Тақырыбы: Нейронның жеке түрлеріне морфологиялық және функционалдық сипаттама Орындаған: Нысанбайқызы Н
жүктеу/скачать 468,05 Kb.
|
БӨЖ
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспары
- Кіріспе Жүйке жасушалары
- Жүйке жасушаларының өсінділері қызметіне байланысты: дендрит және аксон (нейрит) болып екіге бөлінеді.
- Тармақтарының санына қарай 3-ке бөлінеді.
- Сенсорлық нейрондар
- Мотор нейрондары
- Пайдаланған әдебиеттер
Тақырыбы: Нейронның жеке түрлеріне морфологиялық және функционалдық сипаттамаОрындаған: Нысанбайқызы Н5В011300 - биология4курс 3топТексерген: проф. Бабашев А.МҚазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті Жаратылыстану және география институты БӨЖ Алматы 2020 Жоспары:
Нейрон – мидың нерв клеткасы.Негізгі бөлім:Пайдаланылған әдебиеттер.КіріспеЖүйке жасушалары — жүйке ұлпасының негізгі морфологиялық және қызметтік құрылымдық бөлігі.Жүйке жасушалары (нейроциттер) — өсінділі жасушалар. Олар нейролеммадан (плазмолемма), нейроплазмадан (цитоплазма), ядродан және жасуша денесінен (перикарион) таралатын өсінділерден құралған. Жүйке жасушаларының нейроплазмасында базофильді түйіршіктер (хроматофильді зат) және нейрофибриллалар болады.Жүйке жасушаларының өсінділері қызметіне байланысты: дендрит және аксон (нейрит) болып екіге бөлінеді.Өсінділері Дендрит – қысқа Аксон – ұзын Нейроциттер дендриттері қозуды сыртқы орта немесе организмнің ішкі орта әсерлерінен, басқа нейроциттерден қабылдап, жүйке толқындарын (импульстерін) нейроцит денесіне, ал аксон — жүйке толқынын нейроцит перикарионынан басқа нейроциттерге немесе орындаушы мүшелерге өткізеді. Мөлшері 3 тен 130 мкм Тармақтарының санына қарай 3-ке бөлінеді.
униполярлы
биполярлы
мультиполярлы Атқаратын қызметіне қарай: афференттік немесе рецепторлық - (рецепторларда пайда болған қозуларды орталыққа (ОЖЖ) жеткізеді. тежеуші қоздырушы эфференттік – серпіністерді орталықтан шеткі ағзаларға жеткізеді. аралық нейрондар – афференттік және эфференттік нейрондарды байланыстырады. Сенсорлық нейрондарСенсорлық нейрондарадам ағзасының ішінде және сыртында не болып жатқандығы туралы ақпарат алады және олар оны өңдеуге болатын ОЖЖ-ге жеткізеді. Мысалы, егер сіз ыстық көмір алсаңыз, саусақтарыңыздағы нерв ұштары бар сенсорлық нейрондар ыстық көмірдің шынымен ыстық екендігі туралы ақпаратты ОЖЖ-не жеткізеді.ИнтернатураларТек ОЖЖ-де болатын интертеурондар бір нейронды екіншісіне қосады. Олар басқа нейрондардан ақпарат алады және басқа нейрондарға ақпарат береді. Ыстық көмірді жинау кезінде алақандарыңыздағы сенсорлық нейрондардан шыққан сигналдар жұлынның интертеурондарымен байланысады. Осы интернеурондардың кейбіреуі саусақ бұлшықеттерін басқаратын мотор нейрондарымен байланысып, қолыңызды ыстық көмірге жібереді. Моторлы нейрондар сигналдарды омыртқадағы интереурондарға жеткізе алады.Мотор нейрондарыМоторлы нейрондар басқа нейрондардан ақпарат алады және оларды сіздің бұлшықеттеріңізге, мүшелеріңізге және бездеріңізге командалармен байланысады. Алдыңғы жағдайда сіз ыстық көмірді жинап алған кезде саусақтарыңыздағы құрылымды қозғалтқыш нейрондары қолыңызға ыстық көмірді жіберіп жіберуі мүмкін. Бұл моторлы нейрондардың рөлінің бір ғана мысалы.ҚорытындыҚорытындылай келе, жалпы жүйке жүйесінің морфологиялық және қызметтік құрылымын жүйке жасушалары (нейрондар) атқарады. Нейрон өсіндісі екіге бөлінеді: аксон және дендрит. Аксон ұзын өсінді, дендрит қысқа өсінді. Өсінді санына байланысты: униполярлы, биполярлы, псевдоуниполярлы, мультиполярлы болып бөлінеді. Ал жалпы нейронның: сезгіш,байланыстырушы,қозғаушы деген түрлері бар. Олар ОЖЖ мен ШЖЖ байланыстырушылық қызмет атқарады. Яғни, сыртқы ортадан келген шартты рефлекстік сигналға жауап реакциясын қайтаруға өзара байланыс жүйесі нәтижесінде жетеді. Нейрондар бір бірімен синапстар көмегімен байланысады. Нейрондар өз функционалдық қызметін дұрыс атқармауы организге түрлі аурулар әкеледі.Пайдаланған әдебиеттер:
жүктеу/скачать 468,05 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|