Тақырыбы: Мақтан тұтар ұлы тұлға
жүктеу/скачать 1,06 Mb.
|
қонаев туралы
Мұхтар Әуезов - Абай жолы, 1 том, абыну абыну этиологиясы (2), Қасымбек Д. 3 срс ІА, Кубеева Сандуғаш 69-ағым 7 сабақ, Уолл-стриттің күйреу себептері мен салдары қандай -engime.org, этно баяндама
|
Тақырыбы:Мақтан тұтар ұлы тұлға Мақсаты: Оқушыларға Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев туралы мәлімет беру, өмірі, атқарған еңбектері туралы ақпарат беру. Жоспары: 1. Өмірбаяны 2. Отбасы 3. Мұражайы 4. Көзкөрген замандастарының естеліктері 1-бөлім Өмірбаяны 1-оқушы: Д. А. Қонаев 1912 жылы қаңтардың 12-де Алматы қаласында туды. Еңбек жолын 1936 жылы Мәскеудегі алтын және түсті металдар институтын бітіргеннен кейін Қоңырат кенішінде бастады. Ол дипломын Қоңырат карьерінің қуаттылығын 90 мың тонна қара мыс беруге жеткізу жөнінде жазып, оны үздік бағамен қорғап шығады. 2-оқушы: Өзі жұмыс істеген үш жылда бұрғылау станогінің жұмыскерлігінен бастап цех бастығы, рудниктің техника бөлімінің меңгерушісі, бас инженері, директоры болып қызмет атқарды. 3-оқушы: Сол жылдары Қоңырат құрылысы қарыштап дамыған еді. Д. Қонаевтың өзі тұрған үй, балабақша, аурухана, мәдениет үйі салынды. Осындай қажырлы еңбегі үшін 1938 жылдың шілде айында "Ерекше еңбегі үшін" медалімен марапатталды. 4-оқушы: Димаш Ахметұлы Қонаевтың ел басқарған кезеңі 1955-1986 жылдары. Осы жылдарда Қазақстанның экономикасы 7 есе өсіпті. Мыңдаған елді мекендер пайда болған, 68 жұмысшы поселкесі, 43 қала салыныпты. Халықтың саны өсті, ол республика қуатының өркендеуіне қол жеткізді. 5-оқушы: 25 қабатты «Қазақстан» қонақ үйі, М. Әуезов атындағы академиялық драма театры, М. Лермонтов атындағы орыс драма театры, Қазақ циркі, жастардың Неке сарайы, Ұлттық кітапхана, «Арасан» моншасы, жабық Көкбазар кешені, тоғыз қабатты Баспасөз үйі, Алматы темір жол вокзалдары, әуежай ғимараты, республикалық Пионерлер сарайы мен «Медеу» спорт кешені Дінмұхамедтің бастамашылығы арқасында дүниеге келген. 6-оқушы: Заманымыздың заңғар тұлғасы Димаш Ахметұлы Қонаевтың халық үшін, еліміз үшін жасаған еңбегі кезінде жоғары бағаланды. Оған КСРО-дай алып державаның ең жоғары – Социалистік Еңбек Ері атағы үш рет берілді, ең жоғары ордені – Ленин орденімен 8 рет марапатталды. 2-бөлім Отбасы Дінмұхамед Қонаев зайыбы - Зухрамен 7-оқушы: Сара ҚОНАЕВА, қарындасы: Біз – Димекең екеуіміз бір әке, бір шешеден тудық. Ол — үйдегі үшінші бала. Үлкеніміз – Әмина деген апамыз. Ол кісі — көтерілісші Айтжан Түркебаевтың жұбайы. Одан кейінгі апамыздың аты – Мәймуна. Камал Қадыржановтың жары. Үшіншісі – Димекең. Димекеңнен кейін Наиза, Набила, Фазила деген апаларымыз болған. Назила мен Фазила оқу оқып жүрген жерінен өздері сұранып, соғысқа аттанған. Одан кейінгі — Гаухар, атақты сәулетші Бәсеновтың әйелі. Гаухардан кейін Едіге деген ұл болған екен. Оны әкеміз кішкентай кезінде далаға алып шыққанында көлденең жұрттың көзі тиген деседі, сол күні-ақ мұрттай ұшыпты. Шетінеп кеткен. Одан кейін – мен. Димекең екеуіміздің арамыз — он бес жас. Менен кейін Асқар