Т. Н. Ер ме ко ва, Ш. Л. Ерхожина, А. Е. Тоқбаева а р рр
жүктеу/скачать 9,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| §8.
Ар хео лог – құр мет ті ма ман дық 1. Мә тін ді оқың дар. Ар хе оло гия ту ра лы та ным дық мағ лұ мат тар ды ойға түйің дер. Перифраза тәсілдерін қолданып, мәтін бойынша сұрақтар құрас ты рың дар. Ар хе оло гия – та рих ғы лы мы ның ежел гі дәуірі жә не ор та ға сы рын да ғы адам зат қо ға мы ның да му заң ды лық та ры мен ке зең де рін зерттейт ін ма ман дық. Бұл ма ман дық тың не гіз гі зерттеу ны сан да ры: ал ғаш қы қауым нан, ер те за ман мен ор та ға сыр лар дан қал ған ма те ри ал дық ес ке рт кіш тер, ең бек құ рал да ры, қа ру-жа рақ түр ле рі, ме кен жай, қо ныс тар, ке руен са рай ла ры мен әс ке ри бе кі ніс тер дің тұр мы сы, үй іші зат та ры, зи рат тар, оба лар жә не т.б. Ар хе оло гия гу ма ни тар лық ғы лым дар дың ішін де гі ең «жа- сы». Ол та рих ғы лы мын да төң ке ріс жа сап, оның кө ле мі мен маз мұ нын өз ге ріс ке ұшы ра тып, көк жие гін ке ңейте түс ті. Ар хе оло гия ғы лы мы – та ри хи мұ ра лар ар қы лы адам зат тың өт кен та ри хын зерттейт ін ғы лым. Бұл мұ ра лар жер қой на- уын да жа та тын дық тан, ар хе оло гия «кү рек пен қа ру лан ған ғы лым» деп айтыла ды. Зерттеу айма ғы – да ла, тау, құм, шөл, бат пақ, өзен, те ңіз. Кең-байт ақ қа зақ да ла сын да 4970-ке жуық ар хе оло гия лық ес ке рт кіш мем ле кет тік есеп те тұр. Олар өт кен за ман ның жұм бақ та ры мен құ пия сыр ла рын өз бой ын да сақ тап ке ле ді. Бұл құ пия сыр ды та бан ды әрі із де нім паз жан дар – ар хео- лог тер аша ды. Та рих та еш нәр се із-түз сіз жо ға лып кет пей ді. Жер қой науын да ғы жұм бақ ты ашу – ар хео лог тер дің мін де ті. Қа зақстан же рін де гі ар хе оло гия лық ес ке рт кіш тер ту ра лы ер те кез ден бел гі лі бол ған. Ор та ға сыр лар да та рих шы лар мен геог раф тар, сая хат шы лар ес кі қо ныс тар мен қа ла лар дың ор ны ту ра лы мә лі мет тер қал дыр ған. 1707 жы лы жа рық көр ген С.Ре ме зов тің «Сі бір кар та сын да» қа зақ да ла сын да ғы ар хе оло гия лық ес ке рт кіш тер ту ра лы жа зыл ған. 1733 жы лы Г.Ф.Мил лер бас та ған бі рін ші ака де мия лық экс пе ди ция қа зақ же рін де жұ мыс іс те ді. 1774 жыл ғы жа рық көр ген П.И.Рыч- ков тың «Орын бор то пог ра фиясы» ат ты ең бе гін де ер те де гі ке ніш тер дің ор ны ту ра лы мә лі мет тер бар. Бұл кез де гі зерттеу лер ғы лы ми не гіз де жүр гі зіл мей, тек қа на кез дей соқ та был ған жә ді гер лер ді жи нау мен айна лыс ты. жүктеу/скачать 9,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|