Тақырып Тұлғаның даралық-типологиялық ерекшеліктері Дәріс мақсаты
жүктеу/скачать 36,36 Kb.
|
5 дәріс.
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс тезисі. 1. Мінез туралы түсінік.
| Бақылау сұрақтары:
Темперамент жайлы Гиппократ теориясының негізі қандай? Гален, Кант, Лесгафт еңбектерінің сипаттамасы. Конституционалды теориялар жайлы әңгімелеп беріңіз. Жоғары жүйке жүйесі типтерін атаңыз. Темперамент типтерінің сипаттары қандай? Қарастырылған сұрақтар: Мінез туралы түсінік. Мінез акцентуациялары. Дәріс тезисі. 1. Мінез туралы түсінік. Мінез - адамның тұрақты психикалық ерекшеліктерінің индивидуалды қатынасы, ол берілген субъектінің белгілі бір өмір жағдайындағы мінез-құлқымен шартталған. Мінез тұлғаның әлеуметтік мінез-құлық ерекшеліктерінде, ең алдымен - мамандыққа, адамға және өзіне деген қатынасынан көрінетін психикалық іс-әрекеттің өзіндік қалыптасуы. Мінезді зерттеуде Теофраст пионер болып саналады. 18 ғасырда Европада мінездің типологиясына көптеген зерттеулер жүргізілді. Қазіргі уақытта “мінез” ұғымы туралы көзқарастар әртүрлі. Кейбір психологиялық ағымдарда бұл қоғамның өмір сүру құқығына мүлдем қарсы, ал шетел анықтамалар баспаларында және зерттеулерде мүлдем алынып тасталған. Бұл неге олай болды? Біріншіден, көптеген психологтердің пікірлерінше, мінездің өзіндік көрінулерін біріктіретін, әлдеқайда зерттелген тұлғаны мінезбен жалпылай теңдестіру беталысы бақыланады. Екіншіден, феноменология бойынша мінезді этикаға жатқызады, сондықтан оны психология жүйесіне қосу заңсыз болып саналады. Үшіншіден, жалпы дара құбылыс ретінде мінезді зерттеу мүмкіндігіне күмәндану байқалады, өйткені “кейіпкер”, “тұлға” ағылшын тілінде character деген мағананы білдіреді. Кеңестік психологияда “мінез негізін” әрекетке тұрақтылықтың принципиалдылықтың, тұлға мен интеллекттің өзара қатынасының, өмірлік мақсаттың бар болуы - ерікті құрайтындығы баса қарастырылады. Шетелде, мінез элементін ескере отырып, өзіндік бақылау және өзіндік қалыптастырушыға синоним ретінде кейде “Мен Күші”, “Жоғары Мен Күші” ұғымдарын қолданады. Егер мінез және тұлға құбылыстары арасындағы бөлімдерді анықтау мүмкін болмаса, онда мінез және темпераментті бөлу одан да қиын. В. Кречмер келесі дифиницияларды қолданды. Темперамент - бұл психофизиологиялық ағымдардың тума ерекшеліктері (олардың қозғалыстары, инерттілігі, қызу т.б.). Мінез - бұл адамның өзіне, қоршаған адамға, әлемге деген қарым-қатынасының тұрақты ерекшелігі. Б.Г.Ананьев кез келген мінез сипаты тұлғаның қоршаған дүниеге деген белгілі мәнді қатынасын көрсетеді, олардың ішінде төмендегілерді атауға болады:: 1) табиғат, қоғам және қоғамдық идеялар (идеология); 2) еңбек - адам өмір сүруінің тәсілі; 3) индивидтің басқа адамдармен қоғамдық байланысы; 4) өзіндік әрекет және адамның тұлғасы. жүктеу/скачать 36,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|