деген ұл, Роза атты сіңлім бар. 8-оқушы: Кейінде әкем екі рет қатты қуандым дейтін көрінеді. Оның біріншісі — «Димашымның оқуын бітіріп, дипломын алып келгені, — дейді екен, — Ал екінші қуанышым – оның қызметке тұрғаннан кейін «үйленемін» дегені. Димаш ағам «үйленемін» деген хабарды жеткізгенде – жиырма жеті жаста. Зухра жеңгеміз бізге шешедей болып кетті. Мінезі көркем, ақылға да, парасатқа да бай, әзиз жан еді 9-оқушы: 1990 жылы Димекеңе жарты ғасыр жар болған Зухра жеңгеміз дүние салды. Сол жылы мен отбасыммен Димекеңнің шаңырағына көшіп бардым. Сөйтіп үш жыл бойы ол кісімен бірге тұрдым. Бұл үш жыл – Димекеңнің Зухрасынсыз өткен үш жылы еді. Бұл үш жыл – ол кісінің өмірін қорытындылаған, соңғы үш жылы еді. 3-бөлім Мұражайы Алматыдағы мұражай үйіндегі суреттері. 10-оқушы: Алматы қаласындағы қазақ жұртының зиялы қауым өкілдері тұратын Мұқан Төлебаев көшесінің бойына орналасқан Д. А. Қонаев атындағы мұражай-үйі 2002 жылдың 12 қаңтарында ашылған. Өйткені 12 қаңтар – қазақ халқының біртуар дарынды ұлы, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаевтың туған күні. Осы мұражайдың іргетасын қалаушылардың бірі әрі тұңғыш директоры Болысбек Батталхановтың айтуына қарағанда, ең алғаш жеке отау тіккен кезде бұл мұражайда 21-ақ жәдігер болған көрінеді. 11-оқушы: Қазір олардың саны 2, 8 мыңнан асып жығылады. Олардың қатарында Дінмұхаммед Ахметұлының Үкімет тарапынан алған 40-тан астам орден-медальдары – 3 Социалистік Еңбек Ері атағының «Алтын жұлдызы», 8 «Ленин» ордені, Моңғолияның «Сухэбатор» алтын жұлдызы және Чехословакия, Куба, Қытай елдерінің мемлекеттік ордендері, Министрлер Кеңесінің төрағасы болған кезде пайдаланған жазу үстелі, қазақтың тұңғыш мүсіншісі Кәкімжан Наурызбаевтың 1952 жылы, яғни ұлы қайраткердің 40 жасында соққан мүсіні, тағы басқа өзі тұтынған заттары бар. Осы жәдігерлердің бәрі құнды әрі бағалы. 12-оқушы: Мұражайдың Бас қор сақтаушысы Гүлмира Бекмұратованың айтуына қарағанда, Димаш атамыздың 81 қару-жарағы болған екен. Олардың 12-сі – мылтық, 1 «Браунинг» тапаншасы, қалғандары – пышақ, қанжар, семсер, қылыштар. Бұл жәдігерлердің басым көпшілігін шетел мемлекеттерінің басшылары мен еліміздің белгілі қоғам қайраткерлері сыйға тартқан. 13-оқушы: Осы жәдігерлердің ішінде Германия, Куба, Югославия, Чехословакия елдерінің басшылары Эрик Хоннекер, Фидель Кастро, Иоссиф Броз Тито, Гусак Густовтардың қос ауызды карабині, Орта Азия Әскери округының сол кездегі қолбасшысы Д. Язовтың 1647 жылы жасалған «Петр» мылтығы және генерал П. Лушевтің 1777 жылы соғылған «Толедо» деп аталатын қынсыз семсері бар. Ал кавказдық қанжардың біріне «Қайғыға емес, сұлулыққа қызмет ет!» деген таңба соғылыпты. Осы қару-жарақтардың ішіндегі ең құнды жәдігерлердің бірі де бірегейі – Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың Дінмұхаммед Ахметұлының 70 жасқа толуына орай сыйлаған қанжары. Асыл да бағалы тастармен көмкерілген қанжардың бір бетіне «Д. А. К» ал екінші жағына «Н. А. Н» деген белгі салынған. Бұл – «Д. А. Қонаевқа Н. Ә. Назарбаевтан» деген ұғымды білдіреді. 