Т. Н. Ер ме ко ва, Ш. Л. Ерхожина, А. Е. Тоқбаева а р рр
жүктеу/скачать 9,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| §7.
Қазақ жазуының дамуы 1. Мә тін ді оқып, стилін анық таң дар. Бү гін де еге мен ді елі міз дің бо- ла ша ғы үшін, әлем дік шең бер де да муы үшін ла тын жа зуы на кө- шуі ма ңыз ды бо лып отыр. Сон- дық тан бұл іс те бар ша мыз «бір жең нен қол, бір жа ға дан бас» шы ға руы мыз ке рек. Ла тын әліп биі б.з.д. VІІ ға - сыр да пай да бо лып, б.з. 100 жы- лы қа зір гі қол да ны лып жүр ген 23 әріп қа был дан ған. Ең ал ғаш ла тын ға кө шу мә се ле сін XIX ға- сыр да иран ға лы мы Мал ком- хан ұсын ған мен, иран же рін де мұ ны іс ке асы ру мүм кін емес еді. Оны әзір бай жан жа зу шы сы Мир за Ахун дов қол да ған, 1924 жы лы Ба ку де өт кен кон фе рен ция дан кей ін Әзір бай жан елі ла тын ға көш ті. Қа зақ стан ла тын ға 1929 жы лы көш ке- ні мен, ара гі дік то лық ты ру лар мен өз ге ріс тер бо лып тұр ды. Мә се лен, 1930 жы лы бас әріп те рі бе кі тіл се, 1938 жы лы әріп са ны 29-дан 34-ке жет ті. Де ген мен ла тын әліп биі тә жі ри бе- де бұ рын да қол да ныл ған. Ор та ға сыр жаз ба мұ ра сы «Ко декс Ку ма ни кус» ат ты қып шақ ті лі нің жиі лік сөз ді гі кө не ла тын әр пі мен жа зыл ған. 1940 жы лы 10 қа ра ша да Ке ңес Ода ғын да ғы ха лық тар дың бә рі дер лік бі рың ғай ки рил ли ца ға көш кен еді. Бұл жа зу ға да то лық ты ру лар мен тү зе ту лер ен гі зі ліп, 1957 жы лы ға на 42 әріп бо лып нүк те сі қой ыл ды. Кө не грек жа зуы ның нұс қа сы на не гіз дел ген ки рил- ли ца – сла вян әліп биі, яғ ни бар лық сла вян ха лық та ры на тие сі лі. Ки рил ли ца деп ата луы осы жа зу дың не гі зін сал ған Конс тан тин-Ки рилл есі мі мен бай ла ныс ты екен ді гі бел гі лі. Ки рил ли ца әліп биі Ре сей ге X–XI ға сыр лар да хрис тиан ді ні ар қы лы ен гі зіл ді. Ал түр кі ха лық та ры на бұл әліп би ді ен гі зу мә се ле сі 1861 жы лы кө те ріл ген. Сол жы лы мис сио нер жүктеу/скачать 9,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|