Соөж жеке бас аралық психикалық өзара әрекеттесу формалары
жүктеу/скачать 20,58 Kb.
|
СОӨЖ 6
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдістемелік нұсқау
|
СОӨЖ 6. Жеке бас аралық психикалық өзара әрекеттесу формалары. Жоспары: Психологиялық технология туралы түсінік. Қарым-қатынас этикеті. Жеке шара қатынастағы іскерлік карым - қатынас этикетінің психологиялық және педагогикалық технологиясы. Психологиялық -педагогикалық және этикалык талаптар және ережелер. Субординация түсінігі. Қарым - қатынастағы бедел. Әдістемелік нұсқау: Практикалық сабаққа даярлану барысында психологиялық - педагогикалық этикалык талаптарға және ережелеріне толық мәлімет беру керек. Әдебиеттер: 1.Рагозин Ю.Т. Секреты общения. -М.,1991. 2. Миникес А.В. Деловое общение. М, 1994. 3.Сафронов В.И. Культура общения. -М, 1992. 4.Социальная психология и этика делового общения. Учебное пособие под.ред. Лавриненко В.Л. -М., 1995 Психологияның жаңа ұғымдарының бірі-педагогикалық, ғылыми, публицистикалық, оқу әдебиеттерінде жиі кездесетін технология ұғымы. Бұл тұжырымдамаға әр түрлі авторлар енгізген мазмұнның гетерогенділігі оның заңды пайдалану үшін қажетті қалыптасу дәрежесіне әлі жетпегенін көрсетеді. Бүгінгі таңда психолог-практиктер балалармен жұмыс жасауда психологиялық технологияларды негіздеу мен қолдануда, олардың қызметінің технологиялық аспектілерін сипаттауда қиындықтарға тап болады. "Психологиялық технология" ұғымы салыстырмалы түрде жақында, соңғы онжылдықта пайда болды. "Технология" сөзін Педагогика және психология саласындағы мамандар жиі қолданады. Педагогикалық әдебиеттерде "педагогикалық технология" термині кеңінен қолданылады. Бұл тұжырымдаманың әр түрлі анықтамалары бар. Б.Т. Лихачев педагогикалық технологияны формалардың, әдістердің, оқыту әдістерінің, тәрбие құралдарының арнайы жиынтығы мен орналасуын анықтайтын психологиялық-педагогикалық көзқарастардың жиынтығы ретінде анықтайды. Бірқатар авторлар (В. М. Монахов, В.П. Беспалько, Т.П. Сальникова) "педагогикалық технология" термині бойынша оқушылар мен мұғалімдер үшін қолайлы жағдайларды сөзсіз қамтамасыз ете отырып, оқу процесін жобалау, ұйымдастыру және жүргізу бойынша бірлескен педагогикалық қызметтің барлық егжей-тегжейлі ойластырылған моделін түсінеді. ЮНЕСКО анықтамасы бойынша педагогикалық технология – бұл техникалық және адами ресурстарды және олардың өзара әрекеттесуін ескере отырып, оқытудың және білімді игерудің бүкіл процесін құрудың, қолданудың және анықтаудың жүйелі әдісі, білім беру формаларын оңтайландыру. Осылайша, Технология – бұл нәтижеге жету үшін жасалатын қадамдар саны. Педагогикалық (білім беру) технологиясы ғылыми негізде құрылған, уақыт пен кеңістікте бағдарламаланған және белгіленген нәтижелерге әкелетін педагогикалық процестің барлық компоненттерінің жұмыс істеу жүйесі ретінде қарастырылады. Педагогикалық технологияның мәні оның айқын кезеңділігі (қадамдық) бар, әр кезеңде белгілі бір кәсіби іс-әрекеттер жиынтығын қамтиды, бұл мұғалімге жобалау процесінде өзінің кәсіби-педагогикалық қызметінің аралық және қорытынды нәтижелерін болжауға мүмкіндік береді. Педагогикалық технология мыналармен ерекшеленеді: мақсат пен міндеттердің нақтылығы мен айқындылығы, кезеңдердің болуы: Бастапқы диагностика; оны іске асырудың мазмұнын, нысандарын, тәсілдері мен әдістерін таңдау; белгіленген мақсатқа жету үшін аралық диагностиканы ұйымдастырумен белгілі бір логикада құралдар жиынтығын пайдалану; мақсатқа жетудің қорытынды диагностикасы, нәтижелерді критериалды бағалау. Педагогикалық технологияның құрылымы: - тұжырымдамалық негіз (ғылыми база) - мазмұндық бөлігі (оқыту мен тәрбиелеудің мақсаттары мен мазмұны) - процестік бөлім (Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың нысандары, әдістері, құралдары, шарттары, нәтижелері). "Психологиялық технологиялар" термині субъектінің жеке қасиеттерін қалыптастыруға және дамытуға байланысты аспектіні білдіреді. Демек, "психологиялық технологиялар" терминімен біз жеке тұлғаның тиімді және практикалық саласын қалыптастыруға және табиғи әлеуеттерді іске асыруға бағытталған әдістер мен әдістердің жиынтығын айтамыз. Этика (грек