Тақырып 15 Іскерлік техникасын ұштастыру және ұйымдастыру

1. 
   Іскерлікті ұштастыру. Келіссөз 
   
2. 
   Коммерциялық келіссөздер 
   
3. 
   Халықаралық этикет ережелері 
   

1. 
   Сауда саттық сатып алу-сату контрактілері міндетті түрде жазбаша түрде орындалуы тиіс, бірақ халықаралық тәжірибеде телефон арқылы, аукциондарда, биржаларда өткізген келіссөздер арқылы ауызша түрінде де мәмілелерге келеді. Кейін ауызша келісулер соңынан екі жақта қол қойған жазбаша түрде бекітіледі.
   
2. 
   Контрактының кіріспе бөлімінде нөмірі,жасалған жері, айы мен күні, мәміле жасаушы жақтардың анықтамасы көрсетіледі. Олардың заңды түрдегі аттарын, құқықтық жағдайын, орналасқан елін, қаласын өз елінің сауда тіркеуіндегі ресми құжат бойынша көрсетеді. Бұл деген екі жақтың бір-біріне қатынасын, яғни сатушы және сатып алушы, жеткізуші және тапсырушыны білдіреді. 
   

2. 
   Іс келіссөөздері – екі жақ бірдей қызығушылығы бар жағдайда адамдар арасындағы белшілі бір нәтиежеге, келісімге келу қарым – қатынас құралы. 
   

• 
  Іскерлік келіссөздердің анализ қорытындысын жасау 
  
• 
  Мәселелерді шешу (келіссөздердің аяқаталуы) 
  
• 
  Келіссөзге дайындалу 
  
• 
  Келіссөзді өткізу 
  

• 
  Нақты мәселені ұғыну; 
  
• 
  Алдын-ала келіссөздің жүру жоспарын құру; 
  
• 
  Жол беретін және бермейтін жерлерді айқындау; 
  
• 
  Қызу дау туғызатын компромисстердің жоғарғы және төменгі деңгейңн анықтау; 
  

• 
  Өзіңіздің берілмейтініңізді білдіру моменті, жағымсыз жағдайлардан сәтті шыға білу 
  
• 
  Келіссөздердің қиындығына байланысты жасалу проектілерін, алдын ала бағдарламар жасау 
  
• 
  Талқыланатын мәселені нақты білу, себебі келіссөздер инициативасы кім мәселені жақсы түсінеді соған байланысты. 
  
• 
  Өзіңізге дискуссия, дау туғызады деген сұрақтардың, компромисстік жоғары және төмен деңгейін анықтау 
  

• 
  Мақсаты 
  
• 
  Серіктесін анықтау 
  
• 
  Мәні 
  
• 
  Ұйымдастыру 
  
• 
  Жағдай және шарттары 
  

• 
  Вариационды 
  
• 
  интеграция 
  
• 
  Тепе - теңдік 
  
• 
  Вариационды әдіс – күрделі келіссөздерде қолданылатын альтернатив кең түрде барлық болатын жағдайларды ескеру, нақты және шын бағалай білу; 
  
• 
  Интеграция әдісі – серіктесті келіссөздің проблематикасын бағалауда, қоғамдық өзара байланыстылықты, интеграцияның қажеттілігін сезіндіру; 
  
• 
  Тепе – теңдік әдісі – дәлелдеме, аргументтерді анықтап, мәселеге серіктестің көзімен қарап көру және оны өз аргументтеріңізде қолдану; 
  
• 
  Келіссөздің аяқталуы
  

• 
  Қысқаша түрде нгеізгілері қайталау 
  
• 
  Екі жақты келісімге ісер еткен сәттерді сипаттау 
  
• 
  Позитивті нәтиежелер негізінде жаңа кездесулердің перспективасын талқылау 
  

Келіссөз барысы негативті болса 

• 
  Келіссөз серіктесімен субъективті байланысты сақтау 
  
• 
  Негативті орын алған жағдайларда қорытынды жасауға ұмтылмау 
  
• 
  Басқа да мүмкін болатын қызығушылықтарды табу, бұл қалыпты жағдайды өзгертеді 
  

