Тақырыбы : Эмоция-ерік аясы ауытқуларында логоритмиканы қолдану ерекшеліктері
Дайындаған: Жұмағұлова Асылай
Алматы 2022
Жоспар:
1. Эмоция. Эмоцияның түрлері.
2. Ерік. Еріктің түрлері.
3. Эмоция-ерік аясы ауытқуларында болатын бұзылыстар. Себептері .
4. Аутизм. Белгілері.
5. Аутист балаларға арналған логоритмиканың ерекшеліктері.Жалпы да эмоция дегеніміз не? Ең алдымен осыған тоқталайық!
Эмоция - ол адамның қуанғаннан не болмаса қамыққаннан көзіне жас алып, бір нәрсеге қуанып, мәз болып, күліп яғни түрлі органикалық қажеттіліктер әсерінен туындап отыратын қысқа ситуациялы көңіл күйді айтуға болады. И.П.Павлов сөзі бойынша эмоция- ол ми қыртысындағы болатын жасушалардың күш-қуаты деген болатын.
Келесі эмоцияның негізгі екі түріне қысқаша тоқталып кетсек. Негізгі екі түрі бар: жағымды эмоциялар және жағымсыз эмоциялар.
Жағымды эмоцияларға сүйіспеншілік, қуаныш тағы да басқаларын жатқызуға болады. Ал жағымсыз эмоцияларға қорқыныш, абыржу, үрейлену, үмітсіздену, қайғыны жатқызамыз.
Ерік. Ерік дегеніміз - ол адамның мінез-құлқын меңгере білуі және белгілі бір мақсатқа жетуде қиындықтарды жеңіп шығуы, яғни адамның жарқырап көрініп шығатын ішкі қуат көзі. Еріктің өзін екі топқа бөлеміз.
Еріксіз әрекеттер. Оған түшкіру, жөтелу тағы да басқалары жатады.
Ерікті әрекеттер. Яғни адамның өз еркімен жасалатын іс-әрекеттерді жатқызамыз.
Келесі тоқталатынымыз бұзылыстар. Яғни эмоция-ерік аясы бұзылған балаларда болатын бұзылыстар.
гиперактивтілік мазасыздық
аутизм
агрессивтілік
Ал осы бұзылыстардың негізгі пайда болу себептері:
жүктілік кезіндегі зиянды әдеттермен айналысуы. Яғни шылым, алкоголь тағы да басқа.
Босану кезіндегі жарақаттар
Анасының жүктілік кезіндегі әртүрлі инфекциялық аурулармен ауыруы.
Туылғаннан кейін яғни жүре пайда болған аурулар әсерінен де пайда болады.
Мұндай бұзылыс кезінде балада әртүрлі белгілер байқалады. Бала тым мазасыз болады. Бір тапсырмадан екінші тапсырмаға ауыса алмайды. Яғни ауысым болмайды. Бала гиперактивті болады. Күні бойы қозғалыста болады. Жылдам әрі өте көп сөйлейді. Сұрақтарды тоқтаусыз қояды. Айтқан сөзді толық тыңдамайды.
Соның ішінде бір бұзылысына тоқталайық. Ол аутизм синдромы.
Аутизм дегеніміз не? Аутизм- баланың ми қызметінің бұзылу салдарынан қарым- қатынасқа түсуде қиыншылықтар тудыратын психикалық ауытқуды айтамыз. Бұл терминді ең алғаш 1912 жылы Э.Брейлер енгізген болатын.
Мұндай балалардың миының сенсорлы жүйелері дұрыс жұмыс істемегендіктен , ақпараттарды мүлдем қабылдай алмайды. Олардың ешкіммен жұмысы жоқ болады . Жақын адамынан да қорқады. Бірақ есте сақтау қабілеті жоғары болады. Белгілері үш жасына дейін айқын байқалатын болады. Көзге тіке қарамайтын болады. Көбіне мұндай балалар назарын тек бір нәрсеге ғана аударады. Соның әсерінен көбінесе бала бір ғана салада жақсы дамыған болады.
Логоритмикалық сабақта мыналарды қамтиды:
* дауысты дамытуға, тыныс алуды басқаруға, айқын артикуляцияны қалыптастыруға арналған әртүрлі жаттығулар;
* балаға бұлшықет тонусын реттеуге мүмкіндік беретін әртүрлі жаттығулар;
* зейінді арттыруға арналған жаттығулар;
* музыканы қолдана отырып және онсыз таза сөйлеу жаттығулары;
* әр түрлі қарқынмен музыкалық жаттығулар (баяу, жылдам және т. б.);
* әр түрлі дыбыстарды айту;
* баланың ұсақ моторикасын дамытуға ықпал ететін жаттығулар
Аутист балалардың дамуы үшін логоритмика жаттығуларының бүкіл тобы тиімді.
Біріншіден, бұл тыныс алу. Мұндай жаттығулар баланың дұрыс тыныс алу дағдыларын дамытуға көмектеседі, демінің және демінің тереңдігін сезінуге көмектеседі. Дем шығару кезінде, әдетте, белгілі бір дыбыстар мен сөздер айтылады. Әдетте бұл жаттығу музыкаға арналған дене қимылымен, қолды көтеру, иілу және т.б. қимылдарды баланың қалауы бойынша таңдауға болады. Аутист балалар үшін дененің белгілі бір қимылдарын орындай отырып, дауысты дыбыстарды біртіндеп ән айтуды көздейтін жаттығуды орындау пайдалы. Қозғалыс әр түрлі болуы мүмкін: бұл би қимылдары, орнында айналдыру қимылдары. Ойынды қарапайым музыкалық аспаптарда қолдану пайдалы: барабандар, бұл бір жағынан баланы баурап алуға, екінші жағынан оған ойын және ойын дағдыларын үйретуге мүмкіндік береді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Волкова Г.А. Логопедическая ритмика:
Учеб. для студ. высш. учеб, заведений. - М:
Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2002. - 272 с. –
(Коррекционная педагогика).
Достарыңызбен бөлісу: |