14-оқушы: Дінмұхаммед Ахметұлы Қонаев бала кезінде сыныптас досы, кейінірек белгілі жазушы болған Дмитрий Снегинмен бірге жиі-жиі аңға шыққан көрінеді. Ал Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Бірінші хатшысы қызметін атқарған жылдары сол кездегі Министрлер Кеңесінің төрағасы Бәйкен Әшімов және оның орынбасары Сұлтан Жиенбаев, қазақтың көрнекті ақыны Олжас Сүлейменов, жеке дәрігері Ахат Мүліковтермен аңға шығып тұрған. Олардың айтуына қарағанда, Дінмұхаммед Ахметұлы құралайды көзге атқан мерген болған деседі. Ол аңға шығу мерзімін қатаң ұстанып, тек астық жинау науқаны аяқталған кезде ғана өзіне демалыс жариялап, аң-құс атуға уақыт бөлген. Ал басқа кезде мемлекеттік маңызды істермен айналысқан. 1986 жылдың қыркүйек айында соңғы рет аңға шыққан екен, – дейді мұражай қызметкері Гүлмира Бекмұратова. 4-бөлім «Көзкөрген замандастарының естеліктері» ҚОНАЕВ ТУРАЛЫ 300 ӨЛЕҢ ЖАЗҒАН АҚЫН Өтеш ҚЫРҒЫЗБАЙ «Кемеңгер» атты кiтабы «Тiрiсiнде биiкке түлеп өрлеген, Тәнi өлсе де, ұлының жүрегi өлмеген. Таң нұрына шомылып, күнде азанда, Таулар бар ма, Димаш боп түрегелмеген. 15-оқушы: Димаш десем, жанарым нұрға толған, Сауыт кеудем патша өлең, жырға толған. Димаш десем, самғаған көктi айналып, Қыран құсым саңқылдап қырға қонған. Ол кiсiдей менi жұрт түсiнгенде, Ит жүгiртiп, кiм бассын мысымды елде, Димаш жайлы жыр жазам, Димаш нұры, Көкiрегiме сәулесiн түсiргенде» 16-оқушы: «Қонаевтың зиялы заманында, Қадау-қадау жайғасқан дала, құмда. Жұрттың бәрi көгерiп, көктеп өскен, Дән жинаған бидайдың сабағында», — деп кешегi «қой үстiне бозторғай жұмыртқалаған» бейбiт заманнан хабар бередi. Ғалымдар жұмыр жердi жайлаған бүкiл елдiң басшыларын компьютерге түсiрiп екшеп, таразылағанда Дiнмұхаммед Ахметұлы Қонаев жетiншi орынды иеленiп, әлемдегi жетi ұлының бiрi атанған. 17-оқушы. «Үзiлмеген достығы, сәлемдерi, Басшылар да әрқилы әр елдегi. Димашқа арнап жыр жаздым жетi шумақ, Жетiншi ұлы атанған әлемдегi 18-оқушы: «Жалғанда, мынау жалғанда, Жұрт түгел жұмақ арманда. Мұхтардай ұлы тұлғаның, Жұлдызы биiк жанғанда. Тұр неге, Дүние тойламай, Лениндiк сыйлық алғанда?». 19-оқушы: «Қазақ қалай күн кешсiн шырайланып, Үкiметтен қол үзген былай қалып. Бiрақ елiн жасытпай жебеп әлi, Димаш рухы аспанда жүр айналып» 20-оқушы: Өмірзақ Сәрсенов: Мынау Алматы облысында Балқаш деген аудан Iленiң Балқашқа құятын жағын мекендейдi. Димекеңнiң арғы атасы Азнабай осы жердi, Күртi мен Iле өзендерiнiң арасын мекендеген. Мұнда сен айтқан мұнай мен газ, темір мен көмір жоқ. Осы ауданда күріш өсіру жобасын Дінмұхамед Қонаев жасаттырды. Бұған дейін күріш дақылы жер бетінде мұндай солтүстік белдікте өсiрiлмеген. Қонаев ғалымдарға осы Балқаш ауданының Бақбақты, Ақдала аймақтарында күрiш өсіруге болатындығын дәлелдеттiрдi. Содан соң арнайы қаржы бөліп, күріш танаптарын жасатты. Iле дариясынан бері қарай каналдар қаздырды. Жолдар салды. Жаңа шаруашылықтар ашты. Сөйтіп, мұнда iрi күріш алқабы пайда болды. Кеңес Одағы осы дақылға деген зәруліктен құтылды. Жергiлiктi халыққа кәсiп те, нәсіп те келді. Ауылдар көркейді. Жұмыс орындары ашылды. Қаншама техника келді. Әрбір ауылға мәдениет, денсаулық сақтау ошақтары салынды. Жергiлiктi халық осының игiлiгiн әлі көріп отыр. Бұрынғыдай самолеттер ұшпаса да, басқасын сақтап қалды. Жекешенің қолына тиген шаруашылықтар сол күрiшiн егіп, сатып өз күнiн көрiп отыр. Мұнай мен темiрсiз де тентіреп кеткен жоқ. Осыны Қонаевтың көрегендiгi дер едім. 21-оқушы: Қасымхан Бегманов: «Дінмұхамед Қонаев жайлы жыр» Димаш аға аяулы ағатайым, Сағынды ғой өзен, кел, бала қайың. Алтын нұрдан жаралған асылым-ай, Қазағымның өзіндей қарапайым. Мәңгілікке өтсең де арамыздан, Шықпай қойдың бір сәт те санамыздан. Жүріп өткен жолында ойша шолып, Сағым жүзген іздедім даламыздан. Қорытынды: 1993 жылдың 22 тамызында ол дүниеден өткенде, онымен қоштасуға келген халықта есеп болмады. Опера театрынан Кеңсай зиратына дейін жолдың екі жағы адамға толып, сүйікті перзентін ақырғы сапарға шығарып салды. Сірә сияқты адамдарды әсте де өлді деуге болмайды. Ол артында өлмейтұғын іс қалдырған тұлға. Ол әрқашан халықпен бірге жасайды. Олардың жадында өмір сүреді. Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев өмірден өткен соң, 1994 жылы Д. А. Қонаевты есте қалдыру жөнінде Президент Н. Ә. Назарбаев қол қойған Жарлық шықты. Соған орай ол жұмыс істеген мекемеге, институтқа оның аты берілді. Тек Алматыда ғана емес, республиканың жер-жерінде, елді мекендерде де Қонаев атындағы көшелер бар. Тіпті жер-жерлерде оған ескерткіш те қойылып жатыр Осымен Ахметұлы Қонаевтың 110 жылдығына орай өткізілген «Мақтан тұтар ұлы тұлға» атты тәрбие сағатымыз аяқталды. Елін танытқан ер Д. Қонаев 15 қаңтар 2016, Жұма Категориясы: Тәрбие сағаты Нурзия Жамбыл облысы, Шу ауданы, Қонаев ауылы, Төле би атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Мақашева Нұрзия Сағындыққызы Тақырыбы: Елін танытқан ер Мақсаты: Оқушыларға қазақ елінің біртуар азаматы Д. А. Қонаев туралы жан - жақты түсінік қалыптастыру, кемеңгер тұлғаның мемлекетке және халқына сіңірген еңбегін, ерлігін, қажырлы жүргізген саясатын үлгі ету, оқушылар бойына халқымыздың құндылықтарын сіңіріп тәрбиелеу. Көрнекілігі: Д. А. Қонаевтың суреттері, ғылыми еңбектері, баспасөз материалдарында жарияланған мақалалар, видеолар. Жүрісі:
«Елін танытқан ер» атты тәрбие сағатына қош келдіңіздер! Әр дәуірге лайықты кемеңгер адамдар өмір сүреді. Қазақ халқының тарихында болмысы бөлек, мінезінің байлығымен, терең білім, ақыл - парасатымен дараланған Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев. Бабалар әруағына шынайы берілген, халқына сүйкімді, ұлтқа қадірлі, шыныдай мөлдір, аса білікті адам. Егемендікті алғанда халқының алдында балаша қуанып шығып, адал ойын білдірген «Ту жығылмасын, Туды ұстаған ұл жығылмасын»- деп тәңіріне сыйынып халықпен бірге қуанып, келешекке сенген. «Болашақ жастардікі, ақиқаттан аттауға болмайды»- деген ойын ашып айтты. «Таулар алыстаған сайын асқақтай береді»- деген сөз бар. Ел мен жұртына қадір - қасиетімен танылған адамдар да сондай. Айлар алмасып, жылдар көшіп жылжыған сайын олардың даналығы мен даралығы ерекшелене түседі. Елі сағынады, халқы қадір - қасиетін, адамгершілігі мен асыл бейнесін асқақтатады. Бұл күн бәріміздің биік парасат, асыл адамгершілік, халқына деген қамқорлықтың үлгісін таныта білген ұлы адамды сағына еске алатын күніміз. Видео №1 («Дін аға» әні) 1 - жүргізуші: Ұлы Димашты бола ма, ұмытуға,
