Созылмалыпаренхиматозды паротит Науқастар бездің үлғайғаны, кейде, әсіресе тамақтанған кезінде ауызда ірің дәмі болатынына шағым айтады.
Көріп тексергенде без ұлғайған, бұдырлы, ауыру сезімі болады. Безді массаж жасағанда шығару түтігінен ірің немесе фиброзды ұйынды бөлініп шығады,
Қабыну процесі кезінде без паренхимасы фиброзды тінге ауыса бастайды. Сиалограммада шығару түтігі кеңейген және қалыңдаған.
Күз мезгілінде созылмалы қабыну өршуі мүмкін. Бұл кезде ауыру сезімі бездің ұлғаюымен, температураның жоғарылауымен, ауыздың ашылуы шектелуімен жүреді.
Ажырату диагнозы. Құлақмаңы безінің қатерлі ісіктерінен, Микулич дертінен, сілекей-тас дерті, ретенциалы кисталардан айыру қажет.
Емі. Қабыну процесінің дамуын тоқтату және асқынуды баяулату қажет. Антибиотиктер ерітіндісімен безді жуу көрсетілген.
Йодолиполдың, рентгенотерапияның қабынуға қарсы әсері бар, емдік дозасы 100 р-нен 500—800 р-ге дейін болуы қажет. Егер де консервативті ем көмектеспесе, хирургиялық жолмен безді алып тастау керек.
Созылмалы интерстициальды паротит. Дерттің этиологиясын кейде анықтау мүмкін емес. Оның басталуы қүлақмаңы безінің ауыру сезімінсіз ұлғаюымен және бір жақта болуымен жүреді. Без аймағының ісінуі үзақ уақытқа, кейде жылдарға созылуы мүмкін, кейде себепсіз кішіреюі байқалады.
Патологоанатомиялық көрінісі. Бездіц аралық тінінің өсіп паренхимасының орнын басуы байқалады. Дерттің ұзаққа созылуы шығару түтігі мен шеткі бөліктерінің атрофиясына алып келеді және гиалинденген фиброзды дәнекер тінінің арасында қалады. Шығару түтігінің өзегі тарылған.
Клиникалық көрінісі. Құлақмаңы сілекей безі аймағында жұмсақ, ауырмайтын ісіну байқалады. Тері қабатының түсі өзгермеген, қатпарға жиналады. Шығару түтігінен аз мөлшерде мөлдір шырыш бөлінеді. Осындай жағдайда науқас біраз жыл жүруі мүмкін. Дерттің өршуі кезінде 1—2 күннің арасында бездің едәуір үлғаюы, ауыруы және ауыз қуысының құрғақтануы байқалады. Науқастың жалпы жағдайы қалыптағыдай болады. Физикалық емнің (құрғақ жылу, камфор майымен компресс) әсерінен ісік қайтып, ауыру сезімі басылады, бездің шығару түтігінен қою сілекей бөлінеді. Ремиссия кезеңінде таза сілекей бөлінеді, бірақ оның мөлшері азаяды.
Рентген сәулесімен дозасы 0,6—0,9 Гр әр 2—3 күн сайын қосынды дозасы 6-дан 8 Гр болатын емдік курсын жүргізу қажет.