Толымды сөйлемде
айтушыға керекті сөйлем
мүшелері
түгел
қатысады, сондықтан
ой
толық жеткізіледі.
2.
Толымсыз сөйлемдер қандай жағдайларда қолданылады?
Толымсыз сөйлемдер
екі
түрлі жолмен жасалады:
а)
Өзара
желілес
сөйлем тобында. Мысалы,
Қарлығаштар
тағы
келді.
Тағы
кетті. Қайта-қайта келе берді.
э)
Диалог
жағдайында
(екі
не
бірнеше
адамның
сөйлесуінде)
жиі
кездеседі.
Яғни,
ойға
қажетті
мүшенің
айтылмауы оның
алдыңғы
сөйлемде
айтылғандығында, жалпы,
ойдың
не туралы
екені
белгілі
болып
тұруына байланысты. Мысалы,
-Айару! - деді Қамқа әжесі, - анау сөмке сенікі ме?
-
Менікі.
-
Ауыр ма?
-
Жеңіл.
Практикасы:
«ҚОЛДАНУ»
қарапайым үлгідегі тапсырмалары орындалады.
Мына сөйлемді
толымды сөйлемге айналдыр,
сөйлемдерді
құрылысына қарай талдап, ерекшелігіне тоқтал.
Оңаша қоштасты. Абай Ділдәмен оңаша қоштасты.
Талдау үлгісі: қоштасты – етістіктен болған баяндауыш;
Абай – атау тұлғалы зат есім;
Ділдәмен – зат есімнен болған толықтауыш;
Оңаша – үстеуден болған пысықтауыш.
Достарыңызбен бөлісу: