Т. Р. Рыспеков, Б. Д. Балғышева


Топырақтың су өткізгіштігінің тұрақтылығын сипаттайтын бағалау шкаласы



бет16/96
Дата01.03.2023
өлшемі0,83 Mb.
#170566
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96
Байланысты:
treatise140794

Топырақтың су өткізгіштігінің тұрақтылығын сипаттайтын бағалау шкаласы

α мәні

Суды өткізу тұрақтылығы

0,00-0,10
0,10-0,25
0,25-0,50
0,50-0,75
0,75-1,00
1,00

Өте тұрақты
Жоғары тұрақтылық
Қанағаттандырарлықтай тұрақтылық
Қанағаттандырарлықсыз
Тұрақсыз, ыдырағыш топырақ
Өте тұрақсыз, өте қатты ыдырайтын топырақ

Екінші заңдылық сүзу қабатына негізделген, ол Дарси теңдеуімен сипатталады:
,
мұндағы: Q-топырақтан немесе топырақ қабатынан сүзілген су мөлшері, см3 (уақыт бойынша); t-S см2 аудан бойынша өткен уақыт; К-сүзілу коэффициенті, мм/мин2; h-топырақ қабатындағы судың биіктігі; l-топырақтан немесе топырақ қабатынан сүзілетін бағанның ұзындығы.
∑белгісі (сигма) бірнеше мәннің суммасы, мысалы, ∑n1lgVt=lgV1+lgV2+…+lgVn
СНОСКА 2 сүзілу коэффициенті кей кезде сантиметр секундпен немесе метр тәулікпен анықталады. Бір түрден екінші түрге өту формуласы:

1 мм/мин=0,00167 см/сек; 1 мм/мин=1,4 м/тәулік


К.П.Горшениннің (1955) сортаңдалған топырақтардың физикалық қасиеттеріне қосымша сипаттамалары сүзілу қасиеттерін қарастырғанда орындалады. Ол қара топырақтан және нашар сортаңдалған топырақтан сүзуді қарастыру кезінде қолданылады (6 кесте).
6-кесте
К.П. Горшениннің (1955) мәліметтері бойынша судың сіңірімділігі

Топырақ

Тереңділігі, см

Сүзілу жылдамдығы, см/сағ

Сазды топырақ
Сілтілі
Сортан топырақ
Сазды топырақ
Жеңіл сазды топырақ
Сілтілеу
Сазды топырақ

0-56
0-50
0-75
0-75
0-50
0-50
0-50

0,02
0,012
0,017
0,02
0,05
0,0027
0,04

Топырақтан судың сүзілуі және сіңіру үлерісі суды сіңіру жылдамдығымен сипатталады. С.В.Астапов (1958) суару кезінде бірінші сағатта топырақтың сіңіруінің орташа жылдамдығына байланысты 3 топқа бөліп қарастырады:


I-15см-ден жоғары-айтарлықтай жоғары сіңірімділік;
II-5-15см аралығы-орташа сіңірімділік;
III-5см төмен сіңірімділік.
С.И. Долгов топырақты суаруда 1000 см3 көлемде суару мөлшерін уақытқа байланысты қарастырған жөн дейді (7 кесте):

7-кесте



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет