Қан құрамы - Қан – тіршілік етуге өте қажетті сұйықтық. Қанның жалпы мөлшері жалпы дене салмағының 6-8%-ын құрайды
- немесе адамда 4-6 л қан болады.
- Эритроциттер
- Ерлер (4,0-5,1)*1012/л
- Әйелдер (3,7-4,7)*1012/л
- Тромбоциттер
- (180-320)*109/л
- Гематокриттік көрсеткіш – плазма мен формалық элементтердің көлемдік ара қатынасы.
- Ерлерде – 0,40 – 0,48 л/л
- Әйелдерде – 0,36 – 0,42 л/л
- Формалық элементтер 42-48%
- Ерлер (4,0-5,1)*1012/л
- Әйелдер (3,7-4,7)*1012/л
- Гематокрит - (haematocrit)
- Ерлерде 54 % (40- 48)
- Әйелдерде 47 % (36-42)
- Балаларда
- Нәрәстелерде 44 – 62 %;
- 3 ай - 44 %;
- 1 жас - 31-40%.
- 10 жас – 37- 44 %.
Плазма құрамы | | | - Белоктар – 60-80 г/л
- Альбумин – 35-45 г/л
- Глобулин – 20-35 г/л
- Фибриноген – 3-5 г/л
- Қалдық азот - 14,3-28,6
- ммоль/л
- Мочевина – 3,0-8,0
- ммоль/л
| - Билирубин – 8-20 ммоль/л
- Липидтер – 4,0-8,0
- ммоль/л
- Холестерин (жалпы) –
- 3,0-7,0 ммоль/л
- Глюкоза – 3,3-5,6 ммоль/л
| - Бейорганикалық заттар ~1%
- Na+ - 130-150 ммоль/л
- K+ - 3,0-8,0 ммоль/л
- Cа+ + - 2,5-2,75 ммоль/л
- Cl - - 95-110 ммоль/л
- Mg+ + - 1 ммоль/л-ге дейін
| - Қанның негізгі қызметтері
- Тасымалдау
- Тыныс алуға қатысу
- Қоректендіру
- Экскрециялық
- Қорғаныштық
- Гуморалдық реттеуге қатысу
- Рефлекстік реттеу
- Креаторлық байланыстарды қамтамасыз ету
- Гомеостаз тұрақтылығын қамтамасыз ету
- Дене температурасын сақтау
- Қанның физикалық-химиялық қасиеттері
- 1. Түсі – эритроциттер ішіндегі гемоглобиннің әртүрлі газдармен, басқа заттармен реакцияға түсіп, тиісті қосындылар түзуіне байланысты.
- 2. Дәмі – тұзды, құрамында NaCl көп болуына байланысты.
- 3. Иісі – құрамында тез буланатын май қышқылдарына байланысты.
- 4. Қанның меншікті салмағы – 1,050-1,064
- плазманың меншікті салмағы – 1,024-1,032 формалық элементтердің
- меншікті салмағы – 1,089-1,098
- Қанның меншікті салмағы негізінен қан құрамындағы эритроциттердің аз-көптігіне байланысты (физиологиялық және патологиялық)
- 5. Қанның тұтқырлығы – 4-5 (қан жасушалары мен плазмадағы ірі молекулалық заттардың деңгейіне байланысты).
- Осмостық қысымы – 290-310 мосм/л
- Қанның құрамындағы тұздар (электролиттер) мөлшеріне байланысты туындайтын қысымды осмостық қысымы дейді. Қанның осмостық қысымы негізінен NaCl иондарына байланысты.
- Онкотикалық қысымы – 3,0-4,0 мосм/л
- Қанның құрамындағы белок молекулары тудыратын қысымды онкотикалық қысымы дейді. Қанның онкотикалық қысымы аз, бірақ оның қан мен тін арасындағы су алмасу үрдістерін реттеуде маңызы зор.
- Қан реакциясы (рН) вена қанында – 7,36 артерия қанында – 7,42
- Қан құрамындағы сутегі (Н+) мен гидроксил (ОН-) иондарының ара-қатынасына байланысты. Өте тұрақты көрсеткіштердің бірі, 0,1-0,2 мөлшерге өзгерсе қауіпті.
- Қанның буферлік жүйелері
- Қанның буферлік жүйелері - қышқыл-сілтілі тепе-теңдігін қамтамасыз ететін, эритроциттер мен қан плазмасында болатын арнайы күрделі әрекеттік жүйелер.
- 1. Гемоглобин жүйесі – - 75%
- 2. Карбонаттық – плазмада, эритроциттерде
- 3. Фосфаттық –
- 4. Белоктық. – плазмадағы ең күшті буферлік жүйе. Белоктың молекуласындағы қышқыл мен сілті топтарына амфотерлік реакция беретініне байланысты
- Ацидоз – қан реакциясының қышқыл жаққа ауытқуы Алкалоз – қан реакциясының сілті жаққа ауытқуы
Достарыңызбен бөлісу: |