тілінен. ethos-әдет-ғұрып, адамгершілік) - адамгершілік, адамгершілік туралы ілім. "Этика" терминін алғаш рет Аристотель практикалық философияға сілтеме жасау үшін қолданды, ол дұрыс, адамгершілік әрекеттерді жасау үшін не істеу керек деген сұраққа жауап беруі керек. Этиканың маңызды категориялары: "жақсылық", "зұлымдық", "әділеттілік", "жақсылық", "жауапкершілік", "парыз", "ар-ождан" және т. б. Іскерлік этикет-Іскерлік қарым-қатынас нормаларын (делегацияларды қарсы алу және шығарып салу тәртібі, құжаттарға қол қою, іскерлік хат алмасу, іс-шараларды өткізу тәртібі) регламенттейтін іскерлік салада және Халықаралық экономикалық ынтымақтастықта жалпы қабылданған ережелер мен нормалардың жиынтығы.) Іскерлік этикет-бұл адамдардың іскерлік және іскерлік байланыстардағы мінез-құлқының белгілі бір ережелері. Іскерлік қарым – қатынас этикасы-бұл жалпы этиканың құрамдас бөліктерінің бірі және соңғысының барлық сипаттамаларына ие. Жалпы мағынада бұл тұжырымдаманы өндірістік қызмет процесінде адамдар бір-бірімен қарым-қатынаста басшылыққа алатын адамгершілік, оның нормалары мен ережелері туралы идеялардың портфолиосы ретінде қарастыруға болады. Іскерлік этикеттің әртүрлі принциптері туралы айтуға болады. Мұнда прагматизм, іскерлік талғам, орындылық және утилитаризм бар. Дегенмен, басты қағида ретінде адалдықты атауға болады. Қазақ баласын "Үлкенді құрметте, үлкен кісінің алдын кесіп өтпе", "Аға тұрып, іні сөйлегеннен без" деп өсіреді. Жолы үлкен адамдарға әрқашан ізеттілік танытып, туыстық қарым-қатынаста да үлкен ептілікпен сыйластықты қалыптастырып келеді. Субординацияның жалпы алғанда мағынасы да жолы, қызметі үлкендерге құрмет білдіру дегенге саяды. Белгілі бір адаммен қарым-қатынас жасаған кезде, оның жасы, жынысы, қызметі есепке алынады. Құрбы-құрдасымызбен түрлі тақырып төңірегінде әңгіме өрбітіп, қалағанымызша қалжыңдаса алсақ, жұмыстағы әріптесімізге келгенде, барынша ресми болуға тура келеді. Жұмыстағы атмосфера университеттегі аудитория атмосферасына қарағанда, өзгерек. Бұл университетте субординация сақталмайды деген сөз емес. Декан мен мұғалім, мұғалім мен студент арасында да өзара сыйластық сақталуы керек. Бүгінде бұл термин көбіне қызметтік қарым-қатынаста қолданыс тауып жүр. "Субординация" сөзінің өзі әскери жұмыстағы қызметкерлер арасындағы дистанцияны білдіру үшін қолданысқа енген болатын. Өздеріңіз байқағандай, қатардағы әскерлер армия басшысына қолын шекесіне апарып амандасады. Өзге кәсіп иелерінде басшылықпен амандасудың қол алысудан өзге көзге ұрып тұратын белгісі болмағанымен,субординация басшысы бар барлық жұмыскерлерге тән. Түрлі дәрежедегі басшылар мен қатардағы қызметкерлер бір-бірімен өз-өзін ұстаудың ережесіне сүйеніп отырып, араласады. Басшылық тарапынан келген бұйрықтар мен оның есебі қызметтік субординацияережесіне сай жүзеге асуы тиіс. Қарамағындағы қызметкерлерімен сөйлескенде, басшылық иерархия сатысы бойынша әрекет етеді. Мәселен, мектепте директордың орынбасарына, орынбасардың бірлестік жетекшілеріне, бірлестік жетекшілерінің мұғалімдерге бұйрық беруі субординацияның сақталғанын білдіреді. Дегенмен, бұл кейде басшылықтың жұмыстағы бар жағдайды біліп отыруына кері әсерін тигізеді. Сондықтан да болар, Батыста алып фирмалардың өзі ұзақ иерархиялық сатыны қысқартуға бел буып отыр. Ал тек қана басшыға айтар мәселеңіз болса, қабылдануына алдын ала жазылып, кіруіңізге болады. Бұл да сіздің іскерлік этикетті сақтағаныңызды білдіреді. Осы жерде бір мәселенің ұшы қылтияды. Ол бәріміз ет пен сүйектен жаралған адам баласы болғандықтан,эмоцияға берілуімізден субординацияның бұзылуы. Бастық өзіне бағынышты қызметкерлердің бәріне тең дәрежеде қарап, ешкімді бөліп-жармауы керек. Сондай-ақ басшылық бәріне бірдей қолжетімді болып кетсе, бұл жерде де субординация бұзылады. Дегенмен субординацияны сақтаймын деп тым ресми болып кетуге де болмайды. Кілең жастар жұмыс жасайтын, шығармашылыққа ерік берген, еркін ұжымға жұмысқа кірсеңіз, солардың ортасына сай бейімделуге тырысқаныңыз жөн. Ал ресми қарым-қатынасты берік сақтаған компанияларда әріптестеріңіз сізбен қалай сөйлессе, оларға да солай жауап бергеніңіз дұрыс. жүктеу/скачать 20,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|