Студенттің өзіндік жұмысы Пәні: Бағалаудың өлшемдік технологиялары

Қазіргі уақытта көптеген халықаралық салыстырмалы зерттеулер жүргізіледі, алайда анағұрлым маңыздылары PISA, 10 TIMSS, PIRLS болып табылады. Бұл зерттеулер нәтижелері бойынша соңғы 10 жыл ішінде оқушылары тұрақты түрде жоғары көрсеткіш көрсететін жүлдегер елдер: Шанхай (Қытай), Сингапур, Гонконг (Қытай), Финляндия, Оңтүстік Корея, Жапония, Тайвань, Канада және Жаңа Зеландия болып табылады. Бұл елдердің білім беру жүйелері табыстылығы мен тиімділігіне, бірінші кезекте, ұлттық басымдылықтарды, дәстүрлі мәдениетті, құндылықтарды сақтауға және мұғалімдердің кәсіби қызметіндегі жоғары сапаға қол жеткізуге бағыттал- ған білім беру саясатын жүзеге асыру негізінде қол жеткізген. Бұл елдердің іс-тәжірибесі көрсеткеніндей, білім беру сапасын көтеру үшін Мемлекеттік білім беру саясатын, маңызды проблемаларды шешу жолдары анықталған Концепция мен Кешенді бағдарламалар дайындау қажет.

McKinsey & Company компаниясының ғалымдары М.Барбер және М.Муршед әлемнің 25 елінің білім беру жүйесін зерттеу негізінде, оларды жүзеге асыру білім беру сапасын арттыруға алып келетін жалпы басым бағыттарды анықтады. Солардың ішінде үш фактор шешуші маңызға ие. Олар:
1) ұстаздық еңбекке лайық адамдар ғана мұғалім болуы тиіс;
2) педагог кадрларын оқытушылық жұмыстың тиімділігін арттыруға мүмкіндігі болатындай етіп дайындау қажет;

3) әр оқушы сапалы білім ала алатындай жағдай қамтамасыз етілуі тиіс.

McKinsey & Company компаниясының ғалымдары М.Муршед, Ч.Чийоке және М.Барбер сан алуан бастапқы жайғасымға ие болған және айтарлықтай әрі тұрақты табыстарға қол жеткізе алған әлемдегі 20 елдің мектептегі білім беру жүйесін зерттеді. Олар білім беру сапасын үш аспектіні ескере отырыпжақсартуға болады деген қорытынды жасады:

1)білім беру жүйесінің қарастырылып отырған кездегі нақты жетістіктері;

1. 
   сыныптар мен мектептер арасындағы үлгерім айырмашылығын азайту;
   2) базалық дайындығы нашар мұғалімге мамандар дайындаған және әр сабаққа арналған нақты нұсқаулар берілген оқу-әдістемелік
   

Ғалымдар зерттеген жүйелердің барлығының, жетілудің белгілі бір кезеңінде атқарған істерінде көп айырмашылық болмаған, бірақ олар бұл істерді қалай атқарғанында – аса көп айырмашылық болған. 12 Әлемнің жетекші елдерінің білім беру жүйелері көшбасшылары технологиялар әлеуетін оқыту үдерісі үшін пайдалану туралы мәселені талқылай келіп:

1)білім беруде ақпараттық коммуникациялық технологияларды (АКТ) қолдану оқыту сапасын арттыру үшін жаңа перспективаларды ашады;
2) АКТ білім беру жүйесіне енгізу үшін жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыз етуді сатып алумен, байланыс арналарды ұйымдастыру мен техникалық қызмет көрсетумен байланысты дәстүрлі техникалық мәселелерді шешу жеткіліксіз, мектептердің біліктілігі жоғары және білікті ұстаздары мен басшыларын дайындамайынша бұл міндет орындалмайды;
3) оқушылар табыстылығын анықтаушы маңызды фактор оқыту сапасы болып табылады;
4) мұғалімдердің бірлескен жұмысы, тәжірибе алмасу, бірлесіп зерттеу жүргізу, оқу жоспарларын әзірлеу және жақсы оқыту дегеннің не екені туралы жалпы ұғымды түсіну үшін көбірек мүмкіндіктер беріп, кеңістік құру қажет деген қорытындыға келді.

