңіз. Ол Шығыс Еуропа жазығы, Қырым жəне Балқан түбегі, Кіші Азия жəне Кавказ мойнағы аралығында орналасқан. Атлант мұхитымен бұғаздар жəне ішкі теңіздер жүйелері арқылы байланысады. Ауданы – 422000 км2 , су көлемі – 555000 км3 , орташа тереңдік – 1315 м, ең терең жері – 2210 м. Теңіз жағалауы салыстырмалы түрде əлсіз тілімделген жəне əртүрлі бағыттағы жаңа тектоникалық қозғалыстарды өткеріп жатыр. Бұл Қаратеңіз қазаншұңқырының жас екендігін дəлелдейді. Солтүстік бөлігі көбірек тілімделген – бұл Каркинит, Каламит, Феодосий шығанақтарымен тілімделген Қырым түбегі. Кавказ жағалауы аз тілімделумен ерекшеленеді. Қара теңіз батыстан шығысқа созылып жатқандақтан солтүстік жəне оңтүстік жағалаулардың ендік айырмашалақтары үлкен емес. Жағалау орографиясы, сондай-ақ олардың пішінінің сипаттамасы теңізде əртүрлі климаттық жағдайдың қалыптасуына əкеледі. Солтүстік-батыс бөлігінде қаңтардың орташа температурасы -2,20 С. Оңтүстік-шығыс бөлігі тау жүйесімен қоршалып жатқандықтан, ылғалды субтропикалық климат қалыптасқан. Жазда Қара теңізді Азор максимумы басады. Шілденің орташа температурасы +250 С. Жылдық жауын-шашын солтүстік-батыста – 200 мм, оңтүстік-шығыста – 800 мм. Теңіз ихтиофаунаға бай, балықтың 166 түрі кездеседі. Кəсіптік маңызы барлары: ақсерке, бекіре, қызыл балық, хамса, тюлька, кефаль, барабуля, т.б.

• Қара теңіз – терең тілімделген ішкі теңіз. Ол Шығыс Еуропа жазығы, Қырым жəне Балқан түбегі, Кіші Азия жəне Кавказ мойнағы аралығында орналасқан. Атлант мұхитымен бұғаздар жəне ішкі теңіздер жүйелері арқылы байланысады. Ауданы – 422000 км2 , су көлемі – 555000 км3 , орташа тереңдік – 1315 м, ең терең жері – 2210 м. Теңіз жағалауы салыстырмалы түрде əлсіз тілімделген жəне əртүрлі бағыттағы жаңа тектоникалық қозғалыстарды өткеріп жатыр. Бұл Қаратеңіз қазаншұңқырының жас екендігін дəлелдейді. Солтүстік бөлігі көбірек тілімделген – бұл Каркинит, Каламит, Феодосий шығанақтарымен тілімделген Қырым түбегі. Кавказ жағалауы аз тілімделумен ерекшеленеді. Қара теңіз батыстан шығысқа созылып жатқандақтан солтүстік жəне оңтүстік жағалаулардың ендік айырмашалақтары үлкен емес. Жағалау орографиясы, сондай-ақ олардың пішінінің сипаттамасы теңізде əртүрлі климаттық жағдайдың қалыптасуына əкеледі. Солтүстік-батыс бөлігінде қаңтардың орташа температурасы -2,20 С. Оңтүстік-шығыс бөлігі тау жүйесімен қоршалып жатқандықтан, ылғалды субтропикалық климат қалыптасқан. Жазда Қара теңізді Азор максимумы басады. Шілденің орташа температурасы +250 С. Жылдық жауын-шашын солтүстік-батыста – 200 мм, оңтүстік-шығыста – 800 мм. Теңіз ихтиофаунаға бай, балықтың 166 түрі кездеседі. Кəсіптік маңызы барлары: ақсерке, бекіре, қызыл балық, хамса, тюлька, кефаль, барабуля, т.б.