Тақырыбы: Тәрбие үдерісінің мәні мен мақсаты, міндеттері Қабылдаған: Паштанов с орындаған: Керимбай а тобы: фат 914-а түркістан 2020 Жоспар Кіріспе Негізгі бөлім
Өзін – өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеу
жүктеу/скачать 115,44 Kb.
|
офд 6 апта
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер
| Өзін – өзі тәрбиелеу және қайта тәрбиелеу.
Қалыптасып келе жатқан оқушы тұлғасы тәрбие субъектісіне айналады. Ол педагогикалық талаптарды орынды белсенді қабылдайды және өзінің сапалық қасиеттерін өзі жетілдіруге тырысады. Өзін – өзі тәрбиелеу оқушы тұлғасын жан – жақты тәрбиелеу мен дамытуға ықпал етеді. Оқушылардың өзін – өзі тәрбиелеуін басқаруда олардың жас ерекшеліктерін есепке алу керек. Өзін – өзі тәрбиелеу нышандары кіші мектеп жасындағы оқушылар бойынан байқалады. Мысалы, бастауыш сыныпта оқушылар күшті бастыл болғысы келеді, немесе теріс қылықтарына кешірім сұрап жақсы боламын дейді. Бұл олардың өзін – өзгертуге, жақсы болуға, түзелуге деген алғашқы ынтасы. Дүниетанымның қалыптасуы, өз абыройын және кемшіліктерін ұғыну өзін – өзі тәрбиелеу бағдарламасын мазмұнды, жан – жақты, шындыққа жуық құруға мүмкіндік береді. Оқушылардың өздерін – өздері тәрбиелеуін ұйымдастыру мақсатында мұғалім ең алдымен мынандай өзара байланысты міндеттерді жүзеге асыру керек: оқушылардың өзін – өзі тәрбиелеуге ұмтылуын жандандыру; – өзіне – өзі ықпал ету құралдарын меңгеруге көмек беру; өзін – өзі тәрбиелеудегі қоғамдық құнды іс – әрекеттерді тудырып отыру. К.Д. Ушинскийдің өзін – өзі тәрбиелеу ережесі: Асқан сабырлық, ең болмағанда сырт көзге. Сөзде және қылықтардағы турашылық Әрекетті жан – жақты ойластыру. Батылдылық. Өзі жөнінде қажетсіз бір сөз айтпау. Санасыз уақыт өткізбеу, ретсіз емес көңіліндегі іспен айналыспау. Әуесқойлық, құмарлыққа емес қажеттікке немесе сүйсініске шығындану. Әр кеште өз қылықтары жөнінде өзіне есеп беру. Болғанды, бүгінгі, болатынды айтып еш мақтанбау. Өзін – өзі тәрбиелеуде алдын – ала дайындық негізінде іс – әрекеті, қарым – қатынасы жөнінде ұжымда өзіндік есеп беру де қолданылады. Дегенмен, тәжірибеде оқушы тәртібінде және мінез – құлқында ауытқулар кездесіп отырады. Сондықтан тәрбиелеу жұмысында қайта тәрбиелеу орыны алады. Қайта тәрбиелеу оқушы жүріс – тұрысындағы ауытқулардың адын алуға және жеңуге бағытталады. Қайта тәрбиелеу – тұлға құрылымын түгел қайта құру, адамның барлық психологиялық сапаларын қайта жасау. Түзету деген ұғым да бар. Онда оқушы санасындағы және ж‰ріс – тұрысындағы ауытқулар түзетіледі және қоғамның моральдық талаптарына сай тұлға сапалары қалыптасады. Қайта тәрбиелеу тұлғаның сапасының, мотивтері мен қажеттіліктерінің, сезімдері мен еркінің, түйсіктерінің, іс – әрекеті мен мінез – құлқының әлеуметтік – психологиялық және психологиялық – педагогикалық өзгеру процесі болып табылады. Қайта тәрбиелеу – бұл қиын балалардың орынды сапаларын қалпына келтіру. Қайта тәрбиелеу – бұл педагогикалық тұрғыда қарусыз қалған балалардың жүріс – тұрысындағы кемшіліктердің орнын еңбектегі, спорттағы және басқа іс – әрекеттегі нәтижелермен толтыру. Қайта тәрбиелеу – бұл ынталандыру – жасөспірімнің орынды сапаларын жасайтын іс – әрекеттерді жандандыру. Қайта тәрбиелеу – бұл түзету, яғни балаларды теріс саналарының шырмауынан босату. Қайта тәрбиелеу барысындағы тұлғаның адамгершілікті дамуы бірқатар кезеңдерден өтеді: дайындық қайта тәрбиелеудіњ мақсатын қалыптастыру, өзін – өзі тәрбиелеуді бақылау, тұлғаның онан әрі дамуын бақылау. Қайта тәрбиелеуде қайта ұғындыру, қайта оқыту, басқа іс – әрекетке жегу, күрт өзгерту, еріксіз көндіру сияқты әдістер қолданылады. Қайта ұғындыру – бұл тәрбиесі қиын балалар және педагогикалық тұрғыда қараусыз қалған оқушылар бойындағы дұрыс емес сенімдерді қайта құру әдісі. Қайта оқыту – бұл теріс қажетттіктер мен дағдыларды түзету әдісі. Басқа іс -әрекетке жегу – бұл тәртібі мен мінез – құлқының дамуында ауытқуы бар балалардың белсенділігін арттыру және қоғамдық пайдалы іс – әрекетке ауыстыру әдісі. Күрт өзгерту – бұл тұлғаның ұжым және қоғаммен қатынасының бұзылысын шұғыл қалпына келтіру әдісі. Бұл қайта тәрбиелеудің А.С. Макаренко жасаған арнайы әдісі. Еріксіз көндіру – бұл басқа әдістердің мүмкіншілігі сарылғанда педагогикалық және әлеуметтік тұрғыда өте қараусыз қалған жеткіншектер мен жасөспірімдерге қолданылатын педагогикалық әсер ету әдісі. Қайта тәрбиелеу нақты тұлға үшін мақсатты, міндетті, жүзеге асыру әдістерін қамтитын бағдарлама жасаудан басталады. Мінез – құлық және жүріс – тұрыс ауытқулары бірден пайда болмайды. Кейбір теріс қылықтар қараусыз қалады. Міне, бұл соның нәтижесі. Ең басты міндет – мінез – құлық және жүріс – тұрыс тәртібінің дамуындағы ауытқулардың алдын алу. Пайдаланылған әдебиеттер Педагогика /Абай атындаұы Алматы мемлекеттік педагогикалық университеті, педагогика кафедрасының авторлар үжымы, Алматы, 2003. . Қоянбаев Ж.Б. Педагогика – Алматы, Рауан 1992 М Жұмабаев Педагогика –Алматы, Рауан 1993 жүктеу/скачать 115,44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|