2 - жүргізуші: 1 - жүргізуші: «Елім» дейтін ер болмаса, «Ерім» дейтін ел қайдан болсын?! Халықтың қалауына, ығына жығылған басшының басты мақсаты да осы болуы керек. Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев ел үшін қызмет етіп, аянбай тер төкті. Ол адалдықты, шындықты ту еткен, халық үшін қалтқысыз қызмет еткен перзент. Ендеше елін танытқан еріміздің өмір жолына шолу жасап өтейік. Өмірбаяны • 1912 жылы 12 қаңтарда Верный (қазіргі Алматы) қаласында, қызметкердің отбасында өмірге келген. • Әкесі Меңліахмет Жұмабайұлы 1886 жылы туған. Алматы облысында ауылшаруашылық, сауда мекемелерінде жұмыскер болып істеген. Қазақ, орыс тілдерінде жаза, оқи білетін сауатты болған. • Анасы, Зәуре Байрқызы үй шаруасында бала тәрбиесімен айналысқан. • 1930 жылы – Алматыдағы №14 орта мектепті бітіргеннен кейін, 1931 - 1936 жылдары - Қазақстан Өлкелік комсомол комитеті Қонаевты Мәскеудің Түсті металл институтына оқуға жібереді. 1 - жүргізуші: Өшпейді ғой, өлмейді ғой ұлы еңбек, Елің барда мәңгі бақи еленбек. Ел үшін атырам деп жарық таңды, Сіңірді жан аямай ол көп еңбек - деп Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың еңбек жолы туралы айтып өтейік. Еңбек жолдары 1936 жылы - Институтты ойдағыдай бітіріп, тау - кен инженері мамандығын алған Д. Қонаев 1937 - 1939 жылдары Балқаш мыс қорыту комбинатының Қоңырат руднигіне жұмысқа орналасып, онда бұрғылау станогінің машинисі, цех бастығы, рудниктің бас инженері және оның директоры болды.
1 - жүргізуші: Ғұмыр кешпей қара бастың қамы үшін, Қорғадыңыз ел мен жердің намысын. Тарих өзі таразылар, танытар, Ұлық қазақ Қонаевтың сан ісін.– Димаш Ахметұлы Қонаевтың ел басқарған кезеңі 1955 - 1986 жылдары. Осы жылдарда Қазақстанның экономикасы 7 есе өсіпті. Мыңдаған елді мекендер пайда болған, 68 жұмысшы поселкесі, 43 қала салыныпты. Халықтың саны өсті, ол республика қуатының өркендеуіне қол жеткізді. Осы сіңірген еңбектері туралы бейнесюжетті көріп алайық. Видео №2 Н. Назарбаев Қонаев туралы. 1 - жүргізуші: Атақ - даңқы аңыз болған талайға,
Оқушылар: «Д. А. Қонаев есімі Қазақстан халқымен бірге жасары анық, ақиқат. Ол кісі бәрімізге ұстаз болған ұлы адам» Н. Ә. Назарбаев "Жұрттың ішіне пышақ айналмайды, Қонаевтың ішінде ерттеулі ат айналып жүре береді". Ыбырай Жақаев, "Өмір жолы" кітабынан "Мен бүгін зор тұлғамен қауыштым, Ол терең саясаткер, халықтар даналығын толық меңгерген адам. Ол КСРО - ның сирек кездесетін тұлғасы". Дуайт Эйзенхауэр, АҚШ - тың 34 - президенті, 1960 жыл "Дінмұхамед — нағыз дос деген сөз!" Шәкен Айманов, кинорежиссер "Жаратушы о бастан - ақ біздің әулетіміздің бар бақытын, бар байлығын, бар білім - парасатын, бар билік - мансабын, тіпті сұлу да тіп - тік, бойды да жинап - теріп Димекеңе берген. Соған шүкір дейміз!" Асқар Қонаев, академик "Өнеге алар ағаң болғаны қандай бақыт. 