Келіссөздердің қорытынды анализі келесі мақсатта болады: 

• 
  Келіссөз мақсатын олардың нәтиежесімен салыстыру 
  
• 
  Келіссөздердің нәтиежесінде пайда болатын шаралар мен іс – әрекеттерді анықтау 
  
• 
  Іскерлік, жеке және ұйымдастырушылық қорытындылар жасау, бұл келіссөздердің жалғасуына мүмкіндік береді 
  

• 
  Әрбір жақтың пайда табуы; 
  
• 
  2-ші жақты сендіру; 
  
• 
  Сұрақ-жауап беру; 
  
• 
  Компримисске бара білу; 
  
• 
  Талдау жасау. 
  

3. 
   Іскерлік қарым-қатынас қандайда бір принциптерге негізделген, олардың ішіндегі негізгілері мыналар: 
   

• 
  іскерлік байланыс негізінде іске деген ниет білдіру, бірақ ол жеке және өзінің амбициясына байланысты болмауы керек; 
  
• 
  адалдық, ол өтірікке баралмайтын, әдепті сондай-ақ адамгершілік сапасын тудырады; 
  
• 
  ақ-ниет, ол адамдарға жақсылық жасау қажеттілігі (жақсылық-этиканың басты категориясы). 
  
• 
  қадірлеу (сыйлау), сөйлеушінің беделін қадірлеу. Ол адамның ізеттілігі, тактикалық ескертпелері, мейірімділігі бұның бәрі сыйластыққа немесе қадірлеуге жатады. 
  Этикет – бұл тәртіптің негізгі нұсқауы және қоғамдағы тәртіп. Этикеттің нұсқаулар ең біріншіден мәдениеттілікті көрсетеді. 
  

1. 
   Күнделікті қызметтік араласу. 
   

• 
  әңгімелесу, кездесу, келіссөздер; 
  
• 
  келушілерді қабылдау; 
  
• 
  жиналыстарға, мекемелерге бару; 
  
• 
  азаматтардың тұрған орындарына бару; 
  
• 
  жиналыс, конференция, отырыстар; 
  
• 
  кезекшілік, күзет. 
  

2. 
   Спецификалық қызмет араласуы. 
   

• 
  жұмыс кезінде коллективімен араласу: а) субординациялық араласу түрі; б)жұмыскерлер арасында араласу; 
  
• 
  үйрену кезіндегі сабақ берушінің тыңдаушылармен жұмыс жүргізу. 
  
• 
  шет азаматтармен іскерлік қатынас. 
  

3. 
   Қауіпті қызмет түрі кезінде араласу. 
   

• 
  өзара келіспеушілік қарым-қатынасы; 
  
• 
  митинг, демонстрация, қатысушылармен араласу; 
  
• 
  спецконтингентермен араласу. 
  

4. 
   Невербалдық және неспецификалық араласу түрі. 
   

• 
  публикалық қатынас және интерьвю; 
  
• 
  баспада, теледидарда, радио арқылы сөйлесу; 
  
• 
  телефон, телесайт, радиохабар; 
  
• 
  іскерлік жазу. 
  

• 
  орындаушы жеткізетін хабарды, қоятын сұрағын өзі нақты білу керек; 
  
• 
  хат нақты, дәл, қисынды болу тиіс; 
  
• 
  хат түсінікті, жеткілікті аргументті болуы тиіс; 
  
• 
  хат бейнетарапты жазылуы тиіс және эмоциялық рең болмау керек; 
  
• 
  қыметтік хаттың көлемі; 
  
• 
  салақ жасалған хат, орфографиялық, синтактистік және стилистикалық қателермен жаман әсерлер болмауы керек. 
  

Мұнда ұйымның атын қысқартуға болмайды, бірақ ресми қысқарту рұқсат етіледі, бұл іскерлік хаттың реквизиті ретінде қажет. Хатты алушының аты және адресі бланктың үстінгі оң жағында белгіленеді. Іскерлік әдепті құжаттын анық, дәлелденген, обьективті және түсінікті болу керек.