Сөйлем мүшелері

1. Салалас құрмалас сөйлемді белгілеңіз.

А) Әл-Фараби ежелгі Фараб қаласында туып-өскендіктен, араб елдерінде оны Фараби деп атаған. В) Солардың 117-сінің аты белгілі, ал әзірге табылған36 кітап. С) Ол 200-ге жуық ғылыми кітап жазған. Д) Әбу Насыр қыпшақ, оғыз, араб тілдерін жетік білген.

Е) Жұрт жиналып болған соң, Самат көрген-білгенін асықпай айтып берді.

2. Сабақтас сөйлемді табыңыз.

А) Жиналыс бітті де, халық тарай бастады.

В) Мен үлкенмін, содықтан сен мені тыңдауың керек.

С) Мен кітабымды беріп едім, бірақ ол алмады.

Д) Оның бүгін кеткісі келмеді және күн суық болды.

Е) Ертең күн жылы болса, біз тауға барамыз.

3.Сабақтаса құрмаласқан сөйлемді табыңыз.

А) Бурабайға адамдар көп келеді.

В) Тыңдаушы ықыласты болса, сөйлеуші шешен болады.

С) Хамиттің жүзі өзгеріп кетті, себебі келген адамды ол бірден таныды.

Д) Теледидарда кино да, айтыс та, ән де кезектесіп жүріп жатты.

Е) Ержан далаға шығып еді, бірақ олар кетіп қалыпты.

4. Ыңғайлас салалас сөйлемді табыңыз.

А) Су табиғатта кең тараған, себебі бүкіл атмосфера судан тұрады.

В) Бүгін үш сабақ оқыдық және оқушылар жиналысы болды.

С) Күн біресе жауады, біресе басылады.

Д) Отан дегеніміз адамның туып-өскен жері.

Е) Күн бұлтты болды, бірақ жаңбыр жаумады.

5. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Жақсы оқу үшін, көп ізденіс керек.

В) Мен келгенше, сен үйде отыр.

С) Ауылдан бүгін Әсем келеді немесе Кәкен келеді.

Д) Егер сен маған келсең, біз циркке барамыз.

Е) Қатты жаңбыр жауғандықтан, біз қонаққа бармадық.

6. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Алма ағашы. В) Күн ұзақ. С) Қазір қыс. Д) Жел тұрды, жаңбыр жаумады. Е) Жаз айлары.

7. Салалас құрмалас сөйлемді белгілеңіз.

А) Төле би 17 ғасырда өмір сүрген.

В) Раушанның қалаға келгеніне үшінші күн болғанда, жиналыс ашылды.

С) Күн бұлтты болды, бірақ жаңбыр жаумады.

Д) Мен мұғаліммен бірге құрбыма бардым.

Е) Үй іші жым-жырт.

8. Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Менің мектепке келгеніме жарты сағат болды, бірақ жиналыс әлі басталған жоқ .

В) Ұшақ сағат бесте ұшуы керек еді, алайда ұша алмады.

С) Ән басылды, бірақ домбыра сазы тоқталған жоқ.

Д) Ертең доп ойнауға я Бейсен барады, я сен барасың.

Е) Біз барғанда, ол мектепте жоқ еді.

9. Құрмалас сөйлемнің түрін көрсетіңіз.

А) Жай. В) Жақсыз. С) Хабарлы. Д) Толымсыз. Е) Сабақтас.

10. Сөйлемнің түрін анықтаңыз. Қоңырау соғылды, оқушылар үзіліске шықты.

А) Лепті сөйлем. В) Жай сөйлем. С) Аралас құрмалас сөйлем. Д) Сабақтас құрмалас сөйлем.

Е) Салалас құрмалас сөйлем.

11.Мақсат бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемнің сұрағын көрсетіңіз.

А) Неліктен? В) Не мақсатпен? С) Қайткенде? Д) Қалай? Е) Не еткенмен?

12. Құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.

Жел тұрды да, жаңбыр жаумады.

А) Толымды сөйлем. В) Аралас құрмалас сөйлем. С) Жай сөйлем. Д) Салалас құрмалас сөйлем. Е) Сабақтас құрмалас сөйлем.

13. Қарсылықты салалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Қыз баласы әдемі болып өсіп келеді.

В) Ермек шахтадан шығып кетті, себебі шахта астында жарылыс жиі болып тұрады.

С) Жігіттер келген қонақты ортаға алып, әңгіме қызығына беріліп кетті.

Д) Күн сайын жер бетінде төтенше жағдай болады, бірақ оған ешкім таңданбайды.

Е) Күндіз олар не өзіне жем іздейді, не өзінің басқаға жем болмауын көздейді.

14. Құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.

А) Одағай. В) Толымды. С) Жай. Д) Салалас. Е) Жайылма.

15. Сөйлемнің түрін анықтаңыз.

Күн батты, тауды қара көлеңке басты.

А) Сабақтас құрмалас сөйлем. В) Жай сөйлем. С) Толымды сөйлем. Д) Салалас құрмалас сөйлем. Е) Аралас құрмалас сөйлем.

16. Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Қаздар, үйректер жылы жаққа ұшып кетті.

В) Оған аудармашы болу қиын, дегенмен қызмет атқарып жүр.

С) Бүгін күн бұлтты болады, оқтын-оқтын жаңбыр жауады.

Д) Бүкіл жайлау елінен, қырдан қонақтар келе бастады.

Е) Көрші отырсақ та, кездесе беруге уақыт жетпейді.

17. Себеп бағынынқылы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Бала жақсы болу үшін жақсы тәрбие керек.

В) Егер мен шақырсам, досың бізге келер ме?

С) Біраз жүргеннен кейін, әкесінің қолынан бір шие түсті.

Д) Абай әкесі кеткелі, үйден шыққан жоқ.

Е) Қонақ үй болмағандықтан, досымның үйіне келдім.

18. Құрмалас сөйлемді белгілеңіз.

А) Қар аралас жаңбыр жауды. В) Күн суық болды. С) Күн аса суық болмағанымен, ызғары бар. Д) Үйлердің төбесін, ағаштарды, терезені қырау басты. Е) Табиғаттың көрінісі тамаша!

19. Қимыл-сын бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Қар жауса, балалар қуанады. В) Сен оған айтқан соң, мен үндемедім. С) Олар су ішіп, шөлдерін қандырды. Д) Күн жарқырап тұрғанмен, қатты аяз. Е) Сабақ оқуға уақыттары аз бола тұра, емтиханды жақсы тапсырды.

20. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Олар екі-үш күн ерте келгенімен, ешкімге жолыға қойған жоқ. В) Ербол кеше сабаққа кешігіп келді. С) Мен оған ренжи қарадым. Д) Немересі қатты қуанды. Е) Шешесі қызына сүйсініп те, мақтанып та қарады.

21. Мезгіл бағыныңқылы сабақтас сөйлемді табыңыз.

А) Ақшамыз болмағандықтан, біз циркке барған жоқпыз. В) Баласы жақсы оқысын деп, әкесі көп кітап әкеліп берді. С) Олар су ішіп, шөлдерін қандырды. Д) Оладамдар еститіндей қаттырақ сөйледі. Е) Емтихан тапсырғаннан кейін, үйге барамыз.

22. Құрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.

А) Кезектес салалас құрмалас сөйлем. В) Іліктес салалас құрмалас сөйлем. С) Талғаулы салалас құрмалас сөйлем. Д)Сабақтас құрмалас сөйлем. Е) Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем.

23.Сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Саяхатқа баратынымызды хабарламақ болып, сынып жетекшіні іздедім. В) Бұл күнде ел де өзгерді, адамдар да өзгерді. С) Күз түсті, күн салқындады. Д) Бүгін біз төрт сабақ оқыдық және оқушылар жиналысы болды. Е) Күн суық, әрі қар борап тұр.

24. Шартты сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Не ексең, соны орарсың. В) Күз келді де, жаңбыр жауды. С) Сабақ ерте басталғанда, ерте бітеді. Д) Мұғалім айтқанда, ол жазады. Е) Ол көп уайымдап, үйге келді.

25. Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемнің сұрағын табыңыз.

А) Қашанға дейін? В) Не себепті? С) Неге? Д) Неліктен? Е) Не мақсатпен?