Талқылау негізінде:

1) білім беру сапасы онда жұмыс істейтін мұғалімдер сапасынан жоғары болуы мүмкін еместігі;

2) оқыту нәтижелерін жақсартудың бірден-бір әдісі оқытуды жақсарту болып табылатындығы;

3) барлық оқушылар білімінің жоғары деңгейін қамтамасыз ету әр балаға сапалы оқытуды жеткізбейінше мүмкін еместігі;

4) мұғалім мамандығы жоғары мәртебе алған кезде, анағұрлым дарынды адамдар мұғалім болатыны, бұл осы мамандық мәртебесінің одан әрі артуына алып келетіні дәлелденді.

1) әр білім беру деңгейінің мақсаттарын, міндеттерін және құндылықтарын анықтау;

Қазіргі заман талабына сай білім беру жүйесінің тиімділігінің басты мақсаты білім сапасын арттыру. Әрбір педагог жаңа технологияны қарастырып, өзінің әдістемелік шеберлігін арттыра отырып, оқушының өз білімін дамытып, жаңа тақырыпты өзі игеріп, өз ойын ортаға салып, сол тақырып төңірегіндегі материалдарды біліп, одан әрі дамуына жағдай жасаған кезде өз бетімен жұмыс істей алатын тұлға болып қалыптасады.

Қазіргі білім жүйесінің негізгі мақсаты: тек білім беріп қана қоймай, өздігінен білім алуды дамыта отырып, оны өз бетінше меңгеруіне, теориялық білімін іс жүзінде пайдалануға, өз бетінше ізденуге, сыни тұрғыдан ойлай білуге, өз білімін бағалай білуге үйрету. Ал бұл үрдісті жүзеге асыратын жетекші- ұстаз.

Мұғалім әрбір тақырып бойынша түрлі әдістерді қолдана отырып, оқушылардың білім деңгейін көтеру жолдарын қарастыруы керек. Соның бірі, әрі сабақта оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауда тиімдісі Блум таксономиясы.

Блум таксономиясының алты сатысы бойынша ең төменгі үдерістен жоғарыға қарай қозғалуды көздейтін алты кезеңді қамтып, алдағы уақытта бала оқыту тәжірибесінде қолдануға бағыт-бағдар береді.

Бенджамин Блум – америкалық оқыту әдістемесінің психологі, Блум таксономиясының авторы. Пенсильванияда Ленсфорд қаласында туылған, 1935 жылы Пенсильван университетін бакалавр және магистр деңгейлерімен бітірген, 1942 жылы Чикаго университетінде докторлық деңгейін қорғады. «Блум таксономиясы» атты кітабында өз теориясын дамытқан: адами мінездеменің өзгеруі мен бір қалыптылығы және білім беру мақсаттарын жүйелеу.

Таксономия  - белгілі бір критериялар мен ұстанымдар бойынша объектіні жүйелеу, топтастыру немесе жіктеуді айтады.

Блум таксономиясы сын тұрғысынан ойлауды қарастыруға болатын ойлау дағдыларының кеңінен қолданылатын иерархиялық моделі болып табылады. Бұл жұмыстың мақсаты үш бағыт бойынша: танымдық, эмоционалдық және психомоторлық жағынан оқушыларды оқыту мақсаттарының тізімін жасау болатын. Блум таксономиясының мақсаты – оқытудың неғұрлым тұтас нысанын құру мақсатында педагогтерді өздерінің күші мен назарын барлық күш салаға бірдей аударуға ынталандыру.

Танымдық саладағы дағдылар белгілі тақырыптағы білім, түсінік пен сыни ойлау тұрғысынан қаралады. Дәстүрлі білім беру осы саладағы, әсіресе – төмен тәртіптегі мақсаттың дағдыларын алға тартуға ұмтылады.