1947 жылдан бері Димаш ағаны білемін. Дүлдүл екен. Шабысынан жаңылыспайтын тұлпар дерсіз. Шіркін, осы кісінің бар болмысын, табиғатын ашып жазар күн болса, соны зерделеп оқыр ұрпақ болса ғой!". Әмзе Сеңкібайтегі, Соғыс және еңбек ардагері "Шынын айтайын, Қонаевқа тең келетін адамды көрмедім. Оған теңіздей сүйкімділік, жарқыраған даналық, таңқаларлық сана, шалқыған қайырымдылык, көңілді болмыс тән еді". Геннадий Толмачев, жазушы, 1997 жыл "Мейірім - шуағы мол, пейілі кең халықтың перзенті болудан асқан бақыт жоқ. Сол халық — қазақ халқы. Елінің өткенін ұмытпай, келешегі үшін қалтқысыз еңбек еткен перзенті бар халық та бақытты. Сол перзент – Дінмұхамед Қонаев. Бізде екі ұқсастық бар екен. Бірі — қарапайымдылықтарыңыз қалай аумаса; жасыл желекке оранған Алматы біздің Кашмирмен егіздің сыңарындай ма деп қалдым. Ғажап!" Джавахарлал Неру "Қонаев — ұлттың Ары мен Намысы! Қонаев — ұлттың рухы мен Иманы! Қонаев — қазақтың Қанағат мектебі, Адалдықтың өлшемі" Темірше Сарыбайұлы, ақын "1993 жылдың 22 тамызында бір дәуір көшкендей болып, дүниеден Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев өтті. Халықтың Димекеңе берген бағасы — ол кісінің мәйітін Кеңсайға апара жатқан күллі жолға гүл шашуы еді". Қуаныш Сұлтанов, саясаттану ғылымының докторы 1 - жүргізуші: Көз суғарып таулардың тұлғасына, Дінмұхамед деп жазам жыр басына. Жыр басына жазбайын неге, ағайын, Мұңдасыма айналса, сырласыма?! Қаламымды малып ап жыр жазамын, Димаш деген бұлақтың тұнбасына. Димаш десем, жанарым нұрға толған, Сауыт кеудем патша өлең, жырға толған - деп Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев атамызға үш жүзге тарта жыр арнаған Рафаэль Ниязбек ағамыз айтпақшы, енді кезекті ұлы тұлға арналып жазылған өлең - жырларға берейік. Арнау өлеңдер: 1. Марат Ысқақ «Қонаевқа» 2. Лидия Карасева «Товарищу Д. А. Конаеву» 3. Каримолда Латипов «Димаш аға» 4. Абдықалық Мустафин «Дорогой Димаш Ахметович» 5. Ділдәкүл Қуандықова «Абыз атам» 6. Владимир Ташнеков «Посвящение Д. Кунаеву» 1 - жүргізуші: Дүниенің сұмдығын жүре көрген, Дінмұхаммед кісі емес жүрегі өлген. Алатауы болатын алты алаштың, Ғасырлардың төрінен түрегелген – демекші заманымыздың заңғар тұлғасы Димаш Ахметұлы Қонаевтың халық үшін, еліміз үшін жасаған еңбегі көзі тірісінде де жоғары бағаланды. Оған КСРО - дай алып державаның ең жоғары – Социалистік Еңбек Ері атағы үш рет берілді, ең жоғары ордені – Ленин орденімен 8 рет марапатталды. Сөйте тұра оның сіңірген еңбегін ұмытып, бір күнде бәрі теріс айналған кездері де болды. Шын мәнісінде Д. А. Қонаев еліміздің іргесін нықтап, еңсесін тіктеп, бүгінгідей қуатты мемлекетке айналдырып кеткен жан. Туған еліміздің тәуелсіздігіне бастау болған Желтоқсан оқиғасына да себепкер болғанын бәріміз де білеміз. Осы айтылған жайттарға байланысты бейнесюжетке көңіл бөліңіздер. Видео №3 (Қонаев - желтоқсан.) 1 - жүргізуші: Желтоқсан оқиғасына байланысты Д. Қонаевқа арнайы жазылған «Қарабауыр қасқалдақ» әнін Аружанның орындауында қабыл алыңыздар. 1 - жүргізуші: Димаш аға! Дидарыңыз жарық күн, Ұранысыз қазақ деген халықтың. Саясаттың дауылына сынбаған, Өзіңізсіз ғой бәйтерегі тарихтың – дей отырып, Кремльдің арнайы тапсырмасымен Д. А. Қонаевті тергеуге келген тергеуші Калиниченко оны қанша азапқа салып қинаса да ештеңе таба алмай, Қонаевтың таңғы шықтай жаны таза, аса ұлы тұлға екеніне көзі жетіп, ақырында өзі тізе бүгіп кешірім сұрапты. Бұл оқиғаны Рафаэль Ниязбек ақынның «Тергеуші» өлеңінен тыңдап көрейік. «Тергеуші» 1 - жүргізуші: Жесірге пана болды, Жетімге жаға болды. Дінін сүйген дара болды, Елу жыл елге аға болды – демекші, Д. А. Қонаевтың көзі тірісінде жеке адамдарға жасаған жақсылық, рахым, шапағатында шек жоқ. Абзал азаматтың өмірінің соңына дейін жеке үйі, саяжайы, тіпті кейде желпініп мінерге жекеменшік автомашинасы да болмапты. Неткен қарапайымдылық! Неткен адамгершілік! Жер жүзіне әйгілі болған Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың тарихтың төрінен орын алатыны даусыз. «Қазағым», «Елім» деп өмір сүрген тұлға Димекеңді халық қызмет етіп жүрген кезде де, дүниеден озғаннан кейін де сүйеді. Өйткені «Жақсының аты өлмейді, ғалымның хаты өлмейді» - демекші, артына мәңгі өлмес хаты қалды. Келесі бейнесюжет осының куәсі. Видео №4 (Заманның заңғар тұлғасы) Ардақтылар қалар мәңгі Ел есінде, Ғасырлар мұхитының белесінде. Мәңгілік Димекең де бізбен бірге, Мәңгілік «Қазақстан» кемесінде – демекші, әттең, өмір шолақ, дүние керуен. Елдің сый құрметіне бөленген көзінің тірісінде қазақ халқының ұлы тұлғасына айналған Д. А. Қонаев 1993 жылдың 22 маусымында Алакөл жағасындағы демалыс үйінде жүрек талмасынан кенеттен дүние салды. Бірақ Димаш атаның аты әр қазақтың жүрегінде ән болып жатталып қала бермек. Видео №4 (Жаңа ән.) Мұғалім сөзі: Халқымыздың біртуар азаматы Д. А. Қонаевтың есімі жылдар өтсе де, әр қазақтың жүрегінде мәңгі сақталады. Бұл күндері Қазақстанның әр қаласында Димекеңнің атымен аталатын көшелер, мектептер, жоғарғы оқу орындары көптеп кездеседі. Дінмұхамед атымен аталатын жас ұрпақ та желкілдеп өсіп келеді. Олар, сірә, Димаш атасын, оның ғибратты өмірін еш уақытта ұмытпайды. Иә, қазақ халқы бар жерде Димекеңнің есімі ұмытыла қоймас. Елдің мәңгі есіндесіз, қазақтың асыл перзенті, Дінмұхамед Ахметұлы Қонаев. Бүгінгі міне мына ұрпақ, келешек жастары, өз Отанының шынайы патриоты болуды осы ұлы тұлғамыздан үйреніп, елінің адал азаматтары болады деп сенемін. Бүгінгі тәрбие сағатын өткізуіміздің негізгі мақсаты осы еді. Ендеше Отаным, Атамекенім деп соққан жүректерінің қағысын әнмен жеткізуге мүмкіндік берейік. Хор «Атамекен» 1 - жүргізуші: Батыр ұл есімдері сақталады, Жыр болып жүректерге жатталады. Ғасырдан ғасырларға аңыз етіп, Ұрпағы мәңгі бақи мақтанады. – деп атсалысқан балаларға алғысымызды айта отырып, бүгінгі кешімізді аяқтаймыз, сау саламатта болыңыздар! жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|