Т. Н. Ер ме ко ва, Ш. Л. Ерхожина, А. Е. Тоқбаева а р рр
жүктеу/скачать 9,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| §5.
Күй құдіреті 1. Мә тін ді тү сі ніп оқып, cтилін анықтаң дар. Қа зақ күй інің та ри хы әрі де жа тыр. Күй ді ел та ри хы нан бө ліп қа рау мүм кін емес. Күй де ха лық тың қай ғы-қа сі ре ті, азат өмір ге ұм ты лы сы, әді лет сіз дік пен кү ре сі кө рі ніс тап ты. Біз «Күй ата сы – Қор қыт» де ге ні міз бен, өнер зерт теу ші- ле рі Қор қыт қа дей ін де күй дің «өмір сүр ген ді гін» дә лел- дей ді. Кө не күй лер дің әуен-са ры ны ер те де гі сақ, ғұн, үй сін, қаң лы, көк тү рік тер жә не бас қа да тай па лар өмі рі нен бас тау ала ты нын ал ға тар та ды. Бұ ған мы сал ре тін де ха лық күй ле рі ата лып жүр ген «Ақ қу», «Ке ңес», «Бозай ғыр», «Са рыөзен», «Шұ бар ат» жә не бас қа да ту ын ды лар ды кел ті ре ді. Күй – қа зақ тың жан се рі гі, мұң да сы, сыр ла сы. Күй дің ға жап ты ғы сол: адам боп өмір сү ру ге, жақ сы лық қа, із гі- лік ке ұм тыл ды ра ды. Күй тың дап, күй ді тү сін ген пен де жа - ман дық қа, арам дық қа ба ра ал май ды. Күй құ ді ре ті де ген – осы. Елі міз дің ба тыс өңі рін де төк пе күй ке ңі нен қа нат жай ды. Құр- ман ға зы ның «Са ры ар қа сы» мен «Ада йын» алай ық. На ғыз төк пе күй лер – осы лар. Атал ған шы ғар- ма лар ды тың да ған да бой ды ерек ше се зім кер ней ді. Ұлан-ғай ыр қа зақ да ла сы көз ал ды ңа елес тей ді: жел- мен жа ры са жүйт кі ген жыл қы лар, ат үс тін де гі қо лын сер мей, жү зі жай нап ба ра жат қан ба ла. Құр ман- ға зы ны ха лық тың мұ ңы, ар ман- ті ле гі бейжай қал дыр ма ды. Отар шыл дар дың қия на тын, зом- бы лы ғын көр ді. Қа зақ қа азат тық тың, бос тан дық тың те зі рек ке луін күт ті. Оның «Кі сен аш қан», «Кө бік шаш қан», «Аман бол, ше шем, аман бол», «Кіш кен тай» т.б. күй ле рі сол уа қыт- та ғы за ман ты ны сын паш ете ді. Иса тай бас та ған ха лық кө те- рі лі сін өзек ет кен «Кіш кен тай» күйі нен өр лік, өжет тік ек пі ні се зі ле ді. Ке дер гі лер ден қай мық пай тын ха лық кү шін, ха лық қу атын аң ғар та ды. жүктеу/скачать 9,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|