Тоқ ішек рагын емдеудің негізгі жолы- хирургиялық ем. Операция жасау үшін ісіктің орналасқан жерін, тарау жолдарын, науқастың жағдайын анықтау керек.
Ісік бүйен ішекте, өрме тоқ ішекте, ішектің бауыр бұрышында болғанда тоқ ішектің оң жақ жартысын, онымен қоса мықын ішектің тоқ ішекке қосылған жерінен 20-25 см алып тастау керек. Ісік тоқ ішектің бауыр бұрышында болғанда метастаз көлдененң тоқ ішектің жалғамасы мен асқазан көлденең тоқ ішектің жалғамасындағы лимфа түйіндерге жиі метастаз береді.
Ісік көлденең тоқ ішектің ортасында орналасқанда ортасынан резекция жасалады. Ісік тоқ ішектің көк бауыр бұрышында, төмендеген бөлігінде, сигма бөлімшесінің жоғарғы жағында болғанда ішектің сол жақ жартысын шажырқаймен алып тастайды(гемиколонэктомия). Тоқ ішектің рагына емдік әсер тигізетін химиялық препараттардың саны аса көп емес. фторурацил, фторафур дәрілері аурулардың 20-25 пайызына ғана уақытша ремиссия береді, 5-фторурацил, винкристин қосып қолданғанда 43 пайызға дейін көтеріледі.
Колоректальді обыр әлемде кең таралған патология болып табылады, оған жыл сайын шалдығу деңгейі 1 миллион жағдайға жетіп отыр, ал жыл сайынғы өлім жағдайлары 500000 – нана асады. Бүгінде Еуропа, Азия, АҚШ елдерінің көпшілігінде колоректальді обыр асқазан- ішек жолының қатерлі ісіктерінің арасында бірінші орынды алып отыр, ерлердегі қатрлі ісік жиілігі жағынан екінші және әйелдерде – үшінші (бронхөкпе обырынан және сүт бездерінің обырынан кейін) болып табылады. Қазақстанда колоректальді обыр ауруға шалдығу жағынан 4 орынды алады. Колоректальді обыр ерлер мен әйелдердегі зақымдау деңгейі шамамен бірдей, 50 жастан асқан адамдарда анағұрлым жиі білінеді, жиілігінің ең жоғарғы шегіне 70-75 жас аралығындағыларда жетеді. Жас адамдарда да кездеседі.
Көбінесе колоректальді рак тоқ ішектің аденомасынан және жекелеген жағдайларда полипоздың генетикалық детерминацияланған синдромдары немесе ішектің қабыну аурулары бар емделушілерде туындайды.
Өмірге қауіп төндіретін бұл аурудың клиникалық симптоматикасы айтарлықтай алуан түрлі, көбіне ұзақ уақыт айтарлықтау күрделі жолмен білінбейді, немесе ішектің көптен бергі функционалдық бұзылулары мен жайсыздығы аясында жүреді. Аурудың дәл осы «жасырын зияндылығы» көптеген науқастардың медициналық жәрдемге әбден асқынып кеткен, кешеуілдеген сатыларында алғаш рет жүгінуіне алып келеді, бұл кезде радикалды емдеу мен ұзағырақ өмір сүру мүмкіндіктері елес болып